ارز دیجیتال تزوس چیست؟

ارز دیجیتال تزوس (Tezos) که با نماد XTZ آن را می‌شناسیم، یکی از پروژه‌های جالب بازار کریپتوکارنسی (رمز ارزها) محسوب می‌شود. توکن‌ تزوس Tez یا Tezzie نام دارد. اما این توکن‌ها استخراج نمی‌شوند زیرا الگوریتم اجماع تزوس POS است.

ارز دیجیتال تزوس را می‌توان تقلیدی از اتریوم دانست که توانسته است با داشتن ویژگی‌های جدید، راه خود را از این ارز جدا کند. ارز دیجیتال تزوس همانند اتریوم یک بلاک‌چین قابل برنامه‌ریزی است که می‌توان بر روی آن قرارداد هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز ایجاد کرد.

با این تفاوت که ارز دیجیتال تزوس از الگوریتم اجماع POS یا اثبات سهام استفاده می‌کند و به تمامی افرادی که این ارز را دارند این امکان را می‌دهد تا در آینده این پروژه، نقشی تاثیرگذار ایفا کنند. از مطرح‌ترین شرکت‌هایی که در این پروژه سرمایه‌گذاری کرده‌اند می‌توان PolyChain Capital و Tim Draper را نام برد.

طبق اطلاعات سایت CoinMarketCap در تاریخ 18 اکتبر 2021، ارز دیجیتال تزوس با ارزش بازاری در حدود 5.6 میلیارد دلار در رتبه 34 این سایت قرار گرفته‌است. تزوس Max Supply ( حداکثر عرضه) ندارد اما Total Supply (کل عرضه) این کوین، 892٫779٫845 واحد است که حدود 863 میلیون واحد از آن در گردش است.

ویژگی‌های ارز دیجیتال تزوس

• مکانیسم اجماع سهام (POS )

بر خلاف مکانیزم اثبات بیت‌کوین که POW یا اثبات کار است، مکانیزم اجماع ارز دیجیتال تزوس POS است که باعث مصرف انرژی بسیار کمتری می‌شود. در این مکانیزم، نیازی به دستگاه ماینر و استخراج کردن نیست. شما می‌توانید با خرید توکن‌های تزوس، سهامدار آن شوید و در آینده این رمز ارز نقشی موثر داشته باشید.

اما مکانیزم تزوس یک تفاوت اساسی دارد. برای درک این مکانیزم، مثالی را با هم بررسی می‌کنیم. امروزه اکثر کشورهای دنیا دارای مجلس هستند. این مجالس متشکل از نمایندگانی از میان مردم هستند که وظیفه دارند به‌عنوان نماینده مردم، از حق و حقوق مردم دفاع کنند. در ارز دیجیتال تزوس هم تعدادی نود(Node) به نمایندگی از تمامی سهامداران انتخاب می‌شوند و به تغییرات احتمالی در شبکه رای می‌دهند.

این نماینده‌ها یا Delegation ها دقیقا مانند نمایندگان مجلس قابل تغییر هستند. در این صورت نماینده‌ها تلاش می‌کنند تا در جهت پیشرفت شبکه تزوس و افزایش منافع سهامداران عمل کنند تا بتوانند جایگاه خود را حفظ کنند.

برخلاف دیگر پروژه‌ها که از سیستم POS استفاده می‌کنند و به هرکسی اجازه نمی‌دهند تا تبدیل به نماینده شود، در تزوس هر کسی امکان نماینده شدن را دارد. درواقع موانع ورود برای تبدیل شدن به نماینده در تزوس بسیار کمتر از دیگر پروژه‌ها است و هزینه کمتری نسبت به آن‌ها دارد.

بلاک‌چین تزوس به‌گونه‌ای طراحی شده است تا به نودهایی که به شبکه کمک می‌کنند پاداش داده شود اما اگر یک نود از جایگاه خود سو‌استفاده کند مجازات خواهد شد.

• خود اصلاح‌گر (Self-Amendment)

برای این‌که با این ویژگی شبکه تزوس آشنا شویم، باید مفهوم فورک را کاملا درک کرده باشیم. زمانی که کاربران یا جامعه کاربری یک رمز ارز به اجماع می‌رسند که یک تغییر در شبکه انجام شود، اصطلاحا فورک رخ می‌دهد. اگر تعداد افرادی که با ایجاد تغییرات مخالف بودند زیاد باشد، شبکه دچار انشعاب و از هم گسسته می‌شود. به این اتفاق هارد فورک می‌گویند. اتفاقی که برای بیت‌کوین در سال 2016 با بیت‌کوین‌کش رخ داد و برای اتریوم در سال 2015 با اتریوم کلاسیک. 

پروتکل تزوس به‌گونه‌ای طراحی شده‌ است تا ایجاد تغییر در بلاک‌چین و به‌روزرسانی شبکه، بدون ایجاد انشعاب و هاردفورک رخ دهد. زیرا هارد فورک زمانی اتفاق می‌افتد که عده‌ نه‌چندان کمی از کاربران مخالف انجام به‌روزرسانی روی شبکه باشند. اما تزوس چگونه جلوی این اتفاق را می‌گیرد؟

هرگونه تغییر احتمالی در شبکه تزوس نیازمند رضایت اکثریت دارندگان این کوین است. حتی توسعه‌دهندگان تزوس نیز نمی‌توانند در بلاک‌چین این ارز تغییری ایجاد کنند مگر این‌که بتوانند رضایت اکثریت افراد حاضر در شبکه را با این تغییر جدید جلب کنند. با این رویه جالب، اعمال تغییر در بلاک‌چین تزوس کم‌هزینه، کم ریسک و به‌سادگی صورت می‌گیرد. دلیل این‌که از کلمه ساده استفاده کردیم را در ویژگی بعدی این کوین توضیح می‌دهیم.

• سیستم حاکمیتی و مدیریتی در تزوس

شاید مهم‌ترین تفاوت ارز دیجیتال تزوس با اتریوم و دیگر رمز ارزها، در نحوه مدیریت آن باشد. در تزوس به معنای واقعی کلمه دموکراسی حاکم است. سهامداران تزوس می‌توانند طی یک‌سری سازوکار از پیش تعیین شده، انتخاب شوند و به‌هرگونه تغییر در شبکه رای بدهند.

اگر اکثریت موافق باشند، طرح تصویب و اجرایی می‌شود. اگر اکثریت مخالف باشند طرح تصویب نمی‌شود. در تزوس آزادی عمل سهامداران به‌قدری است که می‌توانند تمامی قوانین بلاک‌چینی این ارز را تغییر بدهند. مثلا اگر اکثریت موافق تغییر پروتکل یا الگوریتم تزوس باشند، این‌کار خیلی سریع صورت می‌گیرد. حتی اگر توسعه‌دهندگان میلی به این کار نداشته باشند. اگر هم سهامداران از نحوه انتخابات و رای‌گیری میان خود ناراضی باشند، باز هم می‌توانند با اجماع بر سر این موضوع، آن را تغییر دهند.

پلتفرم تزوس می‌تواند بدون نیاز به هیچ‌گونه هارد فورکی، اصلاح و به‌روز شود زیرا دائما در حال اصلاح و ارتقا توسط سهامداران خود است. توسعه‌دهندگان تزوس تلاش می‌کنند تا با ارائه پیشنهاداتی، به توسعه و پیشرفت بلاک‌چین این ارز کمک کنند. اگر پیشنهادات توسعه‌دهندگان به موافقت سهامداران برسد، پاداش دریافت می‌کنند.

این پاداش توسط پروتکل TEZOS به وثیقه گذاشته می‌شود و پس از این‌که توسعه‌دهندگان پیشنهادات خود را مبنی بر ارتقا شبکه به اتمام رساندند، به آن‌ها پرداخت می‌شود. با این مکانیزم، توسعه‌دهندگان مدام به دنبال ارائه پیشنهاداتی برای ارتقا شبکه هستند تا از شبکه پاداش دریافت کنند. بلاک‌چین تزوس هم مدام به‌روز می‌شود و ارتقا می‌یابد. به‌عبارتی می‌توان گفت که این یک بازی برد‌-برد است.

• قراردهای هوشمند تزوس

قراردادهای هوشمند تزوس می توانند از تأیید رسمی استفاده کنند و به آن‌ها اجازه می‌دهد از نظر ریاضی تأیید شوند و قابل اعتماد و امن باشند. این کار با زبان برنامه‌نویسی مخصوص تزوس که Ocaml و Michelson نام دارد، انجام می‌شود.

تزوس از دو زبان برنامه‌نویسی Ocaml و Michelson استفاده می‌کند که دو مزیت عمده دارد. اولین مزیت این زبان برنامه‌نویسی تسهیل ایجاد قراردادهای هوشمند روی بلاک‌چین تزوس است. دومین مزیت این زبان‌های برنامه‌نویسی، امکان تایید رسمی قراردادها است.

اما منظور از تایید رسمی قراردادها چیست؟

ما می‌دانیم که قراردادهای هوشمند به‌طور خودکار عمل می‌کنند و پس از راه‌اندازی هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی آن‌ها را بگیرد. برای همین خیلی مهم است که یک قرارداد هوشمند پیش از اجرا، مورد بررسی دقیق قرار بگیرد تا در آینده به‌خاطر داشتن باگ، مورد حمله هکرها و... قرار نگیرد.

تایید رسمی فرایندی است که کدهای قرارداد هوشمند از لحاظ ریاضیاتی اثبات می‌شوند. با این کار امنیت این قراردادها بسیار افزایش می‌یابد. از این تکنیک در علوم مهندسی نیز استفاده می‌شود. زیرا در طراحی هواپیما یا مراکز هسته‌ای، کوچک‌ترین خطایی منجر به فاجعه خواهد شد.

تاریخچه و اعضای تیم ارز دیجیتال تزوس

Arthur Breitman کسی است که در سال 2014، با نام مستعار L.M. Goodman، وایت‌پیپر تزوس را منتشر کرد. او دارای سابقه درخشانی در حوزه علوم کامپیوتر و ریاضی کاربردی است. به‌دست آوردن مدال المپیاد بین‌المللی علوم اطلاعات آن هم در سن 18 سالگی، انگیزه کافی را به آرتور داد تا به راه خود با جدیت بیشتری ادامه دهد. او سابقه فعالیت در Google x و شرکت Goldman Sachs را دارد.

آرتور در سال 2014 با کمک همسرش کاتلین، استارت‌آپی به نام Dynamic Ledger Solutions تاسیس کردند که وظیفه آن نوشتن کدی بود که پروتکل Tezos را پشتیبانی کند. این شرکت متعاقباً توسط بنیاد Tezos خریداری شد.

همسر آرتور بریتمن در بنیان‌گذاری تزوس نیز نقشی اساسی دارد. خانم Kathleen نیز کارنامه درخشانی دارد. او در شرکت‌های ژورنال وال استریت، Bridgewater Associates و کنسرسیوم R3 بلاک‌چین پست‌های استراتژیکی داشته است. این زن و شوهر تحصیل کرده پس از این‌که نتوانستند با روش‌های سنتی برای پروژه تزوس جذب سرمایه کنند، تصمیم به برگزاری ICO (عرضه اولیه) گرفتند.

این عرضه اولیه که در جولای 2017 انجام شد توانست در مجموع 65،681 BTC و 361،122 ETH جمع‌آوری کند. در آن زمان، این مبلغ 232 میلیون دلار ارزش داشت. اینجا بود که آرتور بریتمن اقدام به تاسیس بنیاد تزوس در شهر زوگ سوئیس کرد. در حالی که 80 درصد از این عرضه اولیه به سرمایه‌گذاران اختصاص یافت، 20 درصد به طور مساوی بین بنیاد Tezos و شرکت Dynamic Ledger Solutions تقسیم شد.

پس از این اتفاق، آرتور بریتمن تصمیم گرفت ریاست بنیاد تزوس را به Johann Gevers بسپارد. جوهان گورز، بنیان‌گذار Crypto Valley، یک شبکه جهانی از اکوسیستم‌های رمزنگاری، است. تصمیم دیگری که آرتور گرفت، ادغام شرکت Dynamic Ledger Solutions با تزوس بود.

طولی نکشید که آرتور بریتمن با اعضای هیات مدیره‌ای که گورز انتخاب کرده بود به مشکل برخوردند. مشکل بر سر موضوع تحویل توکن‌ها به مشتریان بود. قرار بود که توکن‌های عرضه اولیه به مشتریان تحویل داده شود و پلتفرم تزوس به‌صورت رایگان کار خود را شروع کند.

در این حین آرتور بریتمن تلاش کرد تا گورز را کنار بزند که این کار به اختلاف میان این دو نفر دامن زد. برخی از سرمایه‌گذاران خرد تزوس که از اختلاف میان مدیران تزوس خسته شده بودند از این شرکت شکایت کردند. این جنجال باعث تحت فشار قرار گرفتن شرکت Dynamic Ledger Solutions توسط سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) شد. زیرا سرمایه‌ای که طی عرضه اولیه جمع‌آوری شده بود در اختیار شرکت داینامیک بود و این شرکت نقشی حمایتی برای تزوس بازی می‌کرد.

سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان، گورز و هیات مدیره تزوس به‌صورت داوطلبانه در فوریه 2018 استعفا کردند و دو نفر به نام‌های مایکلمانی و راین جپرسون به‌عنوان جایگزین آن‌ها انتخاب شدند. جپرسون کسی بود که در خلال این اتفاقات به صدای نگرانی جامعه تزوس تبدیل شده بود و توانست به ریاست بنیاد تزوس دست پیدا کند. او یکی از افراد مورد حمایت آرتور بریتمن هم بود.

در ژوئن سال ۲۰۱۸، بنیاد تزوس اعلام کرد که شرکت‌کنندگان در عرضه اولیه ارز دیجیتال تزوس باید سیاست‌های KYC(احراز هویت) و AML ( ضد پولشویی) را تکمیل کنند. شرکت داینامیک لجر هم که دارنده کدهای تزوس است متعهد شد این کدها را به‌صورت متن‌ باز در GitHub منتشر کند. در نهایت Testnet (شبکه آزمایشی) تزوس در 30 ژوئن سال 2018 منتشر شد و بالاخره در سپتامبر 2018 شبکه اصلی تزوس راه‌اندازی شد.

یکی از دلایلی که پروژه تزوس توانست از سد جنجال مدیریتی و حقوقی عبور کند، سرمایه‌گذاران جدی و وفاداری بود که داشت. یکی از این سرمایه‌گذاران Tim Drapper بود که همیشه نسبت به انتقادها علیه پروژه تزوس پاسخ می‌داد. یکی دیگر از شرکت‌های مطرح سرمایه‌گذاری  Cameron Winklevoss بود.

چه چیزی ارز دیجیتال تزوس را منحصر به فرد می‌کند؟

کاربران می توانند از طریق Stake کردن توکن‌های تزوس در اداره شبکه این رمز ارز مشارکت کنند. برای این که به یک ٔNode در شبکه تبدیل شوید باید 8000 واحد XTZ خود را قفل کنید. پس از این‌کار، نودها وظیفه دارند در مورد تغییرات پیشنهادی در کد بلاک‌چین در یک روش چهار مرحله‌ای که تقریباً 23 روز به طول می‌انجامد، رای دهند.

پیشنهاداتی که از سوی اکثریت قریب به اتفاق شرکت کنندگان پشتیبانی می‌شوند، به مدت 48 ساعت در شبکه آزمایشی قرار می‌گیرند و در صورت حمایت اکثریت فوق، به طور کامل اجرا می‌شوند.

Tezos همچنین به دلیل نحوه استفاده از آن در مشاغل برجسته منحصر به فرد است. در سپتامبر 2020، اعلام شد که غول بانکی فرانسه Societe Generale قصد دارد از این بلاک‌چین برای آزمایش ارز دیجیتال بانک مرکزی استفاده کند.

در شبکه تزوس Baker و Baking به چه معنا است؟

به نودها در شبکه تزوس، بیکر گفته می‌شود. شما می‌توانید با استیک کردن مقدار معینی ارز دیجیتال تزوس، به یک بیکر تبدیل شوید. بیکرها به بررسی فرایند ثبت و انتشار بلاک‌ها مشغول هستند. آن‌ها باید مراقب باشند تا فرایند تایید تراکنش‌ها به درستی صورت بگیرد و از دوبار خرج کردن یک توکن جلوگیری شود.

سهامداران می‌توانند به‌جای این‌که به یک بیکر تبدیل شوند، دارایی خود را به یک بیکر بدهند و در سود آن‌ها دخیل شوند. زیرا بیکر‌ها بابت خدمتی که در شبکه انجام می‌دهند توکن تزوس دریافت می‌کنند. البته در صورت تخطی یک بیکر از قوانین، دارایی او ضبط می‌شود.

از کجا می‌توانیم ارز دیجیتال تزوس را خریداری کنیم؟

ارز دیجیتال تزوس تقریبا در تمامی صرافی‌های مطرح بازار رمز ارزها لیست شده است. از صرافی بایننس گرفته تا صرافی کوکوین، هوبی، کوین‌بیس، کراکن، بیت‌فینکس، کوینکس و .... در تصویری که در ادامه برای شما قرار داده‌ایم می‌توانید لیستی از این صرافی‌ها را مشاهده کنید. برای دیدن لیست کامل این صرافی‌ها می‌توانید به سایت کوین‌مارکت‌کپ مراجعه کنید.

ارز دیجیتال تزوس را در چه کیف‌پولی نگهداری کنیم؟

با گذشت زمان، روزبه‌روز بر تعداد کیف‌پول‌هایی که از توکن تزوس پشتیبانی می‌کنند، اضافه می‌شود. 

در جدول زیر می‌توانید پنج کیف‌پول از محبوب‌ترین کیف‌پول‌های موجود در بازار را که برای نگهداری از تزوس استفاده می‌شوند، ببینید. حتما ولت خود را از منابع معتبر دانلود کنید. برای مثال می‌توانید از سایت اصلی رمز ارز یا در گوگل‌پلی و اپ‌استور کیف‌پول موردنظرتان را پیدا کرده و دانلود کنید.

سخن آخر

ارز دیجیتال تزوس یکی از ارزهایی است که در آینده می‌تواند رشد خوبی داشته باشد. پروتکل این کوین به گونه‌ای طراحی شده است که سهامداران بتوانند در آینده آن نقش اساسی ایفا کنند. اگر به این پروژه علاقه‌مند هستید می‌توانید با رعایت مدیریت سرمایه در آن سرمایه‌گذاری کنید.