پلتفرم لیسک (LISK) را بهتر بشناسیم

پلتفرم لیسک چیست؟ پلتفرم لیسک به چه‌صورت کار می‌کند؟ لزوم پیدایش پلتفرم لیسک بر چه اساس بوده؟پلتفرم لیسک چگونه ایرادات بلاکچین بیت‌کوین را می‌پوشاند؟ در ادامه به تشریح این سوالات پرداخته ایم، با ما همراه باشید.

پلتفرم لیسک چیست؟

پلتفرم لیسک یک شبکه همتا به همتا یا غیرمتمرکز همانند بیت‌کوین است که در غالب یک پلتفرم جدید و با بلاکچینی متفاوت، از سال ۲۰۱۶ خود را در بازار ارزهای دیجیتال عرضه کرده است. نام اختصاری این کوین با LSK (پلتفرم لیسک)شناخته می‌شود.

کار شبکه پلتفرم لیسک در واقع، توسعه پروژه‌های غیر متمرکز در یک بلاکچین فرعی، و اتصال همه آن‌ها به بلاکچین اصلی است. این کار سبب می‌شود که حجم داده‌ها در بلاکچین تقسیم‌بندی شود و دیگر نیاز به ثبت تمام بلاکچین که در بلند مدت بسیار جاگیر و حجیم می‌شوند را نداشته باشیم.

انعطاف پذیری بلاکچین، درواقع ایده اصلی پلتفرم لیسک بود که با همکاری یک تیم آلمانی، به سرپرستی Max Kordek و Oliver Beddows ایده‌پردازی شد. جالب اینجاست که در این تیم حرفه‌ای، دو نفر به نام‌های Ali Haghighatkhah و Yashar Ayari که باعث افتخار کشور عزیزمان، ایران هستند، نیز حضور دارند.

اما لزوم پیدایش لیسک با یک پلتفرم متفاوت نسبت به بیتکوین چیست؟ مزایای پلتفرم لیسک که آن را از  بیت‌کوین متمایز می‌سازند کدامند؟ و نحوه عملکرد شبکه لیسک به چه شکل برای ما سودآور است؟ چگونه از پلتفرم لیسک درآمد کسب کنیم؟

در اینجا سعی داریم شما را با پلتفرم لیسک این پلتفرم جذاب، با زبانی ساده آشنا سازیم.

لزوم پیدایش پلتفرم لیسک بر چه اساس بوده؟

از زمان معرفی اینترنت به بعد، بلاکچین، بزرگترین اختراع در دنیای تکنولوژی بشر است که می‌تواند در آینده‌ای نزدیک منجر به یک انقلاب صنعتی دیگر در دنیا گردد.

پس از شکل‌گیری و راه‌اندازی شبکه بلاکچین بیت‌کوین در سال 2009 که به سرعت مورد توجه جهان قرار گرفت، خیلی از کارشناسان این حوزه پس از مدتی چالش‌ها و کاستی‌هایی در این بلاکچین پیدا کردند که برای بیت‌کوین یک ایراد به‌حساب می‌آمد.

پلتفرم لیسک در واقع به نوعی طراحی و سازماندهی شده که این ایرادها را بپوشاند.

پلتفرم لیسک چگونه ایرادات بلاکچین بیت‌کوین را می‌پوشاند؟

همان‌طور که می‌دانیم الگوریتم بلاکچین بیت‌کوین بر اساس ماین تعیین شده. یعنی اگر ماینری در دنیا وجود نداشته باشد، کل شبکه از کار خواهد افتاد. در توضیحات آقای ساتوشی ناکاموتو بابت تعریف بلاکچین بیت‌کوین آمده که: "حتی اگر تنها دو نفر در جهان این پلتفرم را قبول کنند کل سیستم به‌خوبی کار خواهد کرد."

ما این را قبول می‌کنیم که محبوبیت و مقبولیت بیت‌کوین در جهان به حدی رسیده که همواره، حداقل دو نفر در جهان وجود دارند که در شبکه فعال باشند و به این‌ترتیب کل شبکه همیشه فعال خواهد بود. طبعا پاداش بلوک‌های ماین شده نیز بین آن‌ها تقسیم خواهد شد.

اما مسئله دقیقا همینجاست که اگر کسی بتواند با قدرت پردازش بالای 51% از کل شبکه بیت‌کوین را ماین کند می‌تواند کنترل کل شبکه را در اختیار بگیرد.

مثال: در سال 2016 دو استخر بزرگ از ماینرهای بیت‌کوین که جمعا باهم بالای 51% کل شبکه را پردازش می‌کردند، با یک تصمیم از قبل هماهنگ شده، تمام دستگاه‌های ماین بیت‌کوین خود را خاموش کردند. این مسئله باعث شد، کل شبکه دچار اختلال شدید گردد. زیرا حجم تراکنش‌ها در بلاکچین بیت‌کوین زیاد بود، اما ماینرها برای ماین این تراکنش‌ها کم بودند.

دقیقا مثل این‌که شما در صف تاکسی ایستاده‌اید، اما ناگهان بیشتر از نصف تاکسی‌های شهر، خودروی خود را خاموش کنند. این امر نیز باعث تشکیل صف‌های طولانی برای خطوط تاکسیرانی ‌می‌گردد.

همان‌طور که در چنین شرایطی قیمت کرایه تاکسی گران می‌شود، در آن زمان هم کارمزد شبکه بیت‌کوین برای انتقال به شدت افزایش یافت. این مقدار افزایش به حدی بود که مردم از انتقال از طریق بیت‌کوین منصرف می‌شدند و به ‌راه‌های انتقال دیگر روی آوردند.

این یک نقطه ضعف برای بیت‌کوین محسوب می‌شد.

درست است که ما می‌گوییم شبکه بلاکچین بیت‌کوین غیرمتمرکز است و کسی قدرت دخالت در آن را ندارد، اما در حقیقت توزیع قدرت در این شبکه به‌صورت متوازن صورت نگرفته که در نهایت باعث این اتفاق شد.

الگوی اثبات کار (POW)

همان‌طور که می‌دانیم، در ماینینگ بیت‌کوین پاداش بلوک‌ ماین شده در یک استخر، به میزان قدرت صرف شده هر ماینر، بین آن‌ها تقسیم می‌شود. این موضوع به‌آن معنی است که، هرچه شما توان پردازش بیشتری در شبکه بلاکچین بیت‌کوین داشته باشید، پس دارای سهم بیشتری از قدرت در کل شبکه هستید. به این الگوریتم، در ارزهای دیجیتال که بیت‌کوین نیز برا اساس آن عمل میکند الگوی اثبات کار (Proof Of Work _ POW) می‌گویند. یعنی شما بر اساس میزان کار انجام شده و توان پردازشی که در اختیار دارید پاداش دریافت می‌کنید.

نقطه ضعف این الگوریتم این است که داشتن تعداد بیت‌کوین بیشتر در این الگو به شما هیچ مزیتی نمی‌دهد. مثل این‌که شما سهام‌دار عمده یک شرکت باشید، اما در جلسات و تصمیمات هیات مدیره هیچ حق رای نداشته باشید. و این امر یک نقطه ضعف به‌حساب می‌آید.

الگوی اثبات سهام (POS)

در اینجا پلتفرم‌های جدیدی برای حل این مشکل به‌جود آمدند که در آن‌ها اساس پلتفرم، به‌جای شکل‌گیری برا اساس قدرت ماینرها، بر اساس حق رای با توجه به میزان دارایی تمام مالکین آن سهم بود. به این پلتفرم‌های جدید اصطلاحا الگوهای اثبات سهام(Proof Of Stake - POS) می‌گویند. پلتفرم لیسک نیز یکی از پلتفرم‌هایی است که بر این اساس به‌جود آمده.

پلتفرم لیسک به چه‌صورت کار می‌کند؟

همان‌طور که توضیح دادیم پلتفرم لیسک بر مبنای الگوی اثبات سهام، کار می‌کند که دیگر ماینرها در آن نقشی ندارند. حال سوالی بوجود می‌آید که پس لیسک را چگونه ماین می‌کنند؟

در واقع لیسک هم ماین می‌شود و همانند بیت‌کوین نیز برای ماین هر بلوک پاداش آن را بین ماینرها تقسیم می‌کند. اما این‌کار را به‌صورت متفاوت‌تری از بیت‌کوین انجام می‌دهد، به‌طوری‌که این امکان را برای همه مردم جهان فراهم می‌آورد که بتوانند در شبکه بلاکچین لیسک اثرگذار باشند.

مستر نود (Master Node) در لیسک به چه معناست؟

در پلتفرم لیسک کار ماین توسط مستر نودها انجام می‌شود. شما با خریدن مقدار کمی لیسک نیز می‌توانید از طریق کیف پول خود به‌عنوان یک نود در شبکه لیسک ثبت‌نام نمایید. خوب اگر هر کسی بتواند در این شبکه نود باشد، بنابراین طبیعی است که تعداد نودهای زیادی در شبکه هستند.

حال این مسئله پیش می‌آید که اگر قرار باشد پاداش ماین هر بلوک بین تمام نودها تقسیم شود، سختی شبکه به شدت افزایش پیدا می‌کند!

اما پلتفرم لیسک برای حل این موضوع یک راه‌حل ارائه داده. به‌این صورت که پاداش ماینینگ تنها بین 101 نود برتر شبکه تقسیم می‌شود. و برای اینکه این ۱۰۱ نود برتر شناسایی بشوند، از یک سیستم رای‌گیری مبتنی بر بلاکچین خود شبکه لیسک استفاده می‌کند.

هر شخصی که مالک حتی ۱ عدد کوین لیسک باشد نیز می‌تواند در این رای گیری شرکت نماید و نهایتا 101 رای در شبکه ثبت کند. به‌این شکل هر شخص که مالک سهم باشد می‌تواند در شبکه اثرگذار باشد.

این سیستم رای‌گیری اجباری نیست و هر شخصی به دلخواه می‌تواند در این ‌رای‌گیری شرکت کند یا خیر. پس شما نیز می‌توانید به‌عنوان یک نود ثبت‌نام کنید و مردم به شما رای بدهند.

چگونه شبکه ماین لیسک هیچگاه دچار اختلال نمی‌گردد؟

اکثر نودهای برتر بر اساس رای مردم، در واقع همان توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان شبکه لیسک هستند که همواره برای پیشرفت شبکه در تلاشند. مردم نیز برای حمایت از کسانی که به پایداری و پیشرفت شبکه کمک می‌کنند، رای می‌دهند.

این مسئله نشان می‌دهد که رقابت بسیار زیادی برای 101 نفر برتر در شبکه لیسک وجود دارد، به نحوی که اگر یک نفر از این ۱۰۱ نود از سیستم کنار برود، بلافاصله نود 102 جای او را می‌گیرد. پس همیشه تعداد 101 نفر در شبکه لیسک به‌عنوان نود هستند که پاداش ماین هر بلوک بین آن‌ها تقسیم ‌می‌شود. به‌این ترتیب هیچگاه شبکه دچار اختلال نمی‌گردد.

چرا باید در شبکه لیسک رای دهیم؟

نودهای لیسک به مانند نمایندگان انتخاباتی که همواره توسط مردم در حال انتخاب هستند، برای ایجاد علاقه و انگیزه در مردم، و همچنین اخذ آرا بیشتر، مقداری از پاداش ماینینگ خود را به کسانی می‌دهند که به آن نود رای داده باشند. این مقدار در هر نود متفاوت است و شما می‌توانید به نود مورد دلخواه خود که میزان بیشتری از این پاداش را با شما تقسیم می‌کند، رای دهید.

سرمایه‌گذاری در لیسک چگونه سودآور است؟

با توجه به مطالبی که گفته شد اگر شما مقداری لیسک در کیف پولتان قرار دهید و به نودهایی که بیشترین میزان پرداخت پاداش ماینینگ را به شما دارند، رای دهید، می‌توانید ماهیانه از طرف نودها لیسک دریافت کنید. به این کار اصطلاحا استیک کردن (Stake) می‌گویند. به‌این ترتیب انگار شما بدون هیچ سخت‌افزاری در حال ماینینگ هستید.

تاثیر مقدار موجودی لیسک بر روی مقدار استیک

پلتفرم لیسک نیز همانند بیت‌کوین پاداش ماینینگ را به نسبت وزن مشارکت کنندگان در ماین بین آن‌ها تقسیم می‌کند. اما با این تفاوت که در بیت‌کوین این مقدار وزنی بر اساس قدرت پردازش تعیین می‌شد، اما در شبکه لیسک این مقدار بر اساس مقدار موجودی حساب شما تعیین می‌شود. به عبارت دیگر شخصی که بیشترین سهام را دارد، میزان مشارکت بیشتری نیز در کل شبکه خواهد داشت و طبیعتا سود ماینینگ بیشتری هم دریافت خواهد کرد.

تفاوت شبکه بلاکچین لیسک با بیت‌کوین

به‌طور کلی تفاوت‌های شبکه لیسک آن‌را از بیت‌کوین متمایز می‌سازد که در ادامه به چند مورد از آن‌ها به‌صورت خلاصه اشاره می‌کنیم:

تفاوت زبان برنامه نویسی لیسک

یکی از تفاوت‌هایی که لیسک با بیت‌کوین و یا اتریوم دارد، در همان زبان برنامه نویسی آن‌ است. به عنوان مثال، بیت‌کوین در C++ نوشته شده و اتریوم با زبان Solidity کار می کند، اما لیسک از جاوا اسکریپت پیروی می‌کند که امروزه محبوبیت بسیار زیادی را دارد و این موضوع می‌تواند برای لیسک یک مزیت مهم به‌شمار آید.

سرعت شبکه (Block Time)

در حال حاضر ماین هر بلاک، در شبکه بلاکچین بیت‌کوین ۱۰ دقیقه زمان می‌برد. این موضوع اما در لیسک هر ۱۰ ثانیه یکبار اتفاق می‌افتد.

به عبارت دیگر، زمان مورد نیاز برای ماین هر بلوک در لیسک به مراتب از بیت‌کوین کم‌تر است، که این موضوع باعث می‌شود سرعت شبکه بلاکچین لیسک بسیار بیشتر از بیت‌کوین باشد و تراکنش‌ها با سرعت بیشتری تایید و انتقال داده می‌شوند.

توزیع یکنواخت قدرت در شبکه

همان‌طور که توضیح دادیم، به‌علت به‌کارگیری الگوی اثبات سهام (POS) در بلاکچین لیسک، توزیع قدرت در شبکه بر اساس میزان سهم مالک، بین آن‌ها تقسیم می‌شود که در نهایت باعث توزیع یکنواخت قدرت و امن شدن شبکه بلاکچین لیسک می‌گردد.

کارمزد پایین و امنیت بالا

یکی‌دیگر از مزایای بلاکچین لیسک نسبت به بیت‌کوین، کارمزد ثابت و بسیار پایین آن است. در حال حاضر کارمزد انتقال در شبکه ۱ لیسک است. این مقدار ثابت است، یعنی اگر شما یک‌میلیون دلار پول را با لیسک انتقال دهید، کارمزد شما باز هم ۱ لیسک است که با توجه به قیمت امروز برابر ۱٫۳ دلار می‌شود.

چگونه می‌توانیم به دنیای لیسک بپیوندیم؟

برای این‌کار کافیست، تنها یک مقدار از لیسک را تهیه کنید و آن را داخل کیف پول خود لیسک با نام LISK HUB و یا LISK NANO قرار دهید. کیف پولهای معرفی شده مختص پروژه لیسک هستند و کلید خصوصی را در اختیار شما قرار می‌دهند که جای هیچ نگرانی از این بابت را ندارد. توجه داشته باشید که همیشه برای دانلود کیف پول‌ها از سایت GitHub و یا سایت اصلی پلتفرم لیسک استفاده نمایید.

میزان سود دریافتی از استیک لیسک چه مقدار است؟

لیسک نیز همانند بیت‌کوین هر چندوقت یکبار پاداش ماینینگش را کاهش می‌دهد، که به آن LISK Halving اطلاق می‌گردد. در ابتدای شروع به فعالیت شبکه لیسک، در سال ۲۰۱۶ مقدار پاداش ماینینگ لیسک به ازای ماین هر بلوک ۵ عدد لیسک بود.

این مقدار تقریبا هر سال ۱ LSK کاهش پیدا می‌کند در حال حاضر این مقدار ۲ LSK  است، که در سپتامبر ۲۰۲۰ این مقدار نیز به ۱ LSK کاهش می‌یابد و بعد از آن پاداش ماینینگ لیسک در همان عدد ثابت می‌ماند.

حال با یک حساب ساده می‌توان دریافت که در حال حاضر (2020) به ازای بلوک تایم ۱۰ ثانیه، برای ماین هر بلوک لیسک، به‌صورت روزانه ۸۶۴۰ بلوک ماین می‌شود که ریوارد هر بلوک نیز ۲ LSK است. این مقدار به ازای قیمت امروز لیسک (۱.۳ دلار)، برابر با ۲۲،۴۶۴ دلار می‌شود که عدد قابل توجهی به‌حساب می‌آید. بدیهی است که این مقدار به نسبت موجودی والت، بین ۱۰۱ نود برتر شبکه تقسیم می‌گردد.

لازم به ذکر است در سال ۲۰۱۸ قیمت لیسک از مرز ۳۰ دلار نیز فراتر رفته بود. با احتساب ریوارد ماینینگ ۳ LSK برای هر بلوک، یعنی در آن زمان پاداش ماینینگ لیسک به‌صورت روزانه، بیش از  نیم میلیون دلار در روز بوده است!

بعضا نودها بین ۲۰٪ تا ۹۰٪ از مقدار پاداش ماین خود را با رای دهندگان به اشتراک می‌گذارند. معرفی نودها و بررسی چگونگی عملکرد آن‌ها برای رای دادن بهینه و دریافت بیشترین پاداش ماینینگ، خود یک مقاله جدایی را می‌طلبد که باید جداگانه مورد بررسی قرار گیرد.

جمع‌بندی

با توجه به مطالب فوق می‌توان نتیجه گرفت که پلتفرم لیسک یکی از بهترین و کامل‌ترین الگوریتم‌های بلاکچین را در بین ارزهای دیجیتال اجرا نموده است، که با توجه به داشتن یک تیم حرفه‌ای و همچنین توسعه دهندگان بسیار زیاد و فعال بر روی پروژه‌های مختلف، لیسک (پلتفرم لیسک) می‌تواند در آینده‌ای نزدیک یکی از شگفتی‌‌های بازار را رقم بزند!