معاملات بلوکی چیست؟

شاید بارها نام معاملات بلوکی را شنیده باشید که در اخبار مربوط به بورس اعلام می‌شود. همچنین خبرهایی مبنی بر اینکه یک سهم به صورت بلوکی عرضه شده است.

معاملات بلوکی به خرید حجم زیاد در یک معامله گفته می‌شود که با توافق خریدار و فروشنده به نتیجه می‌رسد. این گروه از معاملات در بازار ثانویه اتفاق می‌افتد تا بازار بورس را تحت تاثیر قرار ندهد اما بر شاخص کل بورس اثرگذار هستند. به این بازار ثانویه، "بازار بلوک" گفته می‌شود.

در معاملات بلوکی محدودیت‌های حجمی و قیمتی وجود ندارد و ضوابطی توسط سازمان بورس برای آن‌ها تعیین می‌شود که البته ممکن است در طول زمان تغییراتی داشته باشند. به عنوان مثال یکی از شرایطی که اکنون وجود دارد این است که باید حداقل ارزش معاملات در بازار بلوک ۲ میلیارد تومان و حداقل حجم سفارش‌ها 50 برابر بیشتر از محدودیت حجم در بازار عادی باشد.

البته در مورد نمادهایی که در فرابورس قرار دارند، تفاوت‌هایی لحاظ می‌شود. مثلاً حجم معامله بلوکی باید بیشتر از نیم درصد کل سهام پایه شرکت باشد.

پس به عبارتی در بازار بلوک شاهد حجم معاملات بسیار زیاد و گسترده‌ای هستیم که اگر در بازار بورس اتفاق بیفتد، می‌تواند موجب تغییرات و نوسانات شدیدی در بازار شود.

سهامی که در آن‌ها معاملات بلوکی اتفاق می‌افتد را در سایت tsetmc می‌توانید پیدا کنید. در کنار نام این سهام عدد 2 قرار دارد مثلاً خساپا 2.

نحوه سفارش گذاری در بازار بلوک

در معاملات بلوکی باید کارگزار خریدار میزان حجم و عدد سفارش را ثبت کند و در مقابل نیز کارگزار فروشنده آن را قبول کند، سپس این فرایند توسط ناظر تأیید و سهام جا به جا می‌شود.

برای اینکه معاملات بلوکی را مشاهده کنید می‌توانید به سایت سازمان اوراق بهادار سر بزنید و سپس بر روی بخش نگاهی به وضعیت روزانه رجوع کنید. یک جدول را مشاهده خواهید کرد که به شما اطلاعات معاملات بلوکی آن روز را می‌دهد.

قیمت بازار بلوک تقریباً مشابه قیمت تابلوی نماد است و معامله گران علاوه بر خرید سهم می‌توانند سهام حق تقدم را نیز خریداری کنند. همچنین در صورت توقف یک نماد، معاملات آن در بازار بلوک نیز متوقف می‌شود.

زمان بازار بلوک نیز همچون بازار عادی سهام است و نحوه سفارش گذاری و اعلام آن نیز هر 5 دقیقه یک‌بار به صورت حراج ناپیوسته انجام می‌شود.

نکات مهم در مورد معاملات بلوکی

معاملات بلوکی دارای ویژگی‌ها، مزایا و معایب گوناگونی است. بعضی افراد نیز این گروه از معاملات را در استراتژی معاملاتی خود لحاظ می‌کنند که می‌توانید شما نیز در این مورد بررسی‌های خود را انجام دهید. در ادامه به نکاتی در مورد معاملات بلوکی می‌پردازیم:

کارمزد پایین

معاملات بلوکی برای خریداران بزرگ دارای این مزیت است که حجم بسیار زیادی از یک سهم را می‌خرند اما نیازی به پرداخت کارمزدهای بالا ندارند، چراکه بازار بلوک کارمزد کمتری از بازار عادی بورس دارد و عملاً کارمزدهای کارگزاری در آن حذف شده است.

سیگنال‌های معاملات بلوکی

معاملات بلوکی می‌تواند بین افراد حقیقی و حقوقی اتفاق بیفتد. تنها در یک حالت گفته می‌شود که امکان افزایش قیمت سهم در تابلو وجود دارد و آن اینکه یک شخص حقیقی، سهام شرکت را به صورت بلوکی از یک حقوقی خریداری کند.

چراکه شخص حقیقی می‌تواند برنامه‌ای برای افزایش قیمت تابلو نیز در ادامه داشته باشد و با وزن بالایی که به خرید در بازار می‌دهد، موجب افزایش قیمت سهم می‌شود.

در سایر احتمالات همچون خرید حقیقی از حقیقی یا حقوقی از حقیقی و همچنین خرید حقوقی از حقوقی شاید شاهد تغییرات چندانی در قیمت نباشیم.

تفاوت معاملات بلوکی با کد به کد

معاملات بلوکی با کد به کد متفاوت هستند. معاملات کد به کد در بازار اصلی بورس اتفاق می‌افتند و باید حجم و میزان سفارش بر اساس دستور عمل بازار رعایت شود و از این رو در چند مرحله نیز اتفاق می‌افتند. همچنین در کد به کد ممکن است یک شخص حقیقی با خودش معاملات را انجام دهد مثلاً از کد حقوقی خود به کد حقیقی خود انتقال می‌دهد.

فیلتر معاملات بلوکی

شما می‌توانید معاملات بلوکی را در دیدبان بورس نیز ببینید و از فیلتر (l18)[(l18).length-1]=='2' استفاده کنید تا روزانه متوجه معاملات بلوکی شوید.

تغییرات در شرکت

معاملات بلوکی می‌توانند تغییرات گوناگونی در شرکت ایجاد کنند زیرا افراد با خرید حجم زیادی از سهام شرکت می‌توانند عضو هیئت مدیره شوند و در روند تصمیم‌گیری آن تاثیرگذار باشند.

جمع‌بندی

بعضی کارشناسان معتقدند که معاملات بلوکی می‌تواند اثر منفی نیز بگذارد و آن اینکه شاخص کل بورس از طریق آن قابل دست‌کاری است، اما برخی دیگر کارشناسان اعتقاد دارند که اثرگذاری معاملات بلوکی در شاخص کل قطعاً باید لحاظ شود. البته معاملات بلوکی در شاخص فرابورس و قیمت پایانی سهام تاثیرگذار نیستند.

با این همه معاملات بلوکی بخشی غیرقابل انکار در بازار سرمایه است که باید به آن توجه داشت. به ویژه اینکه اگر به دنبال سهامداری هستید حتماً باید سهامی که مقدار زیادی از آن را در پورتفوی خود دارید، حتماً رصد کنید و متوجه تغییراتی که در آن می‌شود، باشید.

در نظر داشته باشید که معامله بلوکی قطعاً همچون پول هوشمند رفتار نمی‌کند و ممکن است هیچ تاثیری بر آینده قیمتی یک سهم نگذارد، پس حتماً نسبت به بررسی تمام جوانب آن و رفتار سهم توجه کافی را داشته باشید.