برای بسیاری از افراد، بورس فقط به خرید‌وفروش سهام خلاصه می‌شود. درحالی‌که بورس به غیر از سهام گزینه‌هایی مثل صندوق‌های درآمد ثابت، اوراق خزانه اسلامی و صندوق طلا را نیز ارائه می‌دهد. یعنی شما می‌توانید در بورس یک پرتفوی متنوع با دارایی‌های متفاوت بسازید.
در این مقاله سعی می‌کنیم به زبان ساده صندوق طلا را توضیح دهیم و بگوییم چطور می‌توانید از بورس طلا بخرید.
پس‌انداز به رنگ طلا
از کودکی می‌دانیم که همواره باید بخشی از درآمد خود را پس‌انداز کنیم. بارها شنیده‌ایم که شکست‌خورده‌ها اول خرج می‌کنند و باقی‌مانده را پس‌انداز، اما افراد موفق اول پس‌انداز دارند و از باقی‌مانده خرج می‌کنند.
اما این توصیه یک ایراد اساسی دارد. فرض کنید می‌خواهید برای یک گوشی 7 میلیون تومانی، ماهانه 700 هزار تومان پس‌انداز کنید. بعد از 10 ماه پول خرید گوشی را دارید، اما گوشی مورد نظر شما حالا 15 میلیون تومان قیمت دارد. یک سال دیگر پس‌انداز می‌کنید و 15 میلیون جمع می‌شود. حالا همان گوشی (که متعلق به دو سال پیش است) 25 میلیون تومان فروخته می‌شود.
مشکل کجا است؟ مشکل اینجا است که پول قادر نیست ارزش را ذخیره کند و رفته‌رفته ارزشش کاهش پیدا می‌کند. حتی قدرت خرید دلار هم به‌مرور افت می‌کند. طی سی‌ساله گذشته قدرت خرید هر دلار نصف شده است. یعنی سی‌سال پیش با 100 دلار می‌توانستید دوبرابر امروز خرید کنید.
افت ارزش ریال با سرعت بیشتری رخ می‌دهد و بجای سی‌سال ممکن است طی یک تا پنج سال نیمی از ارزش دارایی ریالی شما از دست برود.
چیزی که می‌تواند ارزش را در خود ذخیره کند، طلا است. پس اگر می‌خواهید برای بلندمدت پس‌انداز کنید، طلا بهترین انتخاب است.
چرا طلا؟
مهم است که کالایی که ذخیره می‌کنیم خراب نشود. گندم، موز و چوب با گذشت زمان کیفیت خود را از دست می‌دهند.
مهم است که کالای مورد نظر جای کمی بگیرد. فولاد ضد زنگ هم ارزشش ثابت می‌ماند، اما انبار کردن این حجم فولاد کار آسانی نیست.
صندوق طلا چیست؟ | طلا خیلی کمتر از اسکناس 100 دلاری جا اشغال می‌کند.
مهم است که ارزش دارایی ما افت نکند. ماشینی که در پارکینگ می‌گذاریم، حتی اگر راه نرود، سال به سال قدیمی می‌شود. مثلا فرض کنید مدل الف و ب هم‌قیمت هستند. الف صفر را انبار می‌کنید. 5 سال بعد با فروش ماشین الف، نمی‌توانید یک ب صفر بخرید. اما اگر طلا انبار کرده بودید، حالا توان خرید ب صفر را داشتید. کامپیوتر، گوشی و دیگر کالاهای بادوام شاید به‌مرور گران شوند، اما ارزششان کم می‌شود. توجه کنید که قیمت و ارزش یکی نیستند.
نظرشخصی در مورد طلا
از نظر من طلا «سرمایه‌گذاری» نیست. چون اگر بجای خرید خانه نوساز 60 متری طلا بخرید، ده‌ها سال بعد با طلای خود می‌توانید خانه‌ای نوساز و 60 متری بخرید.
دقت کنید که اگر خانه را بخرید، ده‌سال بعد نمی‌توانید با فروش آن یک خانه نوساز مشابه بخرید. خانه ارزش را ذخیره نمی‌کند. این وظیفه بر عهده طلا است.
وقتی پول خرید ماشین الف را طلا بخرید، بعدها می‌توانید شبیه همان ماشین را بخرید، نه ماشینی گران‌تر را.
قیمت طلا هرقدر که بالا برود، باز هم یک گرم طلای شما یک گرم می‌ماند و هرگز نمی‌توانید با سود حاصل از این سرمایه‌گذاری طلای خود را دوبرابر کنید. اما مثلا با سود حاصل از یک زمین زراعی می‌شود زمین‌های بیشتری خرید. البته اگر زراعت و اقتصاد کشاورزی را به‌درستی بلد باشید.
بیشتر بخوانید: بهترین سرمایه‌گذاری در ایران
یعنی توقع نداشته باشید که صندوق طلا یا سکه یا طلای آب شده شما را ثروتمند کند، اما برای ذخیره ارزش (مثلا سود سیو شده از سهام) می‌توانید روی طلا حساب ویژه باز کنید.
صندوق طلا چیست؟
در بورس نوعی صندوق وجود دارد که به آن‌ها ETF یا صندوق قابل معامله در بورس می‌گویند. نوع دیگر صندوق، صندوق صدور ابطالی است که از شرکت سرمایه‌گذاری درخواست می‌کنید برایتان واحد صادر کند.
صندوق ETF درست مثل یک سهم، از پنل آنلاین قابل خرید و فروش است و قیمت آن با عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.
این صندوقها بر اساس جنس دارایی تقسیم‌بندی می‌شوند. صندوق‌های طلا صندوق‌هایی هستند که بیشتر پرتفوی آن‌ها به اوراق سپرده سکه طلا اختصاص پیدا کرده است. این سکه‌ها نزد انبارهای استاندارد بورس کالا نگه‌داری می‌شوند. بخش کمی از صندوق نیز ممکن است به سهام یا اوراق با درآمد ثابت یا وجوه نقدی اختصاص پیدا کند.
این صندوقها (معمولا) مدیریت فعال دارند، یعنی مدیر صندوق ممکن است بسته به شرایط وزن سکه در پرتفوی را کم یا زیاد کند.
صندوق طلا چیست؟ | بعد از هزاران سال طلا همچنان فاسد نمی‌شود.
نماد های صندوق طلا
در زمان نگارش این مقاله چهار صندوق مبتنی بر گواهی سکه در بورس فعالیت دارند.
- صندوق پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان با نماد «زر»
- صندوق صندوق پشتوانه طلاي لوتوس با نماد «طلا»
- صندوق در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای کیان با نماد «گوهر»
- صندوق صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای مفید با نماد «عیار»
ممکن است در آینده این فهرست بلندتر شود. این فهرست در سایت فیپ‌ایران قابل مشاهده است.
ساعت معاملاتی صندوق طلا
از ساعت 12:30 تا 15:30 دقیقه این صندوقها قابل معامله هستند.
مهم است که کارگزاری شما استیشن کالایی داشته باشد تا بتوانید این صندوقها را خرید و فروش کنید.
دامنه نوسان صندوق‌های طلا
پیش‌تر این صندوقها بدون دامنه نوسان بودند. اما براساس قانون جدید قیمت این صندوقها می‌تواند در بازه 10± تغییر کند.
کارمزد معاملات صندوق طلا
حتما می‌دانید که خرید طلا شامل کارمزد و مالیات می‌شود. خوبی صندوق طلا این است که معافیت مالیاتی دارد و کارمزد خرید و فروش آن واقعا ناچیز است. ناچیز، یعنی تنها 0.23 درصد (بیست و سه صدم درصد، کمتر از یک درصد)
عملکرد صندوق طلا
وقتی بازار خوب باشد، بیشتر سهم‌ها مثبت می‌خورند و در یک بازار بد، سهم‌های خوب هم قربانی می‌شوند. کاش سهمی وجود داشت که مستقل از بازار عمل می‌کرد. یعنی مثبت و منفی بودنش ارتباط زیادی به کلیت بازار نداشت. به کمک چنین نمادی می‌شد ریسک سیستماتیک بازار را کنترل کرد.
خبر خوب! چنین چیزی وجود دارد! صندوق طلا دقیقا همان چیزی است که برای پوشش ریسک به دنبال آن هستیم.
بتای صندوق نشان می‌دهد که یک صندوق چقدر تابع بازار است. اگر بتا صفر باشد، یعنی صندوق به شاخص کل ربطی ندارد. بتای یک یعنی کاملا تابع بازار است. بتای منفی یک یعنی عکس شاخص رفتار می‌کند. بتای بالای یک هم اثر شاخص را تقویت می‌کند. بتای صندوق‌های طلا چقدر است؟
- بتای زر= 0.06
- بتای طلا= 0.04
- بتای گوهر= 0.07
- بتای عیار= 0.07
همان‌طور که می‌بینید هر چهار صندوق بتایی نزدیک به صفر دارند و می‌شود گفت که ارتباطی بین رفتار آن‌ها و رفتار کلی بازار وجود ندارد.
سوددهی صندوق طلا
باور ما این است که سود طلا هرگز به پای سود بورس نمی‌رسد. اما می‌تواند تورم را پوشش دهد.
صندوق | بازدهی ماهانه | بازدهی 3ماهه | بازدهی 6ماه | بازدهی سالانه |
شاخص | 7-% | 11-% | 161% | 365% |
صندوق طلا | 21% | 35% | 100% | 230% |
صندوق گوهر | 20.7% | 34.5% | 98.6% | 225% |
صندوق عیار | 20.7% | 34.4% | 98.7% | 224% |
صندوق زر | 19.5% | 32% | 87% | 195% |
این اعداد با بازدهی سالانه 235 درصدی سکه هم‌خوانی خوبی دارند.
همان‌طور که می‌بینید در یک بازار منفی، عملکرد صندوق‌های طلا مستقل بوده اما همین استقلال باعث شده که نتواند به اندازه رشد بورس در بلندمدت رشد کند.
NAV صندوق طلا
ناو یا NAV نشان می‌دهد که در یک صندوق چقدر دارایی وجود دارد. مثلا اگر در یک کیسه سه سکه طلا گذارید و هر سکه 13 میلیون قیمت داشته باشد، ناو این کیسه برابر می‌شود با 39 میلیون تومان.
اگر من کیسه را به قیمت 40 میلیون بفروشم، قیمت درخواستی من بالای ناو است. اما خرید در قیمت 38 میلیون تومان جذابیت دارد.
در مورد صندوق طلا معمولا اندکی بالای ناو مورد پذیرش است. چرا که ریسک‌های خرید سکه فیزیکی مثل ریسک اصالت سکه، ریسک نگه‌داری و ریسک نقدشوندگی را ندارد.
فکر بدی نیست که برتری‌های صندوق طلا نسبت به سکه طلا را فهرست کنیم:
مقایسه سکه طلا با صندوق طلا
صندوق طلا ریسک سرقت ندارد.
دزدی کردن از انبار استاندارد به مراتب دشوارتر است تا سرقت از خانه مسکونی.
حتما شنیده‌اید که دزدها با دستگاه طلایاب جای سکه‌های شما را پیدا می‌کنند.
آن‌ها جای سکه‌های طلای انبار استاندارد را می‌دانند، اما جرات ندارند که به آن دستبرد بزنند.
هزینه نگه‌داری از سکه زیاد است.
فرض کنید 100 سکه طلا در خانه دارید. می‌شود حدود 1.5 میلیارد تومان.
احتمالا برای خانه خود یک درب ضد سرقت می‌خرید.
یک گاوصندوق امن و محکم تهیه می‌کنید.
برای خانه دزدگیر و دوربین می‌گذارید.
و خودتان هم اضطراب زیادی را تحمل می‌کنید.
اما وقتی صندوق می‌خرید، نگران چیزی نیستید. مثلا اگر نماد گوهر خریده‌اید، شما با شرکت کیان طرف هستید. کیان گواهی‌های سپرده را خریداری کرده و با بورس کالا طرف است. اگر اتفاقی برای سکه‌های شما بیفتد، کیان از شما دلواپس‌تر خواهد شد. پس از بابت نگه‌داری درست از سکه‌ها، خیالتان راحت باشد.
خرید و فروش صندوق طلا راحت‌تر است.
در خانه با زیرشلواری و پای سیستم یا گوشی می‌توانید صندوقها را خرید و فروش کنید. لازم نیست در این شرایط کرونا به بازار بروید و قیمت بگیرید و با ترس و لرز سکه‌ها را بخرید و به خانه بیاورید.
همه‌چیز با یک کلیک انجام می‌شود.
تضمین ارزان‌ترین قیمت!
اگر از یک مغازه در نزدیکی خانه خودتان خرید کنید، شاید نتوانید بهترین قیمت را پیدا کنید. از کجا معلوم، شاید کسی در شیراز دارد ارزان‌تر می‌فروشد؟
در بورس پیشنهادهای فروش از ارزان‌ترین به گران‌ترین مرتب می‌شوند. در لحظه‌ای که شما خرید می‌کنید، هیچ فروشنده ارزان‌تری در بازار وجود ندارد. البته ممکن است چند دقیقه بعد قیمت پایین‌تر بیاید. اما در لحظه خرید، از ارزان‌ترین فروشنده کشور خرید خواهید کرد.
قابلیت ودیعه و وثیقه‌گذاری صندوق طلا
فرض کنید که می‌خواهید وام بگیرید، یا برای قوه قضاییه به وثیقه نیاز دارید یا می‌خواهید در یک مزایده یا مناقصه شرکت کنید. خوب است بدانید که برگه واحدهای صندوق قابلیت وثیقه‌گذاری و ودیعه‌گذاری دارند.
ریسک نقدشوندگی صندوق طلا پایین است
فروختن واحدهای صندوق به میلیون‌ها کاربر بورسی کار ساده‌تری است تا فروختن آن به صرافی. خیلی کم پیش می‌آید که صندوق طلا صف فروش شود و کسی حاضر نباشد صندوق شما را خریداری کند. از طرفی فاصله زمانی شما تا فروش صندوق، یک کلیک است. امروز می‌فروشید، روز بعد پول به حساب شما می‌آید.
ریسک صندوق طلا
این صندوقها بدون ریسک نیستند. قرار نیست صندوق طلا بخرید و هرگز ضرر نکنید.
درست همان‌طور که ممکن است سکه پایین بیاید و شما متضرر شوید، صندوق طلا نیز به همان میزان ریسک دارد.
یک ریسک جدی برای صندوق طلا، ریسک قوانین است. یعنی ممکن است فردا صبح قانون معاملات آن‌ها تغییر کند. هرچند این ریسک برای سکه طلا هم وجود دارد.
در صندوق ریسک اجرایی وجود دارد. یعنی شاید مدیر صندوق نتواند بازدهی سکه طلا را در صندوق منعکس کند.
یک مشکل دیگر مربوط به زمانی است که الان نیاز به پول دارید، اما بازار بسته است، ساعت معاملات نیست، اینترنت قطع است و...
ریسک سیاسی صندوق طلا برعکس ریسک سیاسی سهام است. یعنی اخبار بد مثل سایه جنگ باعث رشد طلا می‌شود. پس صندوق طلا به پوشش ریسک سیاسی کمک می‌کند.
می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده بفرمایید.
منون بابت مقاله خوبتون من اکثرا برای سرمایه گذاری پرسود طلای خام و بدون اجرت میخرم اماتا حالا از صندوق طلا و بورس استفاده نکردم الانم جدیدا با یه سایتی به نا م طلاسی اشنا شدم که شروع قیمت طلاهاش از ۵۰ هزار تومانه من بعد از خرید گذاشتم ی مدتی بمونه بعد فروختم خداروشکر سود خوبی کردم
مرسی از مطلبتون.
آخرین بار کی صندوق طلا صف فروش شد توی ایران؟ بعد از چه مدت قیمتش به قیمت قبل از صف فروش شدن برگشت؟
مرسی
سلام
ما نقدشوندگی صندوق ها را در گذشته بررسی نکردیم که کدامیک مشل نقدشوندگی داشتند. اما معمولا امکان نقدشوندگی رابطه مستقیمی با نحوه مدیریت یک صندوق دارد. حتما به ارزش خالص دارایی های صندوق نگاه کنید که حجم صندوق مبالغ کمی نباشد. صندوق های با حجم کمتر قابلیت نقدشوندگی کمتری نیز دارند.
در گزینه بعدی داشتن بازارگردان یا همان ضامن نقدشوندگی بسیار مهم هست. اگرصندوق مورد نظر شما بازارگردان داشته باشد، دیگر نگران صف فروش یا نقدشوندگی صندوق نباشید.
عالی بود ممنون که این اطلاعات را دادید.
خیلی وقت بود میخواستم در این مورد اطلاعاتی داشته باشم. بازهم سپاس
وقت طلا گرمی یک میلیون و دویست هزار تومان بود من ده میلیون تومان از دو صندوق لوتوس و مفید طلا خریدم. در طول مدتی که هم طلا و هم دلار بالا می رفت ارزش دارایی من در این دو صندوق به جای بالا رفتن مدام پایین می آمد و حتی وقتی سکه به بالای ۱۶ میلیون تومان هم رسید من به جای سود مدام ضرر می کردم و تا امروز نزدیک به سه میلیون تومان ضرر کردم ، آیا این طبیعی است؟ در این صندوق ها چه خبر است؟ چه کار باید بکنم؟
قبل از خرید صندوق طلا، توجه به NAV خیلی ضروریه. در تاریخی که می‌فرمایید قیمت معامله از ناو بالاتر بود و ریسک ریزش داشت. ریزش الان توی صندوق به نظر هیجانی میاد و با توجه به پایین‌تر بودن ناو از قیمت، به‌نظر جای خوبی برای فروش نمیاد، مگر تحلیل شما این باشه که ریزش شدیدی در سکه خواهیم داشت. (نماد طلا خیلی فراتر از قیمت خود سکه متورم شده بود)
درسته اما مگه نه اینکه بیش از نود درصد ارزش این صندوقها را طلا تشکیل میده؟ یعنی اینکه این متورم شدن بیش از حد نباید رخ بده دیگه و ارزش صندوق را تقریبا قیمت طلا باید تعیین کنه. با خودشون که صحبت کردم بحث عرضه و تقاضا را پیش کشیدن که به نظر من کاملا مغلطه اس چرا که قیمت طلا هر روز توسط بانک مرکزی اعلام میشه و اینطور نیست که ما مثال اگر ده نفری بریم سکه بخریم قیمت با حالتی که اگه تنهایی بریم خرید فرق داشته باشه. اینُ که گفتم دیگه جوابی نداشتن و مدام پرت… ادامه مطلب »
در مورد طلا، معمولا حجم خریدهای ما خیلی کوچیک‌تره که بخواد بازار رو تکون بده. اما خب بارها دیدیم که سکه نسبت به ارزش طلایی که درش هست ضربدر دلار، حباب مثبت پیدا کرده. چرا این طوری شده؟ چون تقاضا برای سکه زیاد بوده. بیشتر از تقاضایی که برای طلا هست. مگه ممکنه؟ بله. در شرایطی که مردم فقط طلا می‌خرن با هدف سود نه برای این که طلا لازم دارن، سکه انتخاب مرسوم‌تریه و ممکنه قیمتش از طلا هم بالاتر بره.
جالب بودچطورمیتونم خریدکنم
درست مثل سهام، نماد رو جستجو می‌کنید و می‌خرید. حواستون باشه این صندوقها بدون ریسک نیستن. سعی کنید پرتفوی رو متنوع کنید.
سلام.تفاوت خرید فروش سکه و طلا در صندوق طلا با سکه یک روزه چیه؟ کدوم بهتر است؟ممنون
گاهی سپرده سکه یک ورق بهاداره که می‌تونید معادلش سکه بگیرید، اما صندوق، شما از بازدهی سرمایه‌گذاری نفع می‌برید. مثل فرق سهام با صندوق درسهام