ارزهای دیجیتال هر روز چیز جدیدی به دنیا ارائه می‌دهند و از این‌رو دنیای بی‌انتهایی هستند. یکی از ارزهای دیجیتالی که در این بازار خیلی مشهور شد کوین اتریوم بود که در بلندمدت بعضا به‌عنوان رقیب بیت‌کوین نیز شناخته می‌شود.
اتریوم چیست؟ چگونه معروف شد و چه ویژگی‌هایی آن را تا این حد خاص کرد؟ همه این‌ها سوالاتی هستند که بعد از خواندن این مقاله جواب آن‌ها را متوجه خواهید شد. پس اگر شما هم مثل من علاقه‌مند به دنیای ارزهای دیجیتال هستید، تا آخر این مقاله با من همراه باشید.
تاریخچه اتریوم
اتریوم بعد از بیت‌کوین به‌عنوان دومین رمزارز بزرگ در دنیا شناخته می‌شود که طرفداران بسیار زیادی نیز دارد. ایده این پروژه در سال ۲۰۱۳ توسط فردی به‌نام "ویتالیک بوترین" طی یک مقاله (white paper) به دنیای ارزهای دیجیتال معرفی شد. ویتالیک معتقد بود که بیت‌کوین دارای نقطه ضعف‌هایی است که باید برطرف شود. در نهایت او در ژانویه ۲۰۱۴ به‌همراه چند توسعه‌دهنده دیگر ایده خود را تکمیل کرد و در ماه آگوست همان سال، به‌صورت پیش‌فروش (ICO) اتریوم را به دنیای ارزهای دیجیتال وارد کرد.
ویتالیک بوترین خالق اتریوم یکی از جوانترین میلیونرهای دنیا است.
اتریوم (Ethereum) چیست؟
دنیایی را فرض کنید که در آن مردم به‌صورت مستقیم، بدون هیچ واسطه‌ای و بدون نیاز به اعتماد به یکدیگر، به مبادله، عقد قرارداد و ارائه خدمات می‌پردازند. اتریوم اولین ارز دیجیتالی بود که با رویای ساختن چنین دنیایی پا به عرصه ارزهای دیجیتال گذاشت.
به‌عبارت دیگر اتریوم یک شبکه همتا به همتا (غیرمتمرکز) مبتنی بر فناوری بلاکچین است، که توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا برنامه‌های غیرمتمرکز خود را بر روی بلاکچین اتریوم پیاده‌سازی کنند. اتریوم و تمام برنامه‌های اجرا شده روی آن به‌صورت مستقل عمل کرده و هیچ‌کدام تحت نظارت هیچ سازمان و یا ارگان و نهادی نخواهد بود (شبکه به‌صورت غیرمتمرکز و اتوماتیک قراردادها را کنترل می‌کند).
مثال: فرض کنید قرار است من و شما بخواهیم بدون این‌که همدیگر را دیده یا شناخته باشیم، معامله‌ای را باهم انجام دهیم. در این بین نه من به شما اعتماد دارم و نه شما به من. بنابراین و برای این‌که هم معامله‌مان انجام شود و هم نیازی به عامل واسطه‌ای در معامله نباشد، می‌توانیم از ویژگی قراردادهای هوشمند اتریوم استفاده کنیم. به این ترتیب که قراردادی روی بلاکچین اتریوم تنظیم می‌شود که در ازای تحویل فلان کالا مقداری پول از شما دریافت شود. در این بین شما پول خود را در بلاکچین اتریوم پرداخت می‌کنید و پس از این‌که کالا را تحویل گرفتید، برداشت مبلغ برای خریدار آزاد می‌شود و پول به‌صورت اتوماتیک به حساب من واریز می‌شود. به‌این ترتیب بدون این‌که نیازی به اعتماد بین دوطرف باشد و همچنین بدون هیچ واسطه‌ای معامله ما در امن‌ترین حالت ممکن انجام می‌گیرد.
تفاوت بلاکچین بیت‌کوین و اتریوم
بیت‌کوین و اتریوم علی‌رقم شباهت‌های زیادی که دارند، تفاوت‌هایی نیز دارند که باعث متمایز شدن شبکه اتریوم و کارایی آن نسبت به بیت‌کوین می‌شود:
- اولین تفاوت و مهم‌ترین آن کارایی بلاکچین آن‌ها است. درواقع بلاکچین بیت‌کوین برای یک سیستم پرداخت الکترونیک و غیرمتمرکز بنا شده است. اما اتریوم ضمن داشتن این قابلیت، برای پیاده‌سازی برنامه‌های غیرمتمرکز روی آن طراحی شده است. به‌عبارت دیگر از بیت‌کوین فقط برای انتقال ارزش (جایگزین پول) استفاده می‌شود ولی در اتریوم علاوه بر انتقال ارزش، برای ایجاد قراردادهای هوشمند نیز استفاده می‌شود. این عامل باعث ایجاد ارزش افزوده در پروژه اتریوم می‌شود.
- بلاکچین اتریوم، همانند بیت‌کوین از الگوریتم Proof Of Work یا گواه اثبات کار (POW) استفاده می‌کند. اما قرار است در آپدیت جدیدی به‌نام اتریوم ۲.۰، این الگوریتم را به Proof Of Stake گواه اثبات سهام (POS) تغییر دهد. این امر باعث افزایش سرعت شبکه اتریوم نیز خواهد شد.
- همان‌طور که می‌دانیم تعداد بیت‌کوین‌های دنیا به ۲۱ میلیون محدود است؛ اما در اتریوم به‌خاطر خاصیت قراردادهای هوشمند و این‌که هر روز پروژه‌های بیشتری بر بستر بلاکچین اتریوم ایجاد می‌شوند، هنوز سقفی تعیین نشده است (بدون محدودیت تعداد است).
- تایم بلاک اتریوم حدود ۱۴ ثانیه است که در مقابل تایم بلاک ۱۰ دقیقه‌ای بیت‌کوین، باعث می‌شود تا اتریوم سرعت انجام تراکنش‌های به مراتب سریع‌تر از بیت‌کوین را تجربه کند و همچنین کارمزد کمتری نسبت به بیت‌کوین داشته باشد.
- تفاوت دیگری که دارند در زبان برنامه‌نویسی اتریوم است. اتریوم از زبان برنامه‌نویسی "سالیدیتی" (Solidity) استفاده می‌کند که یک زبان برنامه نویسی ابداعی توسط خود ویتالیک است. البته بسیاری از کارشناسان معتقدند که اگر به‌جای آن از زبان جاوا اسکریپت (Java) استفاده می‌شد، بازخوردهای به‌مراتب بهتری را دریافت می‌کرد.
کارایی اتریوم
به‌طور کلی کارایی اتریوم، در بلاکچین آن و خاصیت قراردادهای هوشمندش است. اتریوم با عرضه خود در بازار ارزهای دیجیتال درهای زیادی را به‌سوی آینده باز کرده است. بعد از به‌وجود آمدن بیت‌کوین، توسعه‌دهندگان زیادی قصد داشتند با ایده‌های خود، رمزارز جدیدی ایجاد کنند؛ اما برای این‌کار باید بلاکچین مخصوص به‌خود را ایجاد می‌کردند که کاری پر هزینه بود. با به‌وجود آمدن اتریوم و قابلیت ایجاد پروژه‌های غیرمتمرکز بر روی شبکه بلاکچین اتریوم، دیگر این امر امکان‌پذیر شد تا هر توسعه‌دهنده‌ای بتواند ایده خود را با استفاده از بلاکچین اتریوم و بدون نیاز به ایجاد بلاکچین تخصصی اجرا و به دنیا عرضه کند.
همین امر باعث شد تا تعداد زیادی پروژه در حوزه ارزهای دیجیتال که هرکدام کارایی‌های مختلفی نیز داشتند، روی بلاکچین اتریوم ایجاد شود. به پروژه‌هایی که روی شبکه بلاکچین یک کوین دیگر شکل می‌گیرند، اصطلاحا توکن (Token) می‌گویند. فرق اصلی توکن با کوین‌ها نداشتن شبکه بلاکچین مستقل است.
درحال حاضر اتریوم بیش از ۱۰۰۰ توکن در حوزه ارزهای دیجیتال را روی شبکه بلاکچین خود به‌صورت فعال دارد. بسیاری از توکن‌های اتریوم بعد از توسعه و جذب سرمایه لازم، بلاکچین مخصوص خود را تولید کرده و از توکن به یک کوین مستقل تبدیل شده‌اند.
اکنون کوین‌های زیادی قابلیت ایجاد پروژه‌های غیرمتمرکز را برروی بلاکچین‌های خود ارائه می‌دهند که با اتریوم در رقابت هستند. اما اتریوم همچنان به‌عنوان پیشتاز در این امر به‌شمار می‌آید.
اتریوم | جدول مقایسه بیت‌کوین و اتریوم بیت‌کوین |
مشخصات فنی |
|---|---|---|
۲۵ میلیارد دلار | ۱۶۷ میلیارد دلار | ارزش بازار |
پرداخت های دیجیتال قراردادهای هوشمند | پرداخت های دیجیتال | هدف از اختراع |
۲۰۱۵ | ۲۰۰۹ | سال ساخت |
پیش فروش با بیت‌کوین | استخراج | روش عرضه اولیه |
۱۲-۱۴ ثانیه | ۱۰ دقیقه | بلاک تایم |
Ethash | SHA-256 | الگوریتم استخراج |
بله | خیر | مقیاس پذیری |
تاریخچه قیمت اتریوم
اتریوم با نماد (ETH) در اگوست سال ۲۰۱۵ وارد بازار شد که در حدود ۰.۷ دلار (۷۰ سنت) قیمت داشت. این ارز دیجیتال پس از یکسال حضور در بازار به قیمت ۱۰ دلار رسید. همچنین این ارز دیجیتال در زمان اوج قیمت‌های ۲۰۱۷ توانست به رکورد ۱۳۰۰ دلار نیز برسد. این نشان می‌دهد که اتریوم از ابتدای عرضه و ورود به بازار ارزهای دیجیتال تا سال ۲۰۱۷ توانسته سودی بیش از ۱۸۵۰۰۰% (یکصدو هشتاد و پنج هزار درصد) را محقق کند. البته بعد از اوج قیمت‌های سال ۲۰۱۷، قیمت اتریوم تا اواخر دسامبر سال ۲۰۱۸ به کمترین میزان خود یعنی ۸۴ دلار رسید. این میزان صعود و نزول‌ها شاید به‌نظر زیاد بیاید، اما دلیل آن تنها عمق کم بازار ارزهای دیجیتال، نسبت به سایر بازارهای مالی دنیا است.
نکته‌ای که می‌توانم در اینجا به آن اشاره کنم این است که از زمان اوج قیمت اتریوم در سال ۲۰۱۷، حجم معاملات آن به‌طور میانگین حدود سه میلیارد دلار بود. اما اکنون و با وجود ریزش‌های قیمتی سنگین، متوسط حجم معاملات اتریوم در سه‌ماهه ۲۰۲۰ به عددی بالای ۲۰ میلیارد دلار رسیده است. این امر نشان‌دهنده آن است که بازار معاملات اتریوم حتی در مدت زمان ریزش‌های قیمتی زیاد طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ نیز رو‌به رشد بوده است.
اتریوم یک کوین کاملا کاربردی و موفق در حوزه بازار ارزهای دیجیتال بوده است. هرچه میزان کاربرد و پذیرش این رمزارز در دنیا بیشتر شود، قیمت آن نیز در آینده افزایش خواهد داشت. آپدیت جدید تریوم نیز معروف به سرنیتی (Serenity) میتواند یکی از عواملی باشد که در آینده قیمت اتریوم تاثیر زیادی بگذارد.
آپدیت اتریوم ۲.۰
آخرین تغییراتی بر شبکه اتریوم قراراست رخ دهد، تحت عنوان فورک سرنیتی (Serenity) یا اتریوم نسخه ۲.۰ قرار است به بازار معرفی شود. اتریوم ۲.۰ نسخه کاملا متفاوتی با نسخه فعلی خواهد بود. در کنار قابلیت مقیاس‌پذیری و امنیت شبکه اتریوم که از امکاناتی مثل شاردینگ (Sharding) برای ایجاد تراکنش‌های سریع و ارزان و ای‌وازم (eWASM) برای بهبود ماشین مجازی اتریوم استفاده می‌شود، نکته دیگری که در اتریوم۲.۰ قابل توجه است، طرح استیکینگ (Staking) و تبدیل الگوریتم آن به گواه اثبات سهام (POS) است. طرح استیک اتریوم قابلیت کسب درآمد از اعتبارسنجی تراکنش‌ها را فراهم می‌کند.
با این حال، این بروزرسانی میتواند خطرت زیادی را نیز به‌همراه داشته باشد. هنوز یادمان هست که پروژه تغییر الگوریتم اتریوم به گواه اثبات سهام (POS) در سال‌های گذشته چندبار با شکست مواجه شده که یکی از نمونه‌های این تغییرات ناموفق، به‌وجود آمدن اتریوم کلاسیک بود. در ادامه به برخی از مزایا و معایب اتریوم ۲.۰ می‌پردازیم
مزایای اتریوم ۲.۰
پروژه اتریوم ۲.۰ درصورت موفقیت میتواند تاثیر جهنده و مثبتی بر قیمت و حجم معاملات اتریوم داشته باشد.
- استیکینگ اتریوم یکی از نکات جالب و قابل توجهی است که بسیاری از علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال را مجذوب خود خواهد کرد. و پیشبینی می‌شود که حجم زیادی از اتریوم‌ها برای استیک و دریافت سود سالانه ذخیره شوند.
- همان‌طور که توضیح دادیم اجرای طرح شاردینگ (Sharding) میتواند ضمن افزایش سرعت تراکنش‌های شبکه اتریوم، باعث کاهش هزینه انتقال نیز بشود. لازم به‌ذکر است که در انتهای سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۰، کارمزد انتقال اتریوم به بالاترین حد تاریخی خود رسید است.
معایب اتریوم ۲.۰
انتقال شبکه اتریوم به الگوریتم POS میتواند خطرات زیادی را برای کاربران به‌همراه داشته باشد. یکی از خطرات قابل توجه در خصوص کسانی است که می‌خواهند استیک کنند. این اشخاص نیاز دارند که اتریوم‌های خود را جهت ورود به پروسه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اعتبار سنجی تراکنش‌ها، فریز کنند. انجام عملیات استیک، باعث می‌شود تا به شرکت‌کنندگان پاداش داده و امنیت شبکه نیز بهبود یابد. با این‌حال در اینجا یک خطر پنهان وجود دارد، زیرا ممکن است یک کاربر نتواند پروسه استیک را بطور کامل درک کند. عدم درک و پیچیدگی در این مدل میتواند منجر به مشکلاتی از جمله سرقت یا از بین رفتن کلیدهای خصوصی و انجام اقدامات نادرست هنگام انتقال دارایی‌ها شود.
یکی‌دیگر از این خطرات مربوط به انجام تراکنش بین شبکه اتریوم ۱.۰ و اتریوم۲.۰ برای استیک کردن دارایی‌ها است. در‌حالی که یک مکانیسم ساده و ایمن برای انتقال اتریوم به بلاکچین جدید موجود است، این انتقال یک طرفه میتواند خطر قفل شدن دارایی را در پی داشته باشد؛ زیرا هیچ راهی جهت پس گرفتن پول وجود ندارد. به‌عبارت دیگر شرکت‌کنندگان ممکن است که ۵۰٪ از پول خود را پس از انتقال از دست بدهند. ویتالیک بوترین در پاسخ به این ادعا گفته: «با فرض این‌که استیکرها بر روی تراکنش‌های موفق اعتبارسنجی کنند، استیکرهای اولیه بازگشت پولی متناسب با اندازه ریسکشان دریافت می‌کنند.»
عامل دیگر، فشار فروش اتریوم‌های استیک شده برای فروش است. در این رابطه کوین‌های مختلفی را در بازار مشاهده می‌کنیم که برای کاهش تاثیر میزان فروش کوین‌های استیک شده بر روی قیمت کوین، مقدار پاداش را از طریق کوین دیگری پرداخت می‌کنند. به‌هرحال اگر بین هولد کردن برای استیک و فروش سود استیکینگ، رابطه تعادلی ایجاد نشود میتواند روی قیمت اتریوم نیز اثر منفی گذاشته شود.
کاهش ماینینگ اتریوم نیز یکی‌دیگر از خطراتی است که میتواند شبکه را تهدید کند. زیرا بعد از آپدیت اتریوم ۲.۰، رویکرد مربوط به استخراج اتریوم نیز تغییر خواهد کرد و به‌همین دلیل بسیاری از ماینرها ماینینگ اتریوم را ترک خواهند کرد. باتوجه به این‌که اتریوم یکی از محبوب‌ترین کوین‌ها جهت استخراج خانگی محسوب می‌شود، باید ببینیم که آیا استخراج کنندگان در آینده نیز حاضر هستند که به با خاموش کردن دستگاه‌های خود شروع به استیک کردن اتریوم کنند و یا ترجیح می‌دهند که به‌جای استیک، دستگاه‌های خود را برای استخراج کوین‌های دیگر استفاده کنند.
سخن آخر
اتریوم به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین رمزارزهای دنیای ارزهای دیجیتال همواره طرفدارهای خاص خود را داشته است. براساس نظر برخی از کارشناسان، درصورت موفقیت‌آمیز بودن آپدیت سرنیتی، اتریوم ۲.۰ میتواند نسخه قابل رقابتی در برابر بیت‌کوین باشد. حجم مناسب معاملات اتریوم، معتبر بودن و پشتیبانی در اکثر کیف پول‌های امن و همچنین قابلیت معامله در تمامی اکسچنج‌های حال حاضر، یکی از نقاط قوت این ارز دیجیتال محسوب می‌شود که برای سرمایه‌گذاری بلندمدت، این رمزارز را به گزینه وسوسه انگیزی تبدیل می‌کند. اگر اتریوم را برای سرمایه‌گذاری بلندمدت خریداری می‌کنید، حتما پس از خرید آن را به کیف پول‌های امن انتقال دهید و یا با کارشناسان این حوزه مشورت کنید.
اگر مطلب فوق برایتان مفید بوده لطفا آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.