انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با تمام فراز و نشیبهایی که داشت برگزار شد و بایدن طبق پیشبینیها (تحلیل برنده انتخابات) توانست با کسب حداکثر آرا الکترال، برنده این انتخابات باشد. این انتخابات مهمترین رویداد سیاسی دنیا در سال 2020 بود. اما انتخاب بایدن نسبت به ترامپ برای ما چه تفاوتهایی دارد. تاثیر پیروزی بایدن بر اقتصاد ایران تا چه حد است و چه تغییراتی را میتوانیم برای آینده اقتصاد متصور باشیم.
آیا بایدن متعادلتر از ترامپ است؟
اول از همه باید بدانیم که بایدن در دوره ریاست جمهوری اوباما بهعنوان معاون او بود. پس میدانیم که همانند اوباما، نگاه متعادلتری نسبت به مسائل سیاسی و اقتصادی حول ایران و خاورمیانه خواهد داشت. اما این جمله به این معنا نیست که بایدن تمام تحریمها علیه ایران را برمیدارد و تمام مشکلات به یک باره حل خواهند شد.
تاثیر مجلس نمایندگان بر دولت جدید امریکا
همانطور که میدانید در آمریکا رئیسجمهور، قدرت مطلق نیست و مجلس نمایندگان نیز در دولت و اجرای سیاستهای آن نقش مهمی دارد. در انتخابات 2020 با اینکه نماینده دموکراتها توانست برنده انتخابات ریاست جمهوری شود، اما مجلس نمایندگان با کسب حداکثری کرسیها بهنفع جمهوریخواهان تمام شد. اتفاقی که به تقسیم قدرت در آمریکا منجر میشود و از نظر دموکراتیک برای این کشور خوب است.
اما این مسئله نشان میدهد که حتی اگر بایدن بخواهد سیاستهای خود را بهطور کامل اعمال کند، ابتدا باید از سد محکم مجلس نمایندگان بگذرد که اکثریتی جمهوریخواه دارد.
از این رو برخی از کارشناسان دوره ترامپ را دوره فشار حداکثری و دوره بایدن را دوره فشار غیرحداکثری مینامند. اما آیا باتوجه به شرایط پیش آمده، بایدن میتواند به برجام برگردد و اوضاع را به نفع ما تغییر دهد؟
بسیاری از مردم در ایران بر این تصور هستند.
بسیاری از مردم در ایران بر این تصور هستند که رئیس جمهور جدید آمریکا دوباره به برجام برمیگردد، تحریمها را برمیدارد و باعث کاهش نرخ دلار و همچنین ریزش بورس خواهد شد. اما اگر ترامپ باقی میماند، باعث ایجاد یک تورم دوباره و افزایش نرخ دلار و صعود بورس میشد.
اما واقعیت چیز دیگری است. نه ترامپ با انتخاب مجددش باعث تهدید امنیت اقتصادی میشد و نه بایدن آنچنان دلار به کشور تزریق خواهد کرد. برای اثبات این نظریه دلیل داریم.
قبل از هر چیز باید به این نکته هم اشاره کنیم از آنجایی که توافق یک موضوع دوطرفه است، پس نوع نگاه سیاست خارجه ما هم در این موضوع تاثیرگذار خواهد بود. همانطور که ما با ترامپ مذاکره نکردیم، با بایدن هم میتوانیم وارد مذاکره نشویم. به این ترتیب نباید انتظار تغییرات زیادی هم داشته باشیم.
هرچند مذاکرهپذیری بایدن بیشتر از ترامپ است، اما این که ما میخواهیم از چه دری به مذاکرات احتمالی وارد شویم، به تصمیمهای خودمان بستگی دارد.
آیا جو بایدن به برجام برمیگردد؟
بایدن در سخنرانیهای انتخاباتی خود اشاره کرده بود که به برجام برمیگردم. اما هرگز نگفت که اینکار را بی قید و شرط انجام خواهم داد. ترامپ هم حاضر بود به برجام برگردد اما به شرطی که امتیازاتی که لازم بود را میگرفت. بنابراین نباید توقع داشت که بایدن به محض برنده شدن و در اولین دستور خود به برجام برگردد. حتی اگر بخواهد این کار را بکند هم مطمئنا با مخالفت شدید مجلس نمایندگان روبهرو خواهد شد.
در کل توافق با ایران و برجام از جمله موضوعاتی است که برای رئیس جمهور آمریکا هیچوقت یک نکته مثبت نبوده است زیرا باعث تنش در مناظرات انتخاباتی میشود. از این رو در الویتهای کاری بایدن هم قرار نمیگیرد. اگر خاطرتان باشد، برجام در دور دوم ریاست جمهوری اوباما اتفاق افتاد. زیرا اوباما ریسک توافق برجام را برای انتخابات دور دوم زیاد میدید و در دور اول این کار را نکرد.
اوباما در سخنرانی آخر خود در زمان ریاست جمهوری، در فهرست دستاوردهای خود اشارهای به برجام نکرد و تنها گفت که جلوی ایران برای دستیابی به سلاح هستهای را گرفتیم.
اولویتهای کاری دولت جدید امریکا چیست؟
بایدن پس از ورود به کاخ سفید، لیست بلند بالایی از کارهایی دارد که مسئله توافق و تحریمهای ایران میتواند در انتهای این لیست قرار بگیرد. درواقع بعد از شیوع گسترده کرونا، آمریکا از لحاظ اقتصادی ضربههای بزرگی خورده که هنوز با آنها درگیر است. لزوم تصویب بسته حمایت مالی، نرخ بیکاری بالا و حمایت از تولیدات داخلی از یکطرف و چاپ پول و بالا رفتن ترازنامه آمریکا از طرفی دیگر، مشکلات بزرگی برای دولت بایدن محسوب میشوند.
جنگ تجاری بین چین و آمریکا و همچنین آمریکا و اروپا از جمله مباحث دیگری است که بایدن باید در مدت دوره ریاست جمهوری خود به آنها رسیدگی کند. جالب است بدانید که شاخصهای بورس اروپا و همچنین شانگهای با پیروزی بایدن مثبت شدند. زیرا اروپا و چین میدانند که توافق با بایدن به مراتب کار راحتتری نسبت به توافق با ترامپ است. لازم به ذکر است که همین موضوع برای ایران هم صدق میکند.
ساماندهی بازار نفت هم از دیگر مسایلی است که بایدن باید به آن رسیدگی کند. لازم بهذکر است که رفع تحریمهای نفتی و افزایش تولید و فروش نفت ایران در بازار فعلی، تنها باعث ایجاد عرضه بیشتر و کاهش قیمتهای جهانی در شرایط بحران کنونی خواهد شد. همین موضوع هم باعث میشود که در شرایط فعلی، رفع تحریمهای نفتی ایران نیز از اولیتهای کاری دولت بایدن خارج شود.
تاثیرات دولت بایدن بر آینده اقتصاد داخلی
این نکته کاملا درست است که تحریمهای ترامپ بر کوچکتر شدن اقتصاد داخلی ایران تاثیرگذار بود. اما رشد تورم در اثر تحریمها و بالا رفتن نقدینگی، تاحدی قابل قبول است. زیرا رشد نقدینگی یک امر داخلی است که توسط بانک مرکزی مدیریت میشود. ترامپ در مشکلات اقتصاد داخلی ما بیتاثیر نبود؛ اما همه ما میدانیم که عمده کاهش ارزش ریال، بهعلت اتخاذ تصمیمات داخلی توسط وزارت صمت، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی بوده است. پس ترامپ به تنهایی باعث کاهش ارزش ریال نشد.
برعکس همین موضوع در مورد دولت بایدن هم صادق است. با انتخاب بایدن نرخ دلار کاهش یافت. این موضوع نشان از نظر مثبت بازار برای پتانسیل مهار نرخ تورم است. اما این نکته هم واقعیت است که بایدن به تنهایی نمیتواند اقتصاد ایران را به حالت قبل برگرداند و دلار به کشور تزریق کند. بلکه لازمه این اتفاق، اتخاذ تصمیمات بزرگ داخلی است که شاید در دولت آینده (دولت سیزدهم) باید منتظر آن باشیم.
نتیجهگیری
باتوجه به مطالب فوق، میتوان نتیجه گرفت که با روی کار آمدن دولت بایدن در کوتاه مدت، برجامی صورت نمیگیرد و تحریمهای نفتی برداشته نمیشوند. بنابراین اتفاق خاصی برای اقتصاد داخلی نخواهد افتاد. اثرات منفی انتخاب بایدن بر بازار بورس، ارز و... هم تنها یک امر هیجانی در بازار است که میتواند بهصورت کوتاهمدت باشد که اثرات بلندمدت آن به اتخاذ سیاستهای داخلی ما برمیگردد.به خصوص که ما در کمتر از یک سال دیگر انتخابات ریاست جمهوری کشور را در پیش داریم.
از طرف دیگر با درنظر گرفتن ریزشهای اخیر شاخص بورس، اعتماد مردم نسبت به بازار سرمایه تا حدی از بین رفته که برگشت این اعتماد به بازار نیز امری زمانبر خواهد بود. امیدواریم که در آینده و با اتخاذ سیاستهای درست، از این پتانسیل، بیشترین بهره را برای بهبود اقتصاد داخلی، بورس و مردم بهدست آورد.
با این وضعیت بایدبه رفع مشکلات داخلی که اهم تاثیرات آن بروضعیت فعلی اقتصادایران گذاشته با جدیت واهتمام جهادی رسیدگی شود، که مهمترین آن تداوم جلسات واهتمام هماهنگی سه قوه دراتخاذتصمیمات مهم جلسات هماهنگی می باشد، برسیم
وقتی سیاست اقتصادی خود کشور ما از ریشه خراب هست نباید مقصر را کشورهای دیگر جستجو کنیم حتی اگر فرشته هم در امریکا بیاد رئیس جمهور شود تا مادامی که مسئولین ما بدون هیچ فکر و قانونی کشور را اداره می کنند وضع همچنان خواهد بود افکار مسموم مسئولین را از بین ببرید ایران گلستان می شود
بله. قطعا ریشه یابی در زیرساخت های اقتصادی نقش مهمی در این زمینه ایفا میکنند.
یه نکته که اکثر دوستان احتمالاً می دانند این است که الآن با توجه به ریزش های سنگین سهامها زمان ورود به بورس است و در نیمسال دوم تا پایان سال شیب مثبت شاخص زیادتر میشه و بازهم سودهای بورس خبر سازخواهد شد فعلاً آنها که می دانند در حال خرید می باشند و ترسیده ها در حال فروش . با انتخاب بایدن سبب خواهد شد که اتفاقاً با بهبود وضعیت شرکتها وضعیت سهام آنها نیز بهتررشد کند و اگر ترامپ میآمد در کوتاه مدت مثبت ولی با ورشکستگی شرکتها در بلند مدت بورس شدیداً افت می کرد.
قطعا هر ریزش تنها یک اصلاح در تایم بالاتر است. در بازارهای مالی همیشه فرصت هست.
اینکه با تحریم امریکا قیمت دلار افزایش می یابد و با انتحاب بایدن کاهش می یابد دلیل روشنی بر قدرت امریکا و اقتصاد بیمار ایران و سیاست نادرست خودمان است چون مطابق قواعد بین اللمللی نمی تونیم در دنیای سیاست و اقتصاد بازی کنیم . اقتصاد دولتی وابسته به نفت با شعارهای توخالی محکوم به شکست است مگر اینکه این ساختار اقتصادی نادرست به صورت علمی و اساسی (و نه هیجانی و توهمی) اصلاح شود.
خیلی خوب اظهار نظر کارشناسانه شده بود انگار خودم نوشته بودم !چون من هم چنین برداشتی از سیاسیون امریکا وکشورم دارم !
سپاس از شما
جالب بود البته رفاقت ظریف و جان کری شاید در تغییر برخی پارامتر ها موثر شود
سلام فقط یک کلمه عالی بود
ممنون از شما
باسلام.دولت بعدی دولت سیزدهم است که شما دوازدهم در متن اعلام کردید
ممنون از دقت نظر شما .اصلاح شد
اگر مذاکرات باعث بهبود وضع اقتصادی میگردد، پس چرا جهش قیمت دلار و تورم حاصل از آن، بعد از آنهمه مذاکره برای برجام و توافق برجام اتفاق افتاد. اگر مانند این مقاله نگاه علت و معلولی داشته باشیم باید برجام و مذاکره (پذیرفت شرایط آمریکا و اجرای آن) با آمریکا را باعث تورم و گرانی (بیثباتی اقتصادی) بدانیم. تا موقعی که طرف آمریکایی تضمینهای لازم برای پایبندی به تعهدات خود نداده و جبران مافات نکرده نباید هیچ سیگنالی از طرف ایران دریافت نکند. یک زمان جوری بین مردم تبلیغ کردن که با برجام دلار میشود ۱۰۰۰ تومان الان برای دلار… ادامه مطلب »
خیر. اتفاقا در مقاله هم ذکر شده که افزایش تورم تا حدی مربوط به آمریکا و ترامپ بوده. ولی دلیل اصلی افزایش نقدینگی، مخصوصا ر دوسال اخیر، نتیجه تصمیمات داخلی بوده است. علت این امر هم کاملا مشخص است. به فرض اگر ایران به منابع مالی خود دسترسی داشت یا تحریم نفتی نبود، نیازی به این تصمیمات برای افزایش نقدینگی و تورم هم نبود. به قول آقای ظریف ما خودمان تصمیم گرفته ایم که اینگونه زندگی کنیم. بنابراین اگر برجام هم باشد، بازهم به حال ما و اقتصاد ما، فرقی نخواهد کرد. مگر اینکه رویه و سیاست های ما اقتصادی… ادامه مطلب »
آفرین دقیقا همینه … از ماست که بر ماست
آتشی که تو این ممکلت افتاده از خودیه نه بیگانه
ممنون از نظر شما
دراین چندسال تجربه شده است که کلیه مسائل ایران ناشی از خود ایران است نهیچ کشر دیگری وقتی در ایران همه جا اختلاس و دروغ است چه ربطی به خارج ازایران داردکشوری که در جهان همه منابع و معادن رادارد و الان میبایست امپراطور دنیا بود باید مردمش اینگونه زندگی کنند که سرهم کلاه میگذارند و بهم دروغ میگویند و جوانهایش تا کمر در سطل زباله دنبال ضایعات میگردند افسوس و حیف که مملکت دست نااهلان است