اثر پیروزی جو بایدن بر بورس تهران

انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با تمام فراز و نشیب‌هایی که داشت برگزار شد و بایدن طبق پیش‌بینی‌ها (تحلیل برنده انتخابات) توانست با کسب حداکثر آرا الکترال، برنده این انتخابات باشد. این انتخابات مهم‌ترین رویداد سیاسی دنیا در سال 2020 بود. اما انتخاب بایدن نسبت به ترامپ برای ما چه تفاوت‌هایی دارد. تاثیر پیروزی بایدن بر اقتصاد ایران تا چه حد است و چه تغییراتی را می‌توانیم برای آینده اقتصاد متصور باشیم.

اما واقعیت چیز دیگری است. نه ترامپ با انتخاب مجددش باعث تهدید امنیت اقتصادی می‌شد و نه بایدن آن‌چنان دلار به کشور تزریق خواهد کرد. برای اثبات این نظریه دلیل داریم.

قبل از هر چیز باید به این نکته هم اشاره کنیم از آن‌جایی که توافق یک موضوع دوطرفه است، پس نوع نگاه سیاست خارجه ما هم در این موضوع تاثیرگذار خواهد بود. همان‌طور که ما با ترامپ مذاکره نکردیم، با بایدن هم می‌توانیم وارد مذاکره نشویم. به این ترتیب نباید انتظار تغییرات زیادی هم داشته باشیم.

هرچند مذاکره‌پذیری بایدن بیشتر از ترامپ است، اما این که ما می‌خواهیم از چه دری به مذاکرات احتمالی وارد شویم، به تصمیم‌های خودمان بستگی دارد. 

آیا جو بایدن به برجام برمی‌گردد؟

بایدن در سخنرانی‌های انتخاباتی خود اشاره کرده بود که به برجام برمی‌گردم. اما هرگز نگفت که این‌کار را بی قید و شرط انجام خواهم داد. ترامپ هم حاضر بود به برجام برگردد اما به شرطی که امتیازاتی که لازم بود را می‌گرفت. بنابراین نباید توقع داشت که بایدن به محض برنده شدن و در اولین دستور خود به برجام برگردد. حتی اگر بخواهد این کار را بکند هم مطمئنا با مخالفت شدید مجلس نمایندگان روبه‌رو خواهد شد.

در کل توافق با ایران و برجام از جمله موضوعاتی است که برای رئیس جمهور آمریکا هیچ‌وقت یک نکته مثبت نبوده است زیرا باعث تنش در مناظرات انتخاباتی می‌شود. از این رو در الویت‌های کاری بایدن هم قرار نمی‌گیرد. اگر خاطرتان باشد، برجام در دور دوم ریاست جمهوری اوباما اتفاق افتاد. زیرا اوباما ریسک توافق برجام را برای انتخابات دور دوم زیاد می‌دید و در دور اول این ‌کار را نکرد.

اوباما در سخنرانی آخر خود در زمان ریاست جمهوری، در فهرست دستاوردهای خود اشاره‌ای به برجام نکرد و تنها گفت که جلوی ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را گرفتیم. 

تاثیرات دولت بایدن بر آینده اقتصاد داخلی

این نکته کاملا درست است که تحریم‌های ترامپ بر کوچک‌تر شدن اقتصاد داخلی ایران تاثیرگذار بود. اما رشد تورم در اثر تحریم‌ها و بالا رفتن نقدینگی، تاحدی قابل قبول است. زیرا رشد نقدینگی یک امر داخلی است که توسط بانک مرکزی مدیریت می‌شود. ترامپ در مشکلات اقتصاد داخلی ما بی‌تاثیر نبود؛ اما همه ما می‌دانیم که عمده کاهش ارزش ریال، به‌علت اتخاذ تصمیمات داخلی توسط وزارت صمت، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی بوده است. پس ترامپ به تنهایی باعث کاهش ارزش ریال نشد.

برعکس همین موضوع در مورد دولت بایدن هم صادق است. با انتخاب بایدن نرخ دلار کاهش یافت. این موضوع نشان از نظر مثبت بازار برای پتانسیل مهار نرخ تورم است. اما این نکته هم واقعیت است که بایدن به تنهایی نمی‌تواند اقتصاد ایران را به حالت قبل برگرداند و دلار به کشور تزریق کند. بلکه لازمه این اتفاق، اتخاذ تصمیمات بزرگ داخلی است که شاید در دولت آینده (دولت سیزدهم) باید منتظر آن باشیم.

نتیجه‌گیری

باتوجه به مطالب فوق، می‌توان نتیجه گرفت که با روی کار آمدن دولت بایدن در کوتاه مدت، برجامی صورت نمی‌گیرد و تحریم‌های نفتی برداشته نمی‌شوند. بنابراین اتفاق خاصی برای اقتصاد داخلی نخواهد افتاد. اثرات منفی انتخاب بایدن بر بازار بورس، ارز و... هم تنها یک امر هیجانی در بازار است که می‌تواند به‌صورت کوتاه‌مدت باشد که اثرات بلندمدت آن به اتخاذ سیاست‌های داخلی ما برمی‌گردد.به خصوص که ما در کم‌تر از یک ‌سال دیگر انتخابات ریاست جمهوری کشور را در پیش داریم. 

از طرف دیگر با درنظر گرفتن ریزش‌های اخیر شاخص بورس، اعتماد مردم نسبت به بازار سرمایه تا حدی از بین رفته که برگشت این اعتماد به بازار نیز امری زمان‌بر خواهد بود. امیدواریم که در آینده و با اتخاذ سیاست‌های درست، از این پتانسیل، بیشترین بهره را برای بهبود اقتصاد داخلی، بورس و مردم به‌دست آورد.