اگر در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنید حتما کلمه آلت کوین (Altcoin) به گوشتان خورده است. درواقع این عبارت یک اصطلاح رایج در ارزهای دیجیتال است. آلت کوین در انگلیسی مخفف عبارت alternative coin و به معنی کوین‌های جایگزین است. در ادامه این مقاله می‌خواهیم بیشتر با این اصطلاح در بازار ارزهای دیجیتال آشنا شویم.
آلت کوین چیست؟
بعد از پیدایش بیتکوین و معرفی آن به جهان، کم‌کم طرفداران زیادی به سمت این کوین جذب شدند. از آن‌جایی که بیتکوین غیرمتمرکز عمل می‌کند، پس سورس (کد برنامه‌نویسی) آن نیز در اختیار عموم دنیا قرار دارد. این جمله یعنی که هر کسی در دنیا می‌تواند با آن کد برنامه‌نویسی شده، بیتکوین مدل دلخواه خود را تولید کند. همین مساله باعث شد تا بسیاری از افراد در جهان بخواهند این‌کار را امتحان کنند.
به این ترتیب ظرف مدت کوتاهی نمونه‌های مختلفی از کوین‌های جدید وارد بازار شدند که همه آن‌ها از بیتکوین سرچشمه می‌گرفتند. آن‌ها سعی می‌کردند که ثابت کنند جایگزین بهتری برای بیتکوین خواهند بود. همین مساله باعث شد تا کوین‌های جدیدی غیر از بیتکوین در بازار شکل بگیرند که اصطلاحا به آن‌ها آلت‌کوین می‌گویند.
ارتباط آلت کوین و بیت کوین
گقتیم که آلت کوین‌ها از بیتکوین نشات گرفتند. این یعنی که آلت کوین‌های ابتدایی تماما کپی از بلاکچین بیتکوین بودند. از نمونه‌های اولیه این نوع آلت کوین‌ها می‌توان به namecoin (NMC) و peercoin (PPC) اشاره کرد. اما این مسئله باعث می‌شد تا مشکلات شبکه بیتکوین با سایر آلت کوین‌ها یکی باشد.
به همین دلیل توسعه دهندگان برنامه‌های مختلف سعی کردند تا ورژن‌های جدیدتری از نسخه بیتکوین را به بازار ارائه کنند که مشکلات بیتکوین را نیز رفع کرده باشند. به این ترتیب آلت‌کوین‌ها شکل جدیدی به خود گرفتند. هر آلت کوین شبکه بلاکچین مخصوص به خودش را ساخت و برای همین اکنون ما شاهد بلاکچین‌های مختلفی با خاصیت‌های متفاوت در بازار ارزهای دیجیتال هستیم.
قیمت آلت کوین و ارتباط آن با بیتکوین
این یک قانون نانوشته در بازار ارزهای دیجیتال است. از آن‌جایی که بیتکوین از قدیم به‌عنوان لیدربازار ارزهای دیجیتال شناخته شده، درشرایط عادی تمام آلت کوین‌های بازار همیشه تابعیتی از رفتار بیتکوین را دارند. به همین دلیل وقتی که قیمت بیتکوین نوسانات نزولی داشته باشد، قیمت اکثر آلت کوین‌ها نیز به دنبال بیتکوین ریزشی می‌شوند. البته این رابطه همیشه برقرار نیست؛ اما در بسیاری از موارد و در شرایط عادی، کل بازار به همین شکل عمل می‌کند. برای درک بیشتر موضوع می‌توانید نمودار بیتکوین و آلت کوین‌های مختلف را در لحظه باهم مقایسه کنید.
در نمودار فوق می‌توانید همبستگی رفتار قیمتی بیتکوین (رنگ آبی) را با قیمت اتریوم (رنگ نارنجی) مقایسه کنید.
کاربرد آلت کوین‌ها
حتما تا به‌حال به نحوه پیشرفت تکنولوژی و ارائه گوشی موبایل در بازار دقت کرده‌اید. تا همین چند سال پیش شاید گوشی‌های تاچ خیلی محدود بودند و به‌طور کلی کاربرد گوشی‌های موبایل آن‌چنان زیاد نبود. اما اکنون می‌بینیم که با پیشرفت تکنولوژی، هر روز گوشی‌های مختلف با کارایی‌ها و توان مختلف به بازار عرضه می‌شوند.
بازار ارزهای دیجیتال نیز به همین شکل عمل کرده است. ارزهای دیجیتال به‌دلیل این‌که تکنولوژی جدیدی در دنیا محسوب می‌شوند، به سرعت درحال پیشرفت و تغییر هستند. به همین منظور آلت کوین‌های مختلفی نیز هر روز به این دنیای دیجیتالی اضافه می‌شوند که هرکدام کاربردهای متفاوتی دارند.
به‌عنوان مثال ما اکنون می‌توانیم با کوین Golem، سخت افزار کامپیوتری را در هر جای دنیا اجاره کنیم یا سخت افزار سیستم‌های خودمان را به دنیا اجاره دهیم. فرض کنید می‌خواهیم یک رندر با کیفیت بالا بگیریم که سیستم ما توان پردازش آن را ندارد. حال می‌توانیم با کمک گولِم (Golem) یک یا چند CPU و کارت گرافیک را اجاره کنیم که کار پردازش این رندر را برای ما انجام دهند. در آخر هم ما هزینه اجاره سخت افزار را پرداخت کرده و رندر تکمیل شده را دانلود می‌کنیم. به‌عبارت دیگر اکنون سخت افزار را نیز می‌توانیم از طریق سیستم کلود یا همان فضای ابری در دسترس خود داشته باشیم.
جالب است بدانید که چنین قابلیتی چند سال پیش (2016) توسط این آلت‌کوین به جهان ارائه شد. تصور کنید تا به امروز چقدر پیشرفت کرده‌ایم. اکنون دیگر پروژه‌های بسیار کاربردی‌تر با ایده‌های بزرگتر در دنیا وجود دارند.
به‌عنوان مثال سیستم‌های پرداخت سریع، حتی سریع‌تر از پرداخت بانکی با کارمزد بسیار پایین، اینترنت اشیا و اجاره اینترنت به دنیا، تنظیم بیمه عمر و تقسیم دارایی‌ها بعد از فوت به‌صورت دیجیتالی، امکان ایجاد حساب‌های غیرمتمرکز چند امضایی (غیرقابل هک) برای کارهای شریکی، ایجاد قراردادهای هوشمند برای پرداخت حقوق کارمندان، سیستم‌های وام گرفتن و وام دادن با ارزهای دیجیتال سیستم‌های تامین سرمایه دیجیتالی برای پروژه‌های استارتاپ و... همه این‌ها تنها بخشی از پروژه‌هایی هستند که در بازار ارزهای دیجیتال به‌وسیله آلت کوین های مختلف درحال اجرا هستند.
انواع آلت کوین‌ها
همان‌طور که گفتیم در طول زمان و با پیشرفت تکنولوژی، آلت‌کوین‌ها نیز تغییر یافتند. به همین دلیل آلت‌کوین‌های مختلف در بازار را می‌توان از لحاظ قدمت و نوع تکنولوژی به‌کارگرفته شده در دسته‌های مختلف درجه‌بندی کرد.
به این ترتیب نسل اول از آلت کوین‌ها همگی منشعب شده از بلاکچین بیتکوین بودند که قبلا برایتان توضیح دادیم.
در ادامه نسل جدیدی از آلت‌کوین‌ها به‌وجود آمدند. اتریوم (ETH)، لایت‌کوین (LTC)، دش (DASH) و... از جمله نسل دوم آلت‌کوین‌ها هستند که با بلاکچین‌های مخصوص به خود وارد بازار شدند. از جمله تغییرات بزرگی که این آلت کوین‌ها وارد بازار کردند، می‌توان به اجرای قراردادهای هوشمند و همچنین گواه اثبات سهام (POS) بود که با استفاده از آن می‌توانیم کوین‌های مختلف را در کیف پول خود استیک کنیم و از این کار سود مشخصی دریافت کنیم.
در آن زمان بیشتر آلت‌کوین‌ها فقط ابزاری برای پرداخت بودند. اما در نسل سوم آلت‌کوین‌ها به کارایی آن‌ها افزوده شد. درنسل جدید کوین‌هایی مثل لیسک (LSK)، کاردانو (ADA)، ترون (TRX)، چین لینک (LINK) و... بودند. این نسل از آلت‌کوین‌ها ضمن این‌که ایرادهای نسل قبل را تکمیل کرده بودند، ادامه دهنده راه نسل قبل بودند. از جمله تغییراتی که می‌توان نام برد افزایش سرعت تراکنش‌ها در قالب ساید چین و همچنین کاهش کارمزدهای تراکنش‌ها اشاره کرد.
در نسل چهارم از آلت کوین‌ها ماشاهد تغییرات اساسی در تکنولوژی بودیم. در این نسل توجه خاصی به ارتباط بین اقتصاد دنیای فیزیکی و دنیای مجازی شده است. به‌طوری که واژه‌ای جدید به نام اقتصاد غیر متمرکز (Decentralized Finance) را به دنیا معرفی کرد که به اختصار به آن دیفای (DEFI) نیز گفته می‌شود.
از جمله تغییرات بزرگی که در این نسل شاهد بودیم ارتباط بین بلاکچین‌های مختلف از راه اوراکل بود. اکنون شما می‌توانید با آلت‌کوین‌های نسل جدید در دنیای واقعی فعالیت اقتصادی کنید. بانک‌های ارزدیجیتال، قراردادهای مشتقه غیرمتمرکز، سیستم‌های تامین سرمایه و وام‌دهی غیرمتمرکز، اکسچنج‌های غیرمتمرکز و مشارکت در استارتاپ‌ها و... از جمله فعالیت‌های مهم در پروژه‌های دیفای (DEFI) هستند. از آلت‌کوین‌های مطرح و فعال در این حوزه می‌توان به چین لینک (LINK)، یونی سواپ (UNI)، آوِ (AAVE)، دای (DAI) و... اشاره کرد.
سرمایه‌گذاری در آلت کوین‌ها
بسیاری از افرادی که تازه وارد بازار ارزهای دیجیتال می‌شوند، با بیتکوین شروع می‌کنند. اما بعد از مدتی می‌فهمند که کوین‌های بسیار زیادی با قیمت‌های بسیار پایین‌تری در بازار وجود دارند. به همین دلیل شروع به خرید آلت‌کوین‌ها می‌کنند.
اما باید به شما این هشدار را بدهم که همه آلت کوین‌ها برای سرمایه‌گذاری مناسب نیستند. ما اکنون بیش از 11000 آلت‌کوین متفاوت در بازار داریم. اما اگر تعداد آلت‌کوین‌هایی که ازبین رفته‌اند را نیز به این آمار اضافه کنیم به حدود 15 الی 20 هزار آلت کوین می‌رسیم. این یعنی از از 10 آلت‌کوینی که در بازار به‌وجود می‌آیند، در آینده فقط نیمی از آن‌ها در بازار باقی می‌مانند. خیلی از آلت‌کوین‌ها فقط به قصد کلاهبرداری ایجاد می‌شوند و می‌توانند سرمایه‌های شما را نابود کنند. بنابراین اگر آلت‌کوینی را نمی‌شناسید، بهتر است قبل از خرید، حتما راجع به آن کمی تحقیق کنید. اگر راه‌های انتخاب آلت‌کوین‌ها را نمی‌شناسید، پیشنهاد می‌کنم حتما مقاله "معیارهای انتخاب کوین در ارزهای دیجیتال" را مطالعه کنید.
بهترین سبد آلت‌کوین‌ها
حتما شنیده‌اید که همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید. دلیل این حرف این است که با تقسیم سرمایه بتوانیم ریسک سرمایه‌گذاری را تا حد زیادی کاهش دهیم. در این‌صورت اگردر جایی ضرر کردیم، از جای دیگری ضررها جبران می‌شود. اما از آن‌جایی که بازار ارزهای دیجیتال کاملا متفاوت از بازارهای دیگر عمل می‌کند، این‌جا شما می‌توانید همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد بگذارید؛ درحالی که ریسک کارتان هم زیاد نشده باشد.
همان‌طور که گفتیم خرید آلت‌کوین‌ها برای سرمایه‌گذاری در بلندمدت برای کسانی که با این بازار آشنایی کافی ندارند، ریسک بالایی دارد. تنها کوینی که در بلندمدت می‌توانیم با خیالی آسوده روی آن سرمایه‌گذاری کنیم، بیتکوین است. پس اگر در بازار ارزهای دیجیتال، به‌صورت تک سهم فقط روی بیتکوین سرمایه‌گذاری کنیم، ریسک کمتری کرده‌ایم تا این‌که یک سبد بزرگ از آلت کوین‌های مختلف داشته باشیم. توجه داشته باشید که بسیاری از آلت کوین‌ها در بلندمدت در اکسچنج‌های مختلف، دِلیست (Delist) یا به عبارتی دیگر حذف می‌شوند.
اگر شما آلت‌کوینی در یک صرافی خرید کنید که فقط در همان صرافی وجود داشته باشد و پس از مدتی صرافی نیز آن آلت‌کوین را دلیست کند، کل سرمایه شما نابود خواهد شد. چون در این حالت شما آلت‌کوینی دارید که برای آن هیچ بازاری وجود ندارد. پس در انتخاب سبد آلت کوین‌ها دقت ویژه‌ای داشته باشید و سعی کنید که مقدار سرمایه کمتری را برای سرمایه‌گذاری در آلت‌کوین‌ها اختصاص دهید.
نتیجه‌گیری
آلت‌کوین‌ها همان‌طور که می‌توانند سودهای زیادی برای ما ایجاد کنند، به همان اندازه نیز خطرناک هستند. گفتیم که اگر تک سهم روی بیتکوین سرمایه‌گذاری کنیم، ریسک کمتری می‌کنیم. اما اگر بتوانیم بیتکوین آینده را از بین آلت کوین‌ها شناسایی کنیم، می‌توانیم سودهای بزرگی در آینده به‌دست آوریم. لازم به ذکر است که این‌کار نیاز به تخصص و آموزش دارد. پس قبل از هرچیز اگر می‌خواهید در بازار ارزهای دیجیتال و آلت کوین‌ها سرمایه گذاری موفقی داشته باشید، ابتدا تحقیق کنید و آموزش ببینید.