طرح پانزی چیست؟ توهم یک شبه پولدار شدن

طرح پانزی چیست؟طرح پانزی از کجا اومده؟ چرا اسمش پانزی هست؟ 

سلام. این منم. داغون، مال باخته. به قول معروف از همه جا مونده و از همه کس رونده. ولی همیشه اینطوری نبودم. طرح پانزی با من این‌کار رو کرد. اتفاقی که هیچ‌وقت فراموشش نمی‌کنم. این داستان زندگی من هست. اگه می‌خوای پانزی سر شما هم این بلا رو نیاره و بدونی که چه اتفاقی برای من افتاده، با من همراه باش.

پانزی _ فصل اول

من یک مهندس عمران هستم که تا قبل این داستان به کارهای عمرانی مشغول بودم. حقوق ثابتی می‌گرفتم و زندگی خوبی داشتم. محمد یکی از همکارام تو شرکت بود.

یه مدتی بود که رفتار محمد خیلی فرق کرده بود. سر کار همش خوشحال بود که انگار بلیط لاتاری برنده شده. هرچی می‌خواستی ازش، قبول می‌کرد و به هیچ‌کس نه نمی‌گفت. یه روز سر تایم نهار، دلمو زدم به دریا و ازش پرسیدم جدیدا چرا اینقدر خوشحالی؟ چیزی مصرف می‌کنی؟

خندید و گفت: نه ولی اگه بهت بگم باور نمی‌کنی.

کنجکاو شدم. ازش خواهش کردم که بهم بگه. بعد از کلی خواهش از طرف من و کلی طفره از سمت محمد، بالاخره برام ماجرا رو تعریف کرد.

گفت: دوستم تو خارج زندگی می‌کنه. جدیدا بهم یه شرکت (سایت) معرفی کرده که کارشون معامله‌گری تو بازارهای مالی مثل بورس آمریکا، ارزهای دیجیتال و فارکس هست. به من گفت که اگه بلد نیستی تو این بازارها کار کنی و سود کنی، بیا با این شرکت قرارداد ببند.

اینا یه صندوق دارن که با پول مردم هم ترید می‌کنن و سود ماهانه پرداخت می‌کنن. ماهی 20% درصد سود می‌دن. من از اون موقع 100 میلیون پولمو گذاشتم اونجا و الان دارم ماهی 20 میلیون ازشون می‌گیرم. راستشو بخوای یجورایی دیگه الکی میام سر کار. وگرنه دیگه به پولش احتیاجی ندارم. الان سه ماهه که سودم رو هم گرفتم و فهمیدم که واقعیه. تازه خوبیش اینه که پولی که می‌دن به دلار هست. یعنی اگه دلار تو ایران گرون بشه، سود من هم زیادتر می‌شه و از تورم هم عقب نمی‌مونم.

راست می‌گفت. تو ماه پیش بود که جدیدترین گوشی آیفون رو خریده بود. همین یه مورد خودش شش ماه حقوق من بود. پیش خودم حساب کردم که تو خارج اگه روزی 10 دلار هم دربیاری، سر ماه به پول ما خودش کلی پول میشه. همین الان حقوق من ماهیانه 200 دلار هم نیست. پس چرا من این‌کار رو نکنم؟

پانزی _ فصل دوم

بالاخره تصمیم رو گرفتم. با هزار بدبختی و قرض از این و اون، یه 50 میلیون تومنی پول جمع کردم و رفتم پیش محمد. باهم رفتیم یه کافی نت، وارد سایت شدیم و یه حساب باز کردیم. پول رو به‌صورت بیت‌کوین بهشون پرداخت کردیم و حساب من فعال شد.

شاید باورتون نشه، شاید اون لحظه 10 هزار تومان هم ته جیبم پیدا نمی‌شد، ولی حس پولدارترین آدم جهان رو داشتم.

دل تو دلم نبود که سر ماه بشه تا سودم رو بگیرم. دیگه هر ثانیه برام اندازه یک ساعت می‌گذشت. با خودم فکر می‌کردم که حالا اگه می‌خواستم اجاره خونه بدم، سریع سر ماه می‌شد؛ ولی الان زمان کند می‌گذره. پس چرا سر ماه نمیاد؟

بگذریم از این‌که تو همین مدت هم کلی افکار منفی سراغم میومد. نکنه دروغ باشه؟ اگه شرکت جمع کنه و بره چی؟ دستم هم که به هیچ‌جا بند نیست. اما آخرش یاد حرف محمد میفتادم که سودش رو چند ماهه گرفته. باز خیالم راحت می‌شد.

سر ماه که رسید. سریع سایت رو باز کردم و با رمز عبوری که قبلا داشتم، وارد حسابم شدم. در کمال ناباوری دیدم که 20% درصد سود به حسابم اضافه شده. این خودش معادل 10 میلیون تومن پول بود. انگار یه آب سردی روی من ریخته بودن. دیگه خیالم از تمام افکار بد و منفی پاک شد.

دو ماه گذشت و سود دوم رو هم گرفتم. دیگه من هم سر کار مثل محمد شده بودم. دوتایی همدیگه رو نگاه می‌کردیم و بدون دلیل می‌خندیدیم. شاید بقیه نمی‌دونستن ماجرا چیه؛ ولی ما می‌دونستیم. تو رویاهام همش برنامه ریزی می‌کردم که تا سر سال این‌قدر پول دارم. حالا دیگه ماشین پژویی که از بچگی دوستش داشتم، برام خنده‌دارشده بود. راست می‌گفتن که آرزوهای آدم‌ها با تغییر اندازه جیبشون عوض می‌شه. حالا دیگه فقط آگهی بنز و بی‌ام‌و و پورشه نگاه می‌کردم. استغفرالله خدا رو هم دیگه بنده نبودم.

پانزی _ فصل سوم

یه روز محمد اومد و بهم گفت: می‌دونستی که شرکت یه طرح جدید گذاشته؟

پرسیدم چی؟ زودباش بگو.

گفت: تو طرح جدیدش گفته اگه سودت رو هر ماه برداشت نکنی هم از این به بعد بهش سود تعلق می‌گیره.

بهش گفتم: محمد می‌فهمی این یعنی چی؟ یعنی سود مرکب!

لازمه که تو پرانتز همین‌جا بهتون یه مختصر توضیح بدم که با قدرت سود مرکب بیشتر آشنا بشید.

سود مرکب چیست؟

فرض کنید که شما پولی را در بانکی قرار می‌دهید که سود سالانه 20% به آن تعلق می‌گیرد. در این‌صورت موجودی حساب شما بعد از پنج سال دوبرابر می‌شود.

حال اگر بانک به شما سود مرکب پرداخت می‌کرد، یعنی هر ماه به سود شما نیز 20% درصد سود تعلق می‌گرفت. در این‌صورت سود شما در پنج سال به توان می‌رسید. یعنی موجودی حساب شما بعد از پنج سال 2.69 برابر می‌شود.

فرمول سود مرکب:

موجودی حساب = (K+1)ⁿ

نرخ سود ماهانه = K

تعداد ماه‌های سرمایه‌گذاری = n

به این ترتیب بود که من هم قانع شدم تا دیگه سودم رو برداشت نکنم تا اینکه سود بیشتری نصیبم بشه. پیش خودم گفتم که اگه پول بیشتری بتونم جور کنم، سود بیشتری نصیبم می‌شه. این‌طوری زودتر به آرزوهام می‌رسیدم. دیگه شروع کردم به تبلیغات و جذب سرمایه از دوست و آشنا. تو فامیل هم دیگه کسی نبود که ازش پول قرض نکرده باشم.

پانزی _ فصل چهارم

یه مدتی این قضیه ادامه داشت. اوایلش خیلی خوب بود. تو دوست و فامیل کلی اعتبار پیدا کرده بودم. اما بعد از مدتی دیدم که سایت همه‌ش مشکل داره. چندبار که خواستم سودم رو هم بردارم، دیدم که اجازه برداشت نمی‌ده. بعد از یه مدت دیدم خیلی از سرمایه‌گذارها مثل من نمی‌تونستن سودشون رو برداشت کنن. چندوقت بعد هم کلا سایت از دسترس خارج شد و تمام. انگار تمام آرزوهایم دود شد و رفت هوا. خشکم زده بود. حالاباید چی‌کار می‌کردم؟ جواب بقیه رو چی می‌دادم؟

من موندم و کلی پول قرضی و بدهی سنگین. مجبور شدم همه زندگیم رو بدم تا بدهی‌ها رو جبران کنم. هر روز دادگاه و پاسگاه بودم. همه‌جا رفتم و به هر دری زدم، اما نتیجه نگرفتم. حتی به پلیس فتا هم زنگ زدم؛ بهم گفتن که چون خارج از ایران هستن، کار خاصی نمی‌تونن انجام بدن. همین شد که زندگیم نابود شد.

یک‌سال بعد از این ماجرا یک روز خیلی اتفاقی حامد ثقفی رو دیدم. یکی از دوستای قدیمی من که سال‌ها تو بازارهای مالی و بورس فعال بود. اولش منو نشناخت. بعدش که فهمید، کلی شوکه شد. پرسید که چه اتفاقی افتاده؟

خلاصه منم قضیه رو براش تعریف کردم. وقتی حامد فهمید که چی به سر من اومده، من رو برد تو دفترش و برام داستان رو تشریح کرد که این‌ها پروژه‌های پانزی هستن و اصلا نباید سمتشون بریم. کلی باهاش صحبت کردم و کلی چیز جدید یاد گرفتم. در ادامه بعضی از سوال‌های خودم و جواب‌های حامد روباهاتون به اشتراک می‌گذارم:

طرح پانزی چیست؟

پانزی یک ترفند برای جذب سرمایه از مردم به‌جهت کلاهبرداری هست. تو طرح پانزی همیشه یک مساله اقتصادی جذاب (با عناوین مختلف) برای مشتری مطرح میشه که خارج از عرف سود تعریف شده در جهان هست.

به عبارتی دیگه وعده سود بالایی به مردم داده میشه. به این ترتیب اول اعتماد مردم رو جلب میکنن و بعد پولشون رو ازشون می‌گیرن و به روش‌های مختلفی سرشون کلاه می‌گذارن.

روش کار پانزی به چه شکل هست؟

روش کار این شرکت‌ها به این شکل هست: فرض کن من از تو 1 میلیون تومان پول می‌گیریم و بهت وعده سود ماهی 10% می‌دم (معمولا سودی رو پیشنهاد می‌کنن که برای مردم جذاب باشه). بعد از این‌که پول رو گرفتم هر ماه از پول خودت، بهت 10% سود می‌دم. در این‌صورت 10 ماه طول می‌کشه تا اصل پول خودت رو به خودت برگردونم.

تو یکی دو ماه اول مردم به من اعتماد می‌کنن و پول‌های بیشتری به من پرداخت می‌کنن. من هم همین شیوه رو ادامه میدم و تا جایی پیش میرم که مقدار پولی که مردم واریز می‌کنن، بیشتر از سودی باشه که من بهشون پرداخت می‌کنم. این‌طوری همیشه پول من درحال افزایش هست. جایی که دیگه سودهای پرداختی من خیلی زیاد بشه و در مقابل دیگه ورودی سرمایه جدید نداشته باشم، کلا دیگه سود پرداخت نمی‌کنم و جمع می‌کنم و میرم.

شرکت‌های پانزی به همین راحتی سر مردم رو کلاه می‌گذارن و سودهای خیلی بزرگی به جیب میزنن. البته همیشه هم به همین سادگی هم نیست. کلاهبرداران تو این سال‌ها بیکار نبودن و روش‌های جدیدتری هم برای این نوع کلاهبرداری‌ها ابداع کردن؛ ولی روش کار همشون شبیه به هم هست.

اصلا طرح پانزی از کجا اومده؟ چرا اسمش پانزی هست؟

این اسم مربوط به شخصی به‌نام چالز پانزی (Charles Ponzi‎) هست که در دهه چهل میلادی در آمریکا زندگی می‌کرد. پانزی بعد از جنگ جهانی اول با وعده خرید کوپن‌های تخفیفی مربوط به اداره پست در کشورهای اروپایی و تعهد فروش آن‌ها در آمریکا با سود 50% تنها در 45 روز، از مردم سرمایه‌های زیادی جذب کرد. پانزی درحالی این وعده‌ها رو به مردم می‌داد که بانک‌های اون زمان تنها 5% سود پرداخت می‌کردن.

ممنون از وقتی که گذاشتین و به حرفهای من گوش کردین. خواهشم این هست که لطفا این مطلب رو با دوستای خودتون هم به اشتراک بگذارین تا آگاهی عمومی در این مورد بیشتر بشه.

اگه سوالی یا تجربه‌ای برای شرکت در طرح‌های پانزی داشتین، حتما برام کامنت کنین تا بقیه هم بدونن.