در بورس ایران، سهام صدها شرکت بین معاملهگران معامله می‌شود. آیا شما به‌عنوان سرمایه‌گذار برنامه‌ای برای خرید سهم دارید؟ بر اساس چه استراتژی در سهام شرکت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنید؟ آیا شما هم جزو افرادی هستید که دارایی خود را فقط بر روی سهام یک از شرکت بورسی متمرکز می‌کنند؟ با توجه به سوالات بالا می‌توان گفت که نحوه تشکیل سبد سهام یکی از بحث‌های مهم و راهبردی معامله‌گری در بازار سرمایه است. در این مقاله قصد داریم علاوه بر تعریف سبد سهام روش‌های متداول تشکیل پرتفوی را شرح دهیم.
سبد سهام چیست؟
سبد سهام، مجموعه‌ای از اوراق بهاداری است که در مالکیت یک سرمایه‌گذار قرار دارد. در نرم‌افزارهای رایج بازار نام سبد سهام پرتفوی درج شده است؛ پرتفوی در اصل به کیف چرمی بزرگی می‌گویند که اسناد و مدارک در آن قرار می‌گیرد.
چرا سبد سهام تشکیل می‌دهیم؟
سبد سهام دربردارنده مجموعه‌ای از سهام شرکت‌های مختلف است که تحت مالکیت یک سرمایه‌گذار قرار دارد. این تنوع‌بخشی به سبد سهام برای کاهش ریسک و افزایش سودآوری است.
در بحث سبد سهام همیشه از ضرب‌المثل «تمامی تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار» استفاده می‌شود. این مثل در بازار سرمایه به معنی این است که هرگز تمام دارایی خود را بر روی یک سهم متمرکز نکنید؛ با تنوع‌بخشی به سبد سهام ریسک از دست رفتن سرمایه به کمترین مقدار خواهد رسید.
داشتن پرتفوی تنها به بازار سرمایه خلاصه نمی‌شود؛ حتی اگر در بازارهای مالی دیگری چون بازار ارزهای دیجیتال نیز فعالیت دارید، باید بدانید یکی از اصل‌های مهم معامله‌گری داشتن سبدی متشکل از ارزهای متنوع است.
کارشناسان اقتصادی حتی برای کل دارایی‌ها نیز توصیه به تشکیل سبد سهام دارند؛ برای مثال شما باید سبد دارایی‌های خود را مقداری به طلا، مقداری به سهام، مقداری به مسکن و... اختصاص دهید تا از ریسک افزایش تورم در امان بمانید.با تشکیل سبد سهام، ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم تقسیم می‌شود و ممکن است سود یک سهم، زیان سهم‌های دیگر را جبران کند.
برای تشکیل سبد سهام 4 روش متداول وجود دارد که در ادامه این مقاله به تشریح دقیق آن خواهیم پرداخت.
4 روش متداول برای تشکیل سبد سهام
برای تشکیل سبد سهام ابتدا هدف خود را از سرمایه‌گذاری مشخص کنید؛ زیرا تشکیل پرتفوی مانند روش‌های تعیین استراتژی باید متناسب با روحیات و خلقیات سرمایه‌گذار باشد.
قبل از تشکیل سبد سهام حتما سوالات زیر را از خود بپرسید:
هدف شما از تنوع بخشی در سبد سرمایه‌گذاری چیست؟
برای چه مدت زمانی می‌خواهید در بازار بورس سرمایه‌گذاری کنید؟
آیا به‌دنبال کسب سود از نوسان بازار هستید یا می‌خواهید به‌صورت بلندمدت در بازار سرمایه‌گذاری کنید؟
آیا روحیه شما توانایی پذیرش ریسک را دارد؟
آیا شما زمان کمی برای تعقیب بازار دارید؟
پاسخ به تمامی سوالات بالا باعث می‌شود، بتوانید درست‌ترین استراتژی تشکیل سبد سهام را انتخاب کنید.
مقالات پیشنهادی : دریافت کد بورسی
انواع روش‌های تشکیل سبد سهام
سبد سهام تهاجمی (The Aggressive Portfolio)
این نوع سبد سهام، بیشتر مورد استقبال افراد ریسک‌پذیر است؛ زیرا به‌راحتی توانایی تحمل نوسانات شدید قیمت سهام را دارند. در سبد سهام تهاجمی معمولا سهام شرکت‌های نوپایی قرار دارند که در آستانه رشد خود هستند. هدف معاملهگران ریسک‌پذیر از سرمایه‌گذاری در بورس، کسب سودهای هنگفت است.
اگر سبد سهام تهاجمی را انتخاب می‌کنید باید توانایی شناسایی سود را داشته باشید؛ چون سهم‌های این نوع پرتفوی، نوسانات زیاد با سرعت بسیار بالا را تجربه می‌کنند. علاوه بر توانایی شناسایی سود باید بتوانید، زیان‌های احتمالی را نیز کنترل کنید. تمامی این موارد نیازمند تجربه بالا در معامله‌گری و داشتن استراتژی متناسب با سبد سهام تهاجمی است.
سبد سهام تدافعی (The Defensive Portfolio)
اگر جزو معاملهگران ریسک‌گریز هستید، سبد سهام تدافعی مناسب شما است. این نوع سبد، رشد آرامی دارد و سود بالایی نصیب شما نخواهد کرد؛ اما با انتخاب این سبد سهام خیال شما آسوده خواهد بود که دچار زیان بالا نخواهید شد.
حتی گاهی اوقات با سرعت بسیار پایین‌تری نسبت به کل بازار رشد می‌کنند، به همین دلیل افرادی که در سودای کسب ثروت از بازار هستند به سراغ این نوع سهم‌ها نمی‌روند. در سبد سهام تدافعی معمولا شرکت‌های بزرگی که نیازهای اساسی اقتصاد کشور را تامین می‌کنند، قرار دارند.
چون نیاز به محصولات این شرکت‌ها ثابت است، با نوسانات بازار دچار تغییرات قابل توجهی نمی‌شوند، به همین دلیل نقطه امنی برای سرمایه‌گذاری افراد ریسک‌گریز است. نکته‌ای که باید توجه داشته باشید، سودده بودن این نوع سبد سهام در بلندمدت است؛ اگر زمان کافی برای بررسی روزانه تحرکات بازار ندارید، سبد سهام تدافعی را انتخاب کنید.
سبد سهام درآمدی (The Income Portfolio)
این نوع سبد سهام نیز مختص افراد ریسک‌گریز است با این تفاوت که در سبد سهام درآمدی شرکت‌های با درآمد ثابت قرار دارند. این شرکت‌ها حتی با داشتن رشد کم یا متوسط خود را ملزم به پرداخت سود می‌کنند.
این نوع شرکت‌ها هر ساله مقداری از سود سالیانه خود را بین سهامداران تقسیم می‌کنند، اگر انتظار درآمد ثابت از بازار سرمایه را دارید، بهترین انتخاب برای شما سبد سهام درآمدی است. اما باید در نظر داشته باشید که سود اختصاص یافته به شما به میزان سهام شما بستگی دارد؛ در واقع سود پرداختی شرکت متناسب با تعداد سهام شما خواهد بود.
سبد سهام سفته‌بازی (The Speculative Portfolio)
سبد سهام سفته‌بازی مخصوص افراد ریسک‌پذیر است. معاملهگران ریسک‌پذیر ترسی از نوسانات شدید قیمت سهم ندارند؛ به‌همین دلیل به آسانی می‌توانند دارایی خود را درگیر سهم‌هایی با نوسان بالا کنند. در سبد سهام سفته‌بازی ممکن است سهم‌هایی با بنیاد بسیار ضعیف وجود داشته باشند.
در بیشتر موارد سهام شرکت‌های کوچک در این سبد قرار می‌گیرند؛ زیرا معاملهگران با پول زیاد وارد سهم می‌شوند و با خرید حجم بالایی از سهام، کنترل قیمت آن را به دست می‌گیرند. ورود به این نوع سهم‌ها ریسک بسیار بالایی دارد و به مانند قمار می‌تواند کل سرمایه شما را به خطر بیندازد.
اختصاص درصد کمی از سرمایه به سهم‌های سفته‌بازی می‌تواند قابل توجیه باشد ولی در سبد سهام سفته‌بازی صد درصد سرمایه به این نوع سهام اختصاص می‌یابد.
نتیجه‌گیری
متداول‌ترین روش‌های تشکیل سبد سهام این 4 روش بودند؛ البته نمی‌توان تمامی سبدهای سهام را در دسته‌بندی‌های مشخصی جای گذاری کرد. اکثر معاملهگران بازار سبد سهام ترکیبی دارند، به شکلی که سرمایه خود را در مقدار درصدهای مختلف بین سهم‌های گوناگون تقسیم می‌کنند؛ این تقسیم‌بندی بستگی به شرایط روحی افراد دارد.
اگر فرد ریسک‌پذیر باشد، درصد سهام تهاجمی و سفته‌بازی بالا خواهد بود و اگر فرد ریسک‌گریز باشد درصد سهام تدافعی و درآمدی بیشتر می‌شود.
حال با توجه به توضیحات بالا شما جزو کدام دسته از معاملهگران هستید؟ آیا سبد سهام شما با آگاهی بر روحیاتتان تشکیل شده است؟ اگر برای تشکیل سبد سهام سوالی دارید، ما بی‌صبرانه منتظر سوالات شما هستیم.
خیلی مفید بود
سپاس از توجه شما