فرض کنید یک روز تصمیم می‌گیرید وارد دنیای بورس شوید. داستانی مثل داستان کیان را تصور کنید؛ کیان ۲۵ ساله بعد از شنیدن موفقیت یکی از دوستانش در بورس، هیجان‌زده می‌شود که اولین سهام خود را بخرد. او با خودش فکر می‌کند: "کافیست به بازار بورس بروم و چند سهم بخرم." اما خیلی زود متوجه می‌شود که برای این کار باید از طریق یک کارگزاری بورس اقدام کند. اصطلاح کارگزاری بورس برای کیان کمی گیج‌کننده است. مگر نمی‌شود خود آدم مستقیماً سهام بخرد و بفروشد؟ نقش این کارگزاری چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
اگر شما هم مثل کیان این سوال‌ها را در ذهن دارید، نگران نباشید. قرار است در این مقاله به زبان ساده و روان توضیح دهیم که کارگزاری بورس چیست، چه وظایفی دارد و چرا وجود آن ضروری است. همچنین یاد می‌گیریم چگونه یک کارگزاری خوب انتخاب کنیم، مراحل ثبت‌نام در کارگزاری را مرور می‌کنیم، تفاوت کارگزاری با سامانه سجام را می‌فهمیم و نگاهی به چند کارگزاری محبوب ایرانی می‌اندازیم. در پایان هم نکاتی کاربردی برای شروع مطمئن سرمایه‌گذاری در بورس با کمک کارگزاری بیان خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید تا با اطمینان قدم به دنیای سرمایه‌گذاری بگذارید.
تعریف کارگزاری بورس و وظایف آن
کارگزاری بورس در یک تعریف ساده یعنی واسطه‌ی مالی بین سرمایه‌گذار و بازار بورس. وقتی می‌خواهید سهام یا هر اوراق بهادار دیگری بخرید یا بفروشید، به جای اینکه خودتان مستقیماً دنبال خریدار یا فروشنده بگردید، این کار را به کارگزاری می‌سپارید. کارگزار بورس یک شرکت معتبر است که با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند. به زبان ساده، کارگزاری مثل یک پل ارتباطی امن عمل می‌کند که سرمایه شما را به بازار سهام وصل می‌کند و تمامی امور خرید و فروش را برایتان انجام می‌دهد.
هر کارگزاری بورس دارای وظایف مشخصی است که توسط نهادهای نظارتی تعیین شده‌اند. مهم‌ترین وظایف کارگزار عبارت‌اند از:
- اجرای سفارش‌های خرید و فروش: اصلی‌ترین وظیفه کارگزاری این است که سفارش خرید یا فروش سهام شما را در سریع‌ترین زمان ممکن در بازار اجرا کند. کارگزار سفارش شما را دریافت کرده و آن را به سامانه معاملات بورس ارسال می‌کند تا معامله انجام شود.
- ارائه دسترسی به سامانه معاملات: کارگزاری‌ها معمولاً یک سامانه معاملاتی آنلاین (وبسایت یا اپلیکیشن) در اختیار مشتریان می‌گذارند. از این طریق شما می‌توانید به صورت لحظه‌ای قیمت‌های بازار را ببینید، سفارش ثبت کنید و پرتفوی (سبد سهام) خود را مدیریت کنید.
- حفظ امنیت و انجام تسویه معاملات: پس از انجام معامله، کارگزاری اطمینان حاصل می‌کند که مبلغ معامله از خریدار و سهام از فروشنده به درستی جابجا شود. تسویه مالی و انتقال سهام در سیستم بورس تحت نظارت کارگزار و نهادهای مربوط انجام می‌شود تا حقی از کسی ضایع نشود.
- ارائه خدمات تکمیلی به مشتریان: برخی کارگزاری‌ها خدمات جانبی مانند مشاوره سرمایه‌گذاری، برگزاری دوره‌های آموزشی، ارائه گزارش‌های تحلیلی یا حتی اعطای اعتبار (وام جهت خرید سهام) نیز ارائه می‌دهند. البته این خدمات در کارگزاری‌های مختلف متفاوت است، اما در کل هر چیزی که به سرمایه‌گذار کمک کند تجربه بهتری در بازار داشته باشد می‌تواند جزو خدمات کارگزاری باشد.
تمام کارگزاری‌های معتبر تحت نظارت سازمان بورس فعالیت می‌کنند و عضو کانون کارگزاران بورس هستند. بنابراین از نظر امنیت سرمایه و شفافیت، چارچوب قانونی محکمی بر فعالیت آنها حاکم است. پس شما می‌توانید با اطمینان دارایی خود را از طریق کارگزاری مدیریت کنید.
نقش کارگزاری در خرید و فروش سهام
شاید از خود بپرسید بدون وجود کارگزاری‌ها چه اتفاقی می‌افتاد؟ تصور کنید کارگزاری بورس وجود نداشت؛ در این صورت اگر شما می‌خواستید سهامی را بخرید یا بفروشید، مجبور بودید مستقیماً به دنبال فروشنده یا خریدار بگردید. مثلا اگر کیان می‌خواست سهام شرکت X را بفروشد، باید در اطراف خود کسی را پیدا می‌کرد که علاقه‌مند به خرید آن سهم باشد. این فرآیند نه تنها زمان‌بر و سخت بود، بلکه ریسک‌های زیادی هم به همراه داشت. ممکن بود قیمت منصفانه‌ای پیدا نکند یا طرف معامله به تعهد خود عمل نکند.
اما امروزه به لطف کارگزاری‌ها، همه این مشکلات برطرف شده است. نقش کارگزاری در خرید و فروش سهام، ایجاد یک بستر مطمئن و سریع برای معاملات است. شما سفارش خرید یا فروش خود را در سامانه کارگزاری ثبت می‌کنید و کارگزار به عنوان واسطه، به سرعت یک طرف مقابل برای معامله شما پیدا می‌کند. در حقیقت سیستم معاملاتی کارگزاری‌ها در بازار بورس جمع‌آوری کننده همه سفارش‌های خرید و فروش است و به صورت خودکار معاملات را جوش می‌دهد. نتیجه این می‌شود که:
- معاملات با سرعت بالا انجام می‌شوند (گاهی در کسری از ثانیه).
- قیمت‌ها در بازار بورس به صورت شفاف و عادلانه تعیین می‌شوند (همه از یک سیستم قیمت‌گذاری تبعیت می‌کنند).
- خریدار و فروشنده مطمئن هستند که پس از معامله، پول و سهام به درستی مبادله می‌شود و هیچ‌کس کلاه‌برداری نمی‌کند.
اگر دوست دارید درباره موضوعات کاربردی این‌چنینی بیشتر یاد بگیرید و مهارت‌های جدید کسب کنید، حتماً به صفحه دوره‌های آموزشی تالار بورس سر بزنید. در این صفحه مجموعه‌ای از دوره‌های متنوع آموزشی (از مالی و سرمایه‌گذاری تا مهارت‌های فردی) ارائه شده که می‌تواند به رشد دانش شما کمک کند.
به بیان دیگر، کارگزاری‌ها موتور محرک معاملات بورس هستند. بدون حضور آنها، بازار نظمی نداشت و اعتماد سرمایه‌گذاران جلب نمی‌شد. پس هر بار که به راحتی چند کلیک می‌کنید و سهامی می‌خرید، پشت صحنه این راحتی، کارگزاری شما مشغول انجام وظیفه و ایجاد ارتباطی امن با بازار است.
انواع خدمات کارگزاری‌ها
یک کارگزاری بورس صرفاً محل انجام معامله نیست، بلکه بسیاری از آنها مجموعه‌ای از خدمات مالی متنوع را به مشتریان خود ارائه می‌دهند. در اینجا به چند نمونه از خدمات رایج کارگزاری‌ها اشاره می‌کنیم:
- معاملات آنلاین سهام و اوراق بهادار: مهم‌ترین خدمت هر کارگزاری، فراهم کردن امکان خرید و فروش آنلاین سهام، حق‌تقدم، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است. شما با داشتن یک حساب کاربری در کارگزاری می‌توانید به صورت برخط (آنلاین) در بورس معامله کنید، وضعیت سفارش‌های خود را ببینید و تاریخچه معاملاتتان را دنبال کنید.
- مشارکت در عرضه‌های اولیه و پذیره‌نویسی: کارگزاری‌ها شما را از عرضه اولیه سهام شرکت‌های جدید باخبر می‌کنند و امکان شرکت در آن را فراهم می‌سازند. همچنین اگر پذیره‌نویسی اوراق یا صندوق‌های دولتی صورت بگیرد، از طریق کارگزاری می‌توانید در این رویدادها شرکت کنید.
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی: بسیاری از کارگزاری‌ها دارای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (مانند صندوق سهامی، درآمد ثابت و غیره) هستند یا شرکت‌های زیرمجموعه برای سبدگردانی (مدیریت پرتفوی اختصاصی) دارند. شما می‌توانید از طریق کارگزاری در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنید یا مدیریت دارایی خود را به کارشناسان آنها بسپارید.
- اعطای اعتبار معاملاتی: برخی کارگزاری‌ها به مشتریان فعال خود اعتبار یا وام کوتاه‌مدت جهت خرید سهام می‌دهند. به این صورت که شما می‌توانید بیشتر از موجودی نقدی خود سهام بخرید و در زمان تعیین‌شده مبلغ را تسویه کنید. این خدمت برای افرادی مناسب است که تجربه بیشتری دارند و می‌خواهند با سرمایه بیشتری معامله کنند.
- آموزش، تحلیل و پشتیبانی: کارگزاری‌های برتر اهمیت زیادی به آموزش و رضایت مشتریان می‌دهند. مثلاً ممکن است وبینارهای آموزشی، گزارش‌های تحلیلی بازار، مشاوره تلفنی یا حضوری، و پشتیبانی آنلاین در اختیار مشتریان قرار دهند. هدف از این خدمات، افزایش دانش مالی مشتریان و کمک به تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر آنها در سرمایه‌گذاری است.
- سایر خدمات مالی: علاوه بر بورس اوراق بهادار، بسیاری از کارگزاری‌ها مجوز فعالیت در بازارهای دیگر را هم دارند. برای نمونه ممکن است یک کارگزاری امکان معامله در بورس کالا (برای خرید و فروش کالاهایی مثل طلا، محصولات کشاورزی و فلزات) یا بازار آتی و اختیار معامله را نیز برای مشتریان فراهم کند. به طور خلاصه, کارگزاری سعی می‌کند تمامی نیازهای سرمایه‌گذار در بازارهای مالی را پوشش دهد یا راهنمایی لازم را ارائه کند.
چطور یک کارگزاری خوب انتخاب کنیم؟
تعداد زیادی کارگزاری فعال در بازار بورس ایران وجود دارد که از نظر امکانات و کیفیت خدمات با هم تفاوت‌هایی دارند. برای انتخاب بهترین کارگزاری متناسب با نیاز خود، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- اعتبار و مجوز قانونی: نخست مطمئن شوید کارگزاری منتخب شما دارای مجوز رسمی از سازمان بورس است (که معمولا همه کارگزاری‌های شناخته‌شده این‌گونه‌اند). به سراغ شرکت‌های معتبر و باسابقه بروید که نامشان در فهرست رسمی کارگزاران بورس آمده است.
- سهولت کار با سامانه معاملات: برای یک سرمایه‌گذار تازه‌کار، رابط کاربری ساده و پایدار اهمیت زیادی دارد. سامانه معاملاتی کارگزاری (وبسایت یا اپلیکیشن آن) باید کاربرپسند، سریع و کم‌خطا باشد. اگر اپلیکیشن موبایل یا نسخه آزمایشی دارند، حتماً امتحان کنید و ببینید آیا با آن راحت هستید یا خیر.
- پشتیبانی و خدمات مشتریان: به خدمات پشتیبانی کارگزاری توجه کنید. آیا در صورت بروز مشکل به راحتی می‌توانید با آنها تماس بگیرید؟ داشتن پشتیبانی تلفنی ۲۴ ساعته یا گفتگوی آنلاین می‌تواند در مواقع ضروری بسیار کمک‌کننده باشد. همچنین وجود شعب فیزیکی در شهر شما ممکن است برای دریافت خدمات حضوری مفید باشد.
- امکانات و خدمات جانبی: ارائه خدمات جانبی می‌تواند یک مزیت باشد. برای مثال برخی کارگزاری‌ها آموزش رایگان ارائه می‌دهند، برخی باشگاه مشتریان با طرح‌های تشویقی (امتیازدهی به معاملات و اهدای جوایز) دارند. یا مثلا ممکن است اعطای اعتبار خرید سهام برای مشتریان فعال جزء طرح‌های یک کارگزاری باشد. این امکانات اضافی را مقایسه کنید و ببینید کدام برای شما جذاب‌تر است.
- کارمزدها و تخفیفات: کارمزد معاملات بورس تقریباً در همه کارگزاری‌ها یکسان و طبق تعرفه مصوب سازمان بورس است (در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم)، اما برخی کارگزاری‌ها طرح‌های تخفیفی یا تشویقی خاصی برای مشتریان پرمعامله دارند. مثلاً برگشت بخشی از کارمزد به صورت اعتبار در حساب یا تخفیف در خرید دوره‌های آموزشی. بد نیست این موارد را هم بررسی کنید.
- رتبه و نظر کاربران دیگر: هر ساله سازمان بورس کارگزاران را بر اساس عملکرد (حجم معاملات، کیفیت خدمات و ...) رتبه‌بندی می‌کند. هرچند رتبه بالاتر نشانه بزرگی و فعال بودن کارگزاری است، اما الزاماً به معنای مناسب‌ترین گزینه برای شما نیست. از تجربه سایر معامله‌گران هم می‌توانید استفاده کنید؛ نظرات دوستان یا بررسی‌هایی که در اینترنت درباره کارگزاری‌ها نوشته شده می‌تواند دید خوبی به شما بدهد.
شما الزامی ندارید که برای همیشه به یک کارگزاری بچسبید. اگر پس از مدتی احساس کردید کارگزاری دیگری خدمات بهتری به شما ارائه می‌کند، می‌توانید کارگزار ناظر سهام خود را تغییر دهید. انتقال دارایی از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر با درخواست رسمی شما انجام می‌شود و نیازی به فروش سهام نیست. پس در صورت نارضایتی، دغدغه از دست دادن دارایی‌هایتان را نخواهید داشت.
مراحل ثبت‌نام در کارگزاری بورس
برای اینکه بتوانید فعالیت خود را در بورس آغاز کنید، باید ابتدا کد معاملاتی دریافت کرده و سپس در یک کارگزاری ثبت‌نام نمایید. این فرآیند را می‌توان به سه گام کلی تقسیم کرد:
گام اول: ثبت‌نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی
اولین قدم، ثبت اطلاعات هویتی خود در سامانه سجام است. سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) یک سیستم یکپارچه تحت نظارت سازمان بورس است که تمام سرمایه‌گذاران باید در آن ثبت‌نام کنند. در این سامانه شما مشخصات فردی، آدرس، شماره حساب بانکی و سایر اطلاعات ضروری را وارد می‌کنید. پس از تکمیل ثبت‌نام، یک کد بورسی (کد سهامداری) منحصر به فرد به شما اختصاص داده می‌شود. این کد مانند شناسه‌ی شما در بازار سرمایه است و برای تمام معاملات شما استفاده خواهد شد. برای دریافت کد بورسی، باید احراز هویت هم انجام دهید (تأیید اطلاعات و مدارک شناسایی). خوشبختانه این کار را می‌توان به صورت غیرحضوری (از طریق وب‌سایت‌ها یا اپلیکیشن‌های معرفی‌شده) انجام داد و نیازی به مراجعه حضوری نیست. اگر در این مرحله نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، می‌توانید مطلب دریافت کد بورسی را مطالعه کنید که به طور کامل مراحل ثبت‌نام سجام و گرفتن کد را توضیح داده است.
گام دوم: انتخاب کارگزاری و تکمیل ثبت‌نام
پس از آنکه کد بورسی خود را دریافت کردید، اکنون آماده‌اید تا در یک کارگزاری ثبت‌نام کنید. شما می‌توانید هر کارگزاری معتبری را به دلخواه انتخاب کنید (با توجه به نکاتی که بالاتر درباره انتخاب کارگزاری گفتیم). کافیست به وبسایت رسمی آن کارگزاری مراجعه کرده و بخش "ثبت‌نام" یا "افتتاح حساب" را پیدا کنید. در فرآیند ثبت‌نام آنلاین کارگزاری، معمولاً اطلاعاتی مانند کد ملی، کد بورسی، شماره حساب بانکی و موارد ضروری دیگر از شما خواسته می‌شود. بسیاری از کارگزاری‌ها به سامانه سجام متصل هستند و بخشی از اطلاعات را خودشان از سجام دریافت می‌کنند که روند کار را ساده‌تر می‌کند. در گذشته لازم بود برای تکمیل ثبت‌نام حضوری به شعبه کارگزاری مراجعه کنید و فرم‌ها را امضا نمایید، اما اکنون اکثر کارگزاری‌ها امکان امضای الکترونیکی قرارداد را فراهم کرده‌اند. با این حال، اگر کارگزاری منتخب شما شعبه‌ای در نزدیکی دارد و مراجعه حضوری را ترجیح می‌دهید، می‌توانید با در دست داشتن اصل و کپی مدارک شناسایی (کارت ملی و شناسنامه) به دفتر کارگزاری بروید و ثبت‌نام را تکمیل کنید.
گام سوم: دریافت نام کاربری معاملات و شروع خرید و فروش
پس از اینکه ثبت‌نام شما نزد کارگزاری نهایی شد، معمولاً ظرف یک تا دو روز کاری یک نام کاربری و رمز عبور برای ورود به سامانه معاملات آنلاین دریافت خواهید کرد. این اطلاعات ممکن است از طریق پیامک یا ایمیل برای شما ارسال شود. اکنون شما یک حساب کاربری فعال در کارگزاری دارید و می‌توانید نخستین معامله خود را انجام دهید. برای این کار ابتدا باید به حساب کارگزاری خود پول واریز کنید (از طریق درگاه آنلاین یا حواله بانکی به حساب مخصوص کارگزاری که در پنل شما معرفی شده است). سپس با وارد شدن به سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری، می‌توانید سهام شرکت‌های مختلف را جستجو کرده و سفارش خرید یا فروش ثبت کنید. تبریک می‌گوییم، شما رسماً وارد دنیای سرمایه‌گذاری در بورس شدید!
تفاوت بین سامانه سجام و کارگزاری
ممکن است برایتان سوال باشد که سجام دقیقا چه ارتباطی با کارگزاری دارد. به طور خلاصه، سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) یک پایگاه داده ملی است که اطلاعات هویتی و مالی سرمایه‌گذاران را ثبت می‌کند و کد بورسی صادر می‌کند. اما کارگزاری شرکت واسطی است که معاملات شما را انجام می‌دهد. ثبت‌نام در سامانه سجام معمولاً گام اول برای ورود به بورس است و بعد از آن باید در یک کارگزاری ثبت‌نام کنید. جدول زیر تفاوت‌های کلیدی سجام و کارگزاری را نشان می‌دهد:
پارامتر | سامانه سجام | کارگزاری بورس |
وظیفه/کارکرد | ثبت اطلاعات هویتی و مالی سرمایه‌گذاران و اختصاص کد بورسی به هر فرد. سجام به خودی خود امکان معامله‌گری ندارد. | ارائه خدمات خرید و فروش سهام و سایر اوراق بهادار به سرمایه‌گذاران از طریق پلتفرم‌های معاملاتی. کارگزاری مستقیماً درگیر اجرای معاملات است. |
متولی/نهاد ناظر | شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه (وابسته به سازمان بورس) این سامانه را اداره می‌کند. | شرکت کارگزاری یک نهاد مالی خصوصی یا دولتی است که با مجوز سازمان بورس فعالیت می‌کند و تحت نظارت این سازمان قرار دارد. |
دفعات ثبت‌نام | ثبت‌نام در سجام فقط یک‌بار انجام می‌شود و کد بورسی که می‌گیرید برای همیشه و در همه کارگزاری‌ها ثابت است. | برای استفاده از خدمات هر کارگزاری باید در آن کارگزاری به طور جداگانه ثبت‌نام کنید (اما در ثبت‌نام‌های بعدی، داشتن کد بورسی از قبل کار را ساده می‌کند). |
نقش در سرمایه‌گذاری | پیش‌نیاز ورود به بازار؛ شما بدون ثبت‌نام در سجام نمی‌توانید کد بورسی بگیرید و در هیچ کارگزاری‌ای ثبت‌نام کنید. | بستر اصلی انجام معاملات و مدیریت سرمایه؛ بدون کارگزاری نمی‌توانید در بورس معامله کنید (حتی اگر کد بورسی داشته باشید). |
مقایسه بین چند کارگزاری پرطرفدار
برای اینکه دید بهتری نسبت به کارگزاری‌ها پیدا کنید، در جدول زیر برخی کارگزاری‌های معروف بورس ایران را به همراه نقاط قوت و محدودیت‌هایشان به طور خلاصه مقایسه کرده‌ایم. (این صرفاً مثال‌هایی برای مقایسه است و ترتیب خاصی ندارد.)
نام کارگزاری | مزایای شاخص | محدودیت‌ها |
کارگزاری مفید | پلتفرم معاملاتی ایزی‌تریدر با امکانات حرفه‌ای و کاربرد آسان؛ سابقه‌ی طولانی و اعتماد بالای مشتریان | ترافیک بسیار بالای کاربران در برخی مواقع (مثلاً روزهای عرضه اولیه) که گاهی باعث کندی سیستم می‌شود |
کارگزاری آگاه | سامانه معاملاتی آساتریدر به‌همراه اپلیکیشن موبایل کارآمد؛ دارای باشگاه مشتریان با خدمات تشویقی (امتیاز و جوایز) برای فعالان | تجربه‌ی کندی یا اختلال مقطعی در سامانه هنگام شلوغی بازار (طبق گزارش برخی کاربران)؛ شلوغ بودن خطوط پشتیبانی در ساعات اوج معاملات |
کارگزاری فارابی | پلتفرم نسبتاً جدید فارابیکسو با رابط کاربری مدرن؛ ارائه طرح‌های تخفیف کارمزد و مشوق‌های ویژه برای جذب مشتریان تازه‌وارد | سهم بازار و شناخته‌شدگی کمتر نسبت به مفید و آگاه؛ تنوع خدمات تحلیلی و آموزشی کمتر از رقبای بزرگ‌تر |
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، هر کارگزاری نقاط قوت خود را دارد. انتخاب نهایی به اولویت‌ها و نیازهای شما بستگی دارد. علاوه بر سه مورد فوق، ده‌ها کارگزاری دیگر نیز در بازار فعال‌اند که خدمات مشابهی ارائه می‌کنند. برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با کارگزاری‌های برتر بازار، می‌توانید مقاله بهترین کارگزاری بورس را در وبسایت تالاربورس مطالعه کنید.
نکاتی برای شروع فعالیت در بورس با کارگزاری
در پایان، چند توصیه کاربردی را به یاد داشته باشید تا تجربه ورود شما به بورس، دلپذیرتر و موفق‌تر باشد:
- با سرمایه کم شروع کنید: در ابتدای راه با مبلغی وارد شوید که اگر دچار زیان شدید، لطمه بزرگی به دارایی شما نزند. با این کار استرس کمتری خواهید داشت و می‌توانید آرام‌آرام تجربه کسب کنید.
- قبل از معامله، آموزش ببینید: دانش خود را در زمینه بورس افزایش دهید. بدون آشنایی با مفاهیم پایه و ابزارهای تحلیلی وارد معامله نشوید. (مطالعه کتاب، مقالات آموزشی یا شرکت در دوره‌های معتبر می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.)
- سبد متنوع تشکیل دهید: به جای اینکه تمام پول خود را روی یک سهم یا یک صنعت بگذارید، آن را بین چند سهم از صنایع مختلف پخش کنید. تنوع‌بخشی به پرتفو باعث می‌شود ریسک کلی سرمایه‌گذاری شما کاهش یابد.
- هیجانی عمل نکنید: تصمیم‌های سرمایه‌گذاری را بر پایه هیجان، ترس یا شایعات نگیرید. بازار بورس فراز و نشیب دارد و صبر یکی از کلیدهای موفقیت در آن است. تلاش کنید منطقی فکر کنید و بر اساس تحلیل و اطلاعات معتبر تصمیم بگیرید، نه احساسات زودگذر.
- از اخبار معتبر استفاده کنید: دنبال کردن اخبار و گزارش‌های اقتصادی می‌تواند به شما دید بهتری بدهد، اما حواستان باشد که هر خبری را بلافاصله مبنای تصمیم قرار ندهید. شایعات و توصیه‌های غیررسمی در فضای مجازی زیادند؛ منابع معتبر را بشناسید و صرفاً بر اساس آنها اقدام کنید.
- یادگیری مستمر را فراموش نکنید: بازار سرمایه یک دنیای پویا است و همواره چیزهای جدیدی برای یادگیری وجود دارد. از تجربه‌های موفق و حتی اشتباهات خود درس بگیرید. سعی کنید با مطالعه مستمر و پیگیری آموزش‌های جدید، مهارت خود را ارتقاء دهید. سرمایه‌گذاری سفری است که در آن هرچه جلوتر بروید، آگاه‌تر می‌شوید.
نتیجه‌گیری و جمع‌بندی
کارگزاری بورس همان همراه مطمئنی است که دست شما را برای ورود به بازار سرمایه می‌گیرد. در این مطلب دیدیم که کارگزار چگونه نقش یک واسطه قابل اعتماد را بازی می‌کند تا معاملات شما به سادگی و امنیت انجام شود. اگر تا دیروز مفهوم کارگزاری برایتان مبهم بود، حالا دیگر می‌دانید که بدون کارگزار عملاً نمی‌توان در بورس خرید و فروش کرد و یک کارگزاری خوب چه تأثیری در تجربه سرمایه‌گذاری شما خواهد داشت.
برای شما که تازه قدم به دنیای بورس گذاشته‌اید، مسیر یادگیری و کسب تجربه تازه شروع شده است. به یاد داشته باشید که هر سرمایه‌گذار حرفه‌ای روزی از نقطه صفر شروع کرده و با تلاش و پشتکار به جایگاه کنونی رسیده است. پس شما هم با آگاهی و پشتکار می‌توانید آینده مالی موفقی برای خود رقم بزنید. داشتن یک کارگزار امین در کنار دانش و صبوری، دو بال پرواز شما در این مسیر خواهند بود.
حال که فهمیدید کارگزاری بورس چیست و چگونه می‌توانید از طریق آن وارد بازار شوید، وقت آن رسیده که اولین گام عملی خود را بردارید. کد بورسی خود را دریافت کنید، در یک کارگزاری ثبت‌نام کنید و کم‌کم با مبالغ کوچک معامله را آغاز کنید. آینده مالی شما می‌تواند از همین گام‌های کوچک امروز ساخته شود. موفق باشید!
آیا می‌خواهید همواره از ترفندهای کاربردی و آموزش‌های جذاب در زمینه‌های مختلف باخبر باشید؟
پس حتما صفحه اینستاگرام تالار بورس را دنبال کنید. در آنجا نکات کوتاه آموزشی، معرفی دوره‌ها و محتوای الهام‌بخش زیادی منتشر می‌کنیم که می‌تواند برای شما مفید باشد. با ما در اینستاگرام همراه باشید.
سوالات پرتکرار درباره کارگزاری بورس
خیر. برای خرید و فروش سهام در بورس حتماً باید از طریق یک کارگزاری اقدام کنید. همان‌طور که در متن اشاره شد، داشتن کد بورسی به تنهایی کافی نیست و کارگزاری پل ارتباطی شما با بازار است. تمامی معاملات رسمی بورس تنها از کانال کارگزاران مجاز انجام می‌شود. پس اگر کسی یا شرکتی به شما پیشنهاد معامله سهام خارج از کارگزاری را داد، قطعاً پیشنهاد غیرقانونی و پرریسکی است.
به طور کلی اطلاعات و مدارک لازم شامل مشخصات هویتی (کد ملی، تاریخ تولد، آدرس و کدپستی)، اطلاعات حساب بانکی (شماره شبا یا شماره حساب جهت واریز سود و برداشت وجه)، شماره تلفن همراه به نام خودتان و ایمیل است. اگر ثبت‌نام حضوری انجام دهید، ارایه اصل و کپی کارت ملی و صفحه اول شناسنامه نیز ضروری خواهد بود. در ثبت‌نام غیرحضوری معمولاً نیاز است که تصویر امضا و تصویر مدارک شناسایی خود را در سامانه بارگذاری کنید. خوشبختانه بسیاری از کارگزاری‌ها بخش عمده این اطلاعات را از سامانه سجام دریافت می‌کنند و فرم‌های شما را به صورت خودکار پر می‌کنند که کار را راحت‌تر کرده است.
بله، شما محدودیتی از این بابت ندارید. ممکن است بخواهید در دو یا چند کارگزاری حساب باز کنید و از خدمات هر کدام بهره ببرید (مثلاً یکی را برای خرید عرضه‌های اولیه و دیگری را برای معاملات روزانه انتخاب کنید). تنها نکته این است که کد بورسی شما در همه جا یکی است و برای هر کارگزاری یک حساب معاملاتی جداگانه خواهید داشت. اگر سهامی را از طریق کارگزاری “الف” خریده باشید و بخواهید آن را از طریق کارگزاری “ب” بفروشید، ابتدا باید طی یک درخواست رسمی، کارگزار ناظر آن سهم را به کارگزاری “ب” تغییر دهید. این فرآیند چندان پیچیده نیست (آنلاین یا حضوری قابل انجام است) اما تا قبل از تغییر کارگزار ناظر، هر سهم فقط از طریق همان کارگزاری که با آن خرید شده قابل فروش است.
کارگزاری‌ها در ازای خدمات خود در هر معامله کارمزد دریافت می‌کنند. میزان این کارمزد توسط سازمان بورس تعیین شده و در همه کارگزاری‌ها یکسان است. در حال حاضر (سال ۱۴۰۴)، مجموع کارمزد خرید و فروش سهام حدود ۱٫۵٪ از ارزش معامله است. این عدد شامل کارمزد کارگزار، مالیات و سایر عوارض قانونی است. به عنوان مثال، اگر شما ۱ میلیون تومان سهام بخرید و بعداً بفروشید، مجموع هزینه‌هایی که از شما کسر می‌شود حدود ۱۵ هزار تومان خواهد بود. توجه کنید که کارمزد مستقیماً از پول معامله کسر می‌شود و نیازی نیست جداگانه پرداختی انجام دهید.
واقعیت این است که بهترین کارگزاری برای هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. همان‌طور که در بخش انتخاب کارگزاری گفتیم، بستگی به اولویت‌های شما دارد؛ اگر سرعت و پایداری سامانه برایتان مهم‌تر است شاید کارگزاری مفید یا آگاه را بپسندید، اگر خدمات مشاوره و آموزش می‌خواهید ممکن است کارگزاری‌هایی که این امکانات را دارند برای شما بهتر باشند. پس نمی‌توان یک گزینه را به همه توصیه کرد. با این حال، معمولاً کارگزاری‌های بزرگ‌تر (مثل مفید، آگاه, فارابی و ...) به دلیل خدمات گسترده و تجربه بیشتر، رضایت طیف وسیعی از مشتریان را جلب کرده‌اند. برای آشنایی بیشتر، پیشنهاد می‌کنیم مقاله معرفی بهترین کارگزاری‌های بورس را مطالعه کنید تا مقایسه جامعی بین کارگزاری‌های برتر بازار داشته باشید.
تغییر کارگزاری (یا به عبارت دقیق‌تر، تغییر کارگزار ناظر) فرآیند نسبتاً ساده‌ای است. ابتدا در کارگزاری جدیدی که مد نظر دارید ثبت‌نام می‌کنید و یک حساب معاملاتی فعال در آن می‌گیرید. سپس باید درخواست انتقال کارگزار ناظر سهام‌های خود را ثبت کنید. این کار به صورت آنلاین در پنل کارگزاری جدید یا با تکمیل فرم مربوطه در کارگزاری قبلی قابل انجام است. پس از ثبت درخواست، طی ۱ تا ۲ روز کاری، تمامی سهام و دارایی‌های شما به کارگزاری جدید منتقل می‌شود. هیچ نیازی به فروش سهام‌ها نیست و کد بورسی شما تغییر نخواهد کرد. به بیان ساده، فقط سرویس‌دهنده‌ی شما عوض می‌شود و دارایی‌تان دست‌نخورده باقی می‌ماند.