سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال

در دهه اخیر ارزهای دیجیتال به یکی از پرحاشیه‌ترین بحث‌های سرمایه‌گذاری در دنیا تبدیل شده است. بعضی‌ها ارزهای دیجیتال را مشابه حباب دات کام و حباب گل لاله می‌دانند و معتقدند که ارزهای دیجیتال سرابی برای سودآوری و رویای پولدارشدن مردم شده است. برخی از کارشناسان دیگر نیز همواره از آینده بزرگی برای ارزهای دیجیتال صحبت می‌کنند.

به‌راستی کدام‌یک درست می‌گویند و آینده ارزهای دیجیتال به چه شکل خواهد بود؟ سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال چگونه است و چه استراتژی هایی را می‌توانیم برای سودآوری در این بازار مالی جذاب داشته باشیم؟ در ادامه به همه سوالات فوق پاسخ خواهیم داد.

ارزهای دیجیتال از گذشته تا امروز

وقتی می‌خواهیم تازه وارد یک بازار مالی شویم و یک سهمی را در بازار بورس و به قصد سرمایه‌گذاری خریداری کنیم، معمولا به نمودار شاخص آن یک نگاه می‌اندازیم. این‌که این شاخص کل آن بازار از گذشته تا به اکنون چه روندی را طی کرده  است و این‌که اصلا سودآور بوده یا خیر؟

برای بازار ارزهای دیجیتال نیز ما نمودار کل مارکت‌کپ (MARKETCAP) یا ارزش کل بازار را درنظر می‌گیریم. برای این‌کار به سایت COINMARKETCAP مراجعه کنید.

با نگاهی اجمالی به نمودار می‌توان فمهید که در دراز مدت همواره بازار ارزهای دیجیتال درحال رشد بوده است. به‌طوری که ارزش کل بازار در دراوج قیمت‌های سال 2014، برابر 14.6 میلیارد دلار بوده. اما اکنون و بعد از دوسال ریزش و دوری از اوج قیمت‌های سال 2018، ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال حدود 269 میلیارد دلار ارزش دارد.

این امر نشان‌دهنده این است که با بازار کاملا جدید و رو به رشدی طرف هستیم که به اصطلاح کارشناسان کاملا بچه است. البته از نگاه دیگری هم می‌توان به آینده بازار ارزهای دیجیتال نگاه کرد. به این شکل که ارزش این بازار را با بازارهای مالی و ثروت‌های بزرگ دنیا مقایسه کنیم.

چشم‌انداز گردش ثروت در جهان (2020)

براساس بروزرسانی این چشم‌انداز در سال 2020، میزان گردش ثروت در جهان به ترتیب زیر است:

• ارزش کل بیت‌کوین‌های جهان 160 میلیارد دلار
• ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال (کریپتو کارنسی) 247 میلیارد دلار
• ارزش کل سهام آمازون 1.22 تریلیون دلار
• ارزش کل سهام اپل 1.38 تریلیون دلار
• ارزش کل دلارهای در گردش 1.87 تریلیون دلار
• ارزش کل طلای جهان 9 تریلیون دلار
• ارزش کل پول فیزیکی (داخل حساب بانک‌ها) 40 تریلیون دلار
• ارزش کل بازار سهام (Stock Market) 80 تریلیون دلار
• ارزش کل کل ثروت جهان 95 تریلیون دلار

همان‌طور که مشخص است ارزش بازار ارزهای دیجیتال باوجود رشدی که در دهه اخیر داشته، اما هنوز جز کوچکترین بازارهای مالی در دنیا محسوب می‌شود. برای این‌که مقدار کوچک و ناچیز بودن این بازار را بهتر درک کنید، بهتر است بدانید که تنها بودجه بخش نظامی آمریکا در سال 2020 بیش از 700 میلیارد دلار است. به‌عبارت دیگر یعنی اگر کل ارزهای دیجیتال در دنیا را هم بفروشیم، درحال حاضر بودجه نظامی یک سال آمریکا را هم نمی‌توانیم تامین کنیم.

یا چرا راه دور برویم، در همین بازار سهام آمریکا و ریزش‌های ماه مارس 2020، به علت ترس سرمایه‌گذاران از شیوع کرونا باعث شد تنها در یک هفته بالغ بر چهار تریلیون دلار از ارزش بازار کم بشود. این عدد یعنی حدود شانزده برابر ارزش کل ارزهای دیجیتال!!

ارزهای دیجیتال پول آینده

اگر یادتان باشد در گذشته برای جابه‌جایی پول باید حتما به بانک مراجعه می‌کردیم. اما چندی بعد و با پیشرفت تکنولوژی و ورود اینترنت به زندگی، تحولی عظیم در نحوه پرداخت‌های اینترنتی شکل گرفت و در نتیجه همه ما امروزه با کارت‌های شتاب پول را انتقال می‌دهیم. واقعیت این است که کسی نمی‌تواند جلوی پیشرفت تکنولوژی در دنیا را بگیرد.

وقتی موبایل اختراع شد، تلفن ثابت از بین نرفت اما امروزه همه یک موبایل داخل جیبشان دارند. با اختراع کارت‌های بانکی و پرداخت‌های اینترنتی، فیش بانکی از بین نرفته اما همه امروزه یک کارت اعتباری در جیبشان دارند.

با معرفی بلاکچین به صنعت امروز، دنیا در آینده‌ای نزدیک تغییرات بزرگی می‌کند. چه بخواهیم و چه نخواهیم، دنیای پرداخت‌ها و پول فیزیکی هم در این بین تغییراتی خواهد کرد. یکی از گزینه‌هایی که می‌تواند در آینده‌ای نه‌چندان دور اتفاق بیفتد، همین  جایگزینی ارزهای دیجیتال و پول‌های الکترونیک، به‌جای پول‌های فیزیکی در دنیا است.

حال با یک حساب ساده می‌توان فهمید که اگر حجم پول‌های فیزیکی دنیا (در سال 2020) حدود چهار تریلیون دلار باشد، می‌توان استنباط کرد که طبق توابع نمایی حجم آن در 10 سال آینده به حدود 40 تریلیون دلار خواهد رسید. در این بین اگر بازار ارزهای دیجیتال، تنها 50% از این حجم را هم بخواهد در آینده به خود اختصاص دهد، می‌بینیم که حجم کل مارکت کپ (Marketcap) ارزهای دیجیتال می‌تواند در آینده‌ای نزدیک به بیست تریلیون دلار هم برسد؛ که یعنی بیش از هشتاد برابر ارزش کل فعلی ارزهای دیجیتال!

مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری پَنترا کپیتال (Pantera Capital Management) آقای دن مورهد در جریان مصاحبه‌ای با بلومبرگ در مورد آینده ارزهای دیجیتال گفت: 

او چشم‌انداز ده ساله بازار ارزهای دیجیتال را بسیار مثبت ارزیابی کرده و حتی اشاره کرد که بازار ارزهای دیجیتال، پتانسیل رشد تا چهل تریلیون دلار را هم دارد. اما نه در آینده‌ای نزدیک، بلکه باید به این بازار نوپا فرصت داد.

شاید جالب باشد که هم‌اکنون نیز می‌توانید در دنیا کشورهایی را پیدا کنید که بیشتر معاملات در آن کشور با بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال انجام می‌پذیرند. اکثر این کشورها از کاهش ارزش پول ملی و یا تحریم‌های گسترده و مشکلات اقتصادی فراوان رنج می‌برند. ونزوئلا یکی از همان کشورهایی است که مردم کشورش به همین علت، مبادله با ارزهای دیجیتال را به پول ملی خود ترجیح می‌دهند. در آینده نیز پیشبینی می‌شود که کشورهای پذیرنده ارزهای دیجیتال، بیشتر شوند.

آینده بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال

بیت‌کوین، اتریوم، لایت‌کوین، دش، لیسک و سایر ارزهای دیجیتال دربازار همگی نام شبکه‌های غیرمتمرکز پرداخت همتا به همتا در قالب دنیای ارزهای دیجیتال هستند که هرکدام به‌صورت مستقل رهکارهایی نوین را برای ارائه این خدمات به جهان امروز گدید آورده‌اند. در دنیای ارزهای دیجیتال به هریک از این پروژه‌ها یک رمز‌ارز (COIN) می‌گویند.

به دلیل این‌که سیستم‌ این رمز‌ارزها کمی پیچیده هستند، شاید توان درک آن برای نسل‌های گذشته مثل پدربزرگ و مادربزرگ‌هایمان کمی دشوار باشد. از این رو بیشتر قشر جوان از جوامع مختلف در دنیا به سمت این بازار جذاب کشیده شده‌اند.

قیمت بیت‌کوین در سال 2010، فقط 0.01 دلار بود، اما از آن زمان تا به‌حال با افزوده شدن علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران جدید به این حوزه، تا انتهای سال 2017 قمیت آن به 20 هزار دلار هم رسید.

اکنون می‌توانیم درک کنیم با رشد این بازار، در آینده و ورود هر روزه سرمایه‌های جدید به بازار ارزهای دیجیتال، حتی عدد 20 هزار دلار هم برای بیت‌کوین قیمت کمی محسوب می‌شود و بیت‌کوین این پتانسیل را دارد که به اعداد خیلی بالاتری هم دست یابد. البته همیشه باید در سرمایه‌گذاری‌ها جوانب احتیاط را هم درنظر گرفت. از آن‌جایی که این بازار یک بازار نوپا و رو به رشد است که هنوز به تکامل نرسیده، پس ممکن است با تغییرات بزرگی هم همراه شود که در این بین نواسانات شدیدی را نیز تجربه کنیم. به‌عبارت دیگر به‌دلیل این‌که هنوز بازار عمق مناسبی ندارد، ممکن است با خرید و فروش‌های بزرگ، قیمت آن نیز دچار نوسان‌های شدیدی بشود. به‌طور مثال در سال 2017 و در بازار صعودی ارزهای دیجیتال، در بعضی از مواقع بیت‌کوین در روز به‌اندازه 1000 دلار جابه‌جا می‌شد. شاید برای کسی که آن زمان تازه وارد بازار شده بود، این امر کمی غیر طبیعی بود. اما قدیمی‌های این بازار، از این روزها را قبلا هم تجربه کرده‌اند.

آقای «توماس فری» یکی از آینده‌‌پژوهان و استراتژیست‌های رده بالا در گوگل معتقد است که بیت‌کوین در مبادلات تجاری آینده نقش بسیار زیادی را خواهد داشت. به‌طوری که تا سال 2030  ارزهای دیجیتال به عنوان یکی از روش‌های معمول تبادل پول و کالا شناخته خواهند شد.

آینده ارزهای دیجیتال در ایران

در دنیایی که به‌صورت تدریجی از جهان واقعی به جهان مجازی درحال مهاجرت است، ما هم باید سهمی از این آینده داشته باشیم. طبق آن‌چه که قبلا از پتانسیل رشد این بازار در آینده گفتیم، اگر اقتصاد ایران تنها 1% از اقتصاد جهان را تشکیل ‌دهد، پس باید اکنون به تشکیل یک صندوق ETF با حداقل 210 هزار بیت‌کوین موجودی فکر کرد. این عدد برای یک کشور عدد بسیار کوچکی محسوب می‌شود و باید تا زمانی‌که فرصت داریم بر روی آینده سرمایه‌گذاری کنیم. گرچه دولت هم نگرانی‌هایی در این زمینه دارد. و کسانی هم در این بین مخالف هستند. زیرا می‌گویند از ارزهای دیجیتال برای پولشویی و مقاصد غیر اخلاقی استفاده می‌شود. اما از هر تکنولوژی در جهان دو جنبه مثبت و منفی دارد که می‌توان از آن درجهت منفی هم استفاده کرد.

به‌عنوان مثال آیا به‌دلیل وجود سایت‌های غیراخلاقی در اینترنت، باید کلا اینترنت را از سبد ملی خانوار حذف کرد؟ یا باید با تدابیر اصولی، راه استفاده صحیح آن‌را به جامعه آموخت و از آن استفاده درست کرد؟ حال فکر کنید که اگر دولت استفاده از اینترنت را ممنوع می‌کرد چه اتفاقی برای پیشرفت علم در کشور می‌افتاد.

سخن‌آخر

دنیای ارزهای دیجیتال دنیای بی‌انتهایی است. من همیشه مثال می‌زنم که شاید مخترع برق هیچ‌وقت فکر نمی‌کرد که امروزه در دنیا ما تلویزیون‌های بزرگ و مانیتور و رایانه داشته باشیم تا شما بتوانید اکنون از هرجای دنیا این مقاله را بخوانید. ارزهای دیجیتال نیز به مانند اختراع برق نقطه عطفی در دنیای پولی ایجاد کرده‌اند، بر همین اساس باید باور داشته باشیم که آینده دنیای مالی نیز به همین مقدار تغییر خواهد کرد. درواقع اکنون ارزهای دیجیتال و بیت‌کوین فرصتی برابر برای تمامی کشورها و مردم دنیا به‌وجود آورده تا بتوانیم سهمی از این آینده داشته باشیم.

از طرفی دیگر سلطه کشورهای ابرقدرت دنیا در سیاست و اقتصاد، سالهاست که سایه سنگینی بر کشور ایران افکنده است. به‌طوری که از هیچکس پوشیده نیست که دولت و مسئولین دهه‌های گذشته، در کنترل تورم و کاهش ارزش پول ملی نتوانسته‌اند که راهکار درستی را ارائه دهند. در این‌جاست که ارزهای دیجیتال می‌تواند به‌عنوان راهکاری برای کنترل اوضاع برای دولت بسیار کارآمد باشد ضمن این‌که هر گونه سرمایه‌گذاری صحیح و درست در حوزه ارزهای دیجیتال، طی سال‌های آینده باعث بازگشت ده‌ها برابر سرمایه به کشور خواهد شد. شنیده می‌شود که همچنان دولت درحال بررسی ابعاد این موضوع است، به‌طوری که در مجلس هم مصوباتی در این زمینه داشتیم که هنوز اجرایی نشده‌اند. به هرحال امیدواریم که با تصمیمی عاقلانه و قانون‌گذاری صحیح در این صنعت نوین، شاهد رشد و شکوفایی اقتصاد کشورمان در آینده‌ای نزدیک باشیم.