معاملات فیوچرز یا معاملات آتی را میتوان بهشت معاملهگرانی دانست که از تغییر قیمتها نوسان میگیرند. در فیوچرز میتوانید تا 100 یا حتی 125 برابر پولی که دارید، از صرافی قرض بگیرید و سود خود را 100 برابر کنید. البته این بهشت همیشه پابرجا نیست و اگر برخی نکات مهم را رعایت نکنید، به جهنمی تبدیل خواهد شد که پولهای شما را در کسری از ثانیه خواهد سوزاند.
معاملات فیوچرز را میتوان مانند چاقویی در نظر گرفت که اگر از آن درست استفاده کنید، مزایای بسیاری برای شما خواهد داشت. شاید باورش سخت باشد اما در فیوچرز شما میتوانید از کاهش قیمتها نیز، سود کنید.
در این مقاله از صفر تا صد معاملات فیوچرز را بررسی میکنیم و به شما یاد میدهیم که چگونه به یک معاملهگر حرفهای تبدیل شوید. همچنین شما را با تمامی مزایا و معایب این بخش، آشنا میکنیم. پس با ما همراه باشید.
بررسی مزایا و معایب معاملات فیوچرز
معاملات آتی یا معاملات فیوچرز به معاملاتی گفته میشود که شما هماکنون پول یک کالا را پرداخت میکنید، اما آن کالا را در یک تاریخ مشخص در آینده تحویل میگیرید. اگر بخواهیم یک مثال عینی از این موضوع بزنیم، میتوانیم به خرید خودرو بهصورت پیشفروش اشاره کنیم که هر چند وقت یکبار توسط شرکتهای خودروسازی ارائه میشود (البته اگر بعد از کلی ثبتنام کردن اسمتون در بیاد).
در پیش فروش فوقالعاده خودروسازان داخلی، شما مبلغ کامل خودرو را پرداخت میکنید، اما ماشین را 1 تا 3 ماه آینده تحویل میگیرید. این دقیقا یک قرارداد آتی یا فیوچرز است. زیرا شما پول خودرو را هماکنون پرداخت میکنید؛ اما آن را در تاریخ مشخصی در آینده تحویل میگیرید.
البته شرکت میتواند خودرو را زودتر از تاریخ ذکر شده در قرارداد تحویل شما دهد. اما نمیتواند آن را دیرتر از سررسید قرارداد واگذار کند.
معاملات فیوچرز یا آتی، یک ویژگی اساسی دیگر نیز دارند. آن هم این است که در زمان تحویل کالا اگر قیمت آن افزایش یافته باشد، شما دیگر نیازی به پرداخت وجه اضافی ندارید. یعنی اگر شما امروز در طرح پیشفروش فوقالعاده ایران خودرو برنده شدید و یک 206 آلبالویی را به قیمت 300 میلیون تومان خریداری کردید، در زمان تحویل آن هیچ هزینه اضافهای پرداخت نمیکنید. حالا چه قیمت 206 در زمان تحویل 600 میلیون تومان شده باشد چه 100 میلیون تومان.
خلاصه معاملات فیوچرز یک قرارداد است که میان خریدار و فروشنده بسته میشود. در این قرارداد یک دارایی با قیمتی مشخص در یک تاریخ مشخص میان خریدار و فروشنده، مبادله میشود. این قرارداد لزوما بهصورت یک تکه کاغذ نیست و شما میتوانید آن را بهصورت مجازی تایید یا امضا کنید.
مانند زمانی که از یک صرافی ارز دیجیتال، مقداری پول قرض میکنید و متعهد میشوید که آنها را بعدا به صرافی بازگردانید. در این میان یک قرارداد میان شما و این صرافی امضا میشود.
هدف از قراردادهای آتی یا فیوچرز
بهصورت کلی معاملات فیوچرز یا آتی با دو هدف ایجاد میشوند:
- پایین آوردن ریسک معاملات
- افزایش سود
پایین آوردن ریسک معاملات
بگذارید با یک مثال، این موضوع را توضیح دهیم. در چند ماه اخیر، بحث مذاکرات هستهای میان ایران و 5+1 حسابی داغ شده است. اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، احتمالا شاهد جهش قیمت دلار خواهیم بود.
طبق تجربه سالهای گذشته، در زمان افزایش قیمت دلار، قیمت همه اجناس هم افزایش مییابد. حالا فرض کنید در این شرایط شما قصد خرید یک خودرو را دارید.
اگر شما صبر کنید تا ببینید نتیجه مذاکرات چه میشود، باید ماهها صبر کنید و سپس خودروی خود را بخرید. اما اگر اقتصادی فکر کنید، بهترین کار این است که شما خودرو را همین الان خریداری کنید تا در صورت افزایش قیمت دلار و خودرو در آینده، از تورم وحشتناک مصون بمانید.
برای همین شما در پیش فروش خودرو شرکت میکنید و با پرداخت کل مبلغ خودرو، حواله خرید آن را دریافت میکنید. به این صورت شما وارد یک معامله آتی یا فیوچرز شدهاید.
با این کار شما ریسک معاملاتی خود را پایین میآورید. زیرا در صورت افزایش قیمت خودرو در آینده (طبق تحلیلی که باید از قبل انجام داده باشید) شما در امان خواهید بود. زیرا همانطور که قبلا گفتیم در معامله فیوچرز قیمت از قبل بهصورت توافقی تعیین شده است و در زمان سررسید قرارداد از شما مبلغ اضافهای گرفته نمیشود. این بزرگترین مزیت معاملات آتی است.
افزایش سود
بازهم به مثال خودرو بازگردیم. زمانی که شما یک ماشین را بهصورت پیش فروش (قرارداد آتی) خریداری میکنید، در زمان تحویل خودرو اگر قیمت افزایش یافته باشد، شما سود زیادی میکنید. این کاری است که یکی از دوستان من همیشه انجام میدهد. این شخص در طرحهای فروش فوقالعادهای که شرکتهای خودروسازی چینی میگذارند، شرکت میکند.
برای مثال یک خودرو را 700 میلیون میخرد در حالی که در زمان تحویل آن (حدودا 3 ماه) قیمت همان خودرو 10 تا 15 درصد افزایش مییابد. به این صورت او با استفاده از یک قرارداد آتی و خرید حواله خودرو، یک سود خوب به جیب میزند.
مورد دیگری که در معاملات فیوچرز کاربرد فراوانی دارد، استفاده از اهرم است. استفاده از اهرمها آنقدر مهم هستند که خیلیها بهجای استفاده از کلمه معاملات فیوچرز، از کلمه معاملات اهرمدار استفاده میکنند.
اهرم یا Leverage در معاملات فیوچرز چیست و چه کاربردی دارد؟
در معاملات فیوچرز یا آتی شما میتوانید به کمک ابزاری به نام اهرم یا Leverage، پول خود را چندین برابر کنید. به زبان ساده اگر بخواهیم بگوییم شما میتوانید با کمک اهرم، از صرافی پول قرض بگیرید. این پول هم میتواند بهصورت USDT (دلار) باشد و هم بهصورت یک رمز ارز مانند بیتکوین.
فرض کنید قیمت بیتکوین هماکنون 46،000 دلار است و من طبق تحلیلی که از بیتکوین کردهام، انتظار دارم قیمت تا 50،000 دلار افزایش یابد. برای همین تصمیم میگیریم که هر چه قدر پول دارم بیتکوین بخرم.
اما همانطور که در تصویر پایین مشاهده میکنید، من فقط 24 USDT (تتر) دارم. اگر با همین مقدار سرمایه وارد معامله شوم و قیمت از 46،000 به 50،000 دلار افزایش یابد، حدودا 2 تتر سود میکنم. بهعبارتی 24 USDT من میشود 26 USDT. قطعا این میزان سود هیچ تغییری در روال زندگی من ایجاد نمیکند. زیرا سرمایه من خیلی کم است. اما راه حل چیست؟
یکی از راه حلها استفاده از اهرم است. من میتوانم به کمک اهرم پول خودم را 10 یا حتی 100 برابر افزایش دهم. برای اینکار کافیاست روی کلمه Leverage کلیک کنم تا صرافی اهرمهای مختلفی که میتوانم انتخاب کنم را به من نشان دهد.
زمانی که روی Leverage (اهرم) کلیک میکنم، تصویر زیر به من نشان داده میشود. در این تصویر میتوانید اعداد 3X، 5X، 8X ....100X را مشاهده میکنید. اگر من روی هر کدام از آنها کلیک کنم، صرافی با همان ضریب به پول من اضافه میکند (قرض میدهد). مثلا اگر من روی 10X کلیک کنم و Confirm را بزنم، سرمایه من 10 برابر میشود. یا اگر روی 3X کلیک کنم، سرمایه من 3 برابر میشود.
اهرم 10 به این معنا است که در صورت افزایش قیمت بیتکوین از 46،000 به 50،000، من به جای 2 تتر، 20 تتر سود میکنم و سرمایه من از 24 به 44 تتر افزایش مییابد. این یکی از نعمتهایی است که در معاملات فیوچرز وجود دارد و معاملهگران عاشق آن هستند.
اما این فقط یک طرف قضیه است. طرف ترسناک این اتفاق زمانی است که بیتکوین به جای بالا رفتن، شروع به پایین آمدن کند. در آن صورت اگر بیتکوین 5 درصد پایین بیاید شما 50 درصد ضرر میکنید. (5٪×10)
اما یک سوال؛ اگر شما اهرم 10 را انتخاب کرده باشید و بیتکوین 10 درصد ریزش کند چه اتفاقی میافتد؟ آیا ما 100 درصد (10×10) ضرر میکنیم و پولمان را از دست میدهیم؟ جواب متاسفانه بله است. شما اصطلاحا لیکوئید میشوید.
مقالات پیشنهادی : آموزش کامل فیوچرز در صرافی کوینکس
مزایای معاملات آتی یا فیوچرز
- امکان استفاده از اهرم یا Leverage
- باز کردن پوزیشن Short، Sell یا فروش
- امکان معامله هر کالایی که در دنیای حقیقی شاید نتوانیم آنها را خریداری کنیم.
معاملات Short، Sell یا فروش
در بازارهای دو طرفه مانند فارکس و کریپتوکارنسی (رمز ارزها)، شما میتوانید از پایین آمدن قیمت کسب سود کنید. شاید عجیب بهنظر برسد اما حقیقت دارد. بگذارید یک مثال ساده بزنم تا کاملا این موضوع برای شما جا بیافتد.
فرض کنید قیمت یک اتومبیل 100 میلیون تومان است. طبق پیشبینی شما قیمت این ماشین قرار است تا 150 میلیون افزایش یابد. بنابراین شما این ماشین را روی قیمت 100 میلیون میخرید و زمانی که قیمت به 150 میلیون رسید آن را میفروشید.
در این حالت شما 50 میلیون تومان سود کردهاید. اما اگر بدانید قیمت آن قرار است مثلا 50 میلیون شود، باز هم آن را میخرید یا سریعا آن را میفروشید؟
این جا همان جایی است که شما باید معامله Short یا فروش باز کنید. بهعبارت سادهتر معاملات Short یا فروش زمانی استفاده میشوند که ما پیشبینی میکنیم قیمت یک دارایی قرار است پایین بیاید. برای همین آن را میفروشیم و زمانی که ارزانتر شد مجدد میخریم.
برای مثال این اتومبیل را روی قیمت 100 میلیون میفروشیم و وقتی قیمت آن به 50 میلیون رسید، میتوانیم با 100 میلیونی که داشتیم، دو اتومبیل بخریم. بهاین صورت ما 50 میلیون سود کردهایم. حالا اگر آن را 100 میلیون فروختیم تا پایینتر بخریم، اما قیمت افزایش یافت و به 150 میلیون رسید، چه اتفاقی میافتد؟
در این حالت ما 50 میلیون ضرر میکنیم زیرا باید اتومبیل را گرانتر از قبل خریداری کنیم. در واقع درست است که در معاملات Short هرچه قیمت پایین بیاید شما سود بیشتری میکنید. اما اگر قیمت بالا برود شما ضرر میکنید.
امکان خرید داراییهای مختلف
یکی دیگر از مزایای معاملات آتی، امکان خرید داراییهای مختلف است. مثلا خرید داراییهایی مانند دلار، سکه، خودرو، خانه و .... شاید به سادگی انجام شود. اما آیا شما نفت را هم میتوانید بخرید و در خانه نگهداری کنید. یا حتی مقدار بالایی طلا، نقره یا داراییهایی از این قبیل که نگهداری آنها سخت است.
در معاملات اسپات شما هر دارایی را خریداری کنید صاحب آن هستید و آن کالا به شما تعلق دارد. در حالی که در معاملات آتی یا فیوچرز بهاین صورت نیست.
در فیوچرز شما حواله یک دارایی را خریداری میکنید نه خود آن را. برای مثال شما میتوانید حواله خرید نفت را در فارکس خریداری کنید، بدون اینکه بخواهید نگران شرایط نگهداری آن باشید. این حوالهها حتی ممکن است چندین بار میان افراد مختلف دست به دست یا خرید و فروش شوند. مثال عینی آن را احتمالا در رابطه با خودروهای داخلی دیدهاید.
معاملات Perpetual چیست و چه تفاوتی با Futures دارند؟
نکتهای که شاید آن را فراموش کنید، سررسید قراردادها در معاملات فیوچرز است. معاملات فیوچرز یک سررسید مشخص دارند و اگر تاریخ آن فرا برسد، شما مجبور هستید معامله خود را ببندید. حالا یا با سود، یا با ضرر. تاریخ سررسید این قراردادها متغیر است و به خریدار و فروشنده بستگی دارد.
اما صرافیهای ارز دیجیتال، قسمتی را بهنام Perpetual در پنل کاربری خود قرار دادهاند که این مشکل را برطرف میکند.
در Perpetual همانند فیوچرز شما حواله را با قیمتی توافقی خریداری میکنید، اما هیچگونه تاریخ مشخصی میان شما برای مبادله دارایی، تعیین نمیشود. حالا شاید بپرسید که چه دلیلی وجود دارد که فروشنده، دارایی فروخته شده را به خریدار تحویل دهد. اصلا صرافی با چه تضمینی به ما پول قرض میدهد.
زمانی که شما در قسمت فیوچرز یا پرپچوال یک پوزیشن باز میکنید و از صرافی پول قرض میگیرید، به ازای هر روزی که پول صرافی را پس ندهید و با آن کار کنید، باید کارمزد پرداخت کنید. همچنین دارایی شما در صرافی بلوکه میشود. یعنی شما اجازه برداشت از صرافی را نخواهید داشت مگر اینکه پوزیشن خود را بسته و با صرافی تسویه کنید.
بعضی از صرافیها مانند کوینکس، فقط از معاملات Perpetual پشتیبانی میکنند. این به نفع شما است زیرا میتوانید بدون هیچگونه نگرانی از پایان یافتن قرارداد در یک تاریخ مشخص، معامله خود را انجام دهید. البته لازم به ذکر است به دلیل کارمزد اندک صرافیها بابت پولی که به شما قرض میدهند، ممکن است بخواهید پوزیشن خود را برای مدت طولانی باز نگه دارید.
اما اکیدا توصیه میکنیم که این کار را انجام ندهید زیرا در بلند مدت میزان کارمزد پرداختی شما افزایش قابل توجهی خواهد داشت. بنابراین سعی کنید پوزیشنهایی که با اهرم باز میکنید را طی چند روز یا حداکثر چند هفته ببندید.
«فیوچرز بهشت معاملهگران حرفهای است، بهشتی که برای افراد کم تجربه میتواند به جهنمی تبدیل شود که سرمایه آنها را نه یک شبه، بلکه یک ساعته از بین خواهد برد»
سخن آخر در مورد معاملات فیوچرز یا معاملات آتی
معاملات فیوچرز و پرپچوال، بخش بزرگی از دنیای زیبای معاملهگری را تشکیل میدهند. شما نمیتوانید اسم خود را یک تریدر حرفهای بگذارید اما اطلاعی از این معاملات نداشته باشید.
فراموش نکنید که معاملات آتی و فیوچرز برای افراد حرفهای طراحی شدهاند. یعنی برای حرفهای شدن به یادگیری آنها نیاز دارید. اما نمیتوان گفت که بعد از یادگیری فیوچرز، شما یک تریدر حرفهای شدهاید.
خیلی خوب توضیح دادن