واچ لیست چیست؟

واچ لیست (Watch List) یا دیده‌بان به دسته‌بندی و تحت نظر قرار دادن تعدادی سهم یا ارز گفته می‌شود که به دنبال معامله بر اساس آن‌ها هستیم.

شاید بسیاری از افرادی که وارد بازار سرمایه می‌شوند از اولین اصطلاحاتی که با آن رو به رو می‌شوند، واچ لیست یا دیده‌بان باشد. با این حال کارکردهای واچ لیست چندان برای ما روشن نباشد.

در این مقاله می‌خواهیم به بررسی دقیق‌تر واچ لیست و نحوه تنظیم و استفاده از آن بپردازیم. از این رو، بهتر است تا در گام اول بفهمیم که فلسفه وجودی واچ‌لیست چیست و در چه بازارهایی کاربرد دارد.

واچ لیست در بازارهای مالی

هر کسی در بازار سرمایه یک استراتژی دارد و از این رو ممکن است واچ لیست او با سایرین تفاوت داشته باشد، بنابراین بهتر است در ابتدا مشخص کنید که چه استراتژی در بازارهای مالی داشته باشید. اگر بخواهیم در این زمینه مثال بزنیم می‌توانیم با دو نفر در بازار مالی کریپتو این نمونه را بررسی کنیم.

فرض کنید که یک نفر اسکالپر است و در تایم فریم‌های پایین بارها به خرید و فروش در روز می‌پردازد. این شخص صرفاً روی بیت کوین و اتریوم به معامله‌گری می‌پردازد و از این جهت نیازی به ارزهای دیجیتال دیگر ندارد. این معامله‌گر تنها دو ارز را در واچ لیست خود دارد و آن‌ها هم بیت کوین و اتریوم است زیرا دیگر ارزها تنها موجب می‌شود که ذهنش شلوغ شود.

دومین معامله‌گر در تایم فریم‌های بالاتر و بر اساس اخبار فاندامنتال به معامله‌گری می‌پردازد. این فرد تعدادی ارز را که اخبار بر روی آن‌ها تأثیر زیادی می‌گذارد و سریع واکنش نشان می‌دهند را انتخاب کرده است تا به محض اینکه اخبار منتشر شدند، با توجه به استراتژی خود به معامله دست بزند.

حالا متوجه شدیم که چه تفاوتی می‌تواند هر معامله‌گر داشته باشد و از این جهت باید در ابتدا مشخص کنیم که بر اساس چه سیستم معاملاتی می‌خواهیم دست به معامله بزنیم تا کارکرد واچ لیست برای ما مشخص شود.

با این حال اگر بخواهیم به صورت کلی به این موضوع نگاه کنیم، برای اینکه یک معامله‌گر نیاز به واچ لیست داشته باشد، استراتژی‌های فاندامنتال، معامله بر اساس فیلترنویسی، تحلیل ارزهای دیجیتال خاص و افرادی که بر روی کامودیتی‌ها معامله می‌کنند، بیشتر به کار می‌آید.

اگر تریدر هستید و در بازارهای فارکس و کریپتو به معامله می‌پردازید، شاید چندان واچ‌لیست طولانی برای شما کارایی نداشته باشد. در این مرحله فقط نیاز دارید که یک استراتژی خوب تکنیکال یا فاندامنتال داشته باشید و بر اساس همان به ورود و خروج از پوزیشن‌هایی که در جهت یا خلاف جهت بازار باز می‌کنید، اقدام کنید.

اما تریدرهای بلندمدت و سرمایه‌گذاران از اولین مواردی که به آن‌ها نیاز دارند، واچ‌لیست است و بازار سهام به دلیل تنوع سهامی که دارد، واچ لیست از مهم‌ترین ارکان آن محسوب می‌شود.

ساخت واچ لیست با فیلترنویسی

همان‌طور که متوجه شدید، بیشترین کاربرد واچ‌لیست در بازار سهام است و کمتر در سایر بازارها کاربرد دارد. فیلترنویسی یکی از مباحث گسترده در زمینه بازار سهام و ارزهای دیجیتال است که نیاز به آموزش در آن وجود دارد.

اما به طور کلی سایت TSETMC و TRADINGVIEW فضایی ایجاد کرده‌اند که شما می‌توانید با فیلترنویسی تنها سهام یا ارزی که می‌خواهید را جدا از دیگر سهام کنید. باز در اینجا داشتن یک استراتژی معاملاتی به شدت مورد نیاز است.

هنگامی که شما فیلترنویسی می‌کنید، در اصل به غربال سهام می‌پردازید. به عنوان مثال شما از فیلتر ورود پول هوشمند استفاده می‌کنید یا از کراس دو مووینگ اوریج برای پیدا کردن سهم مورد نظر در بازار استفاده می‌کنید تا بتوانید به خرید بپردازید.

در مقابل می‌توانید از فیلتر خروج پول هوشمند برای فروش استفاده کنید و در مورد کراس‌های مووینگ اوریج (میانگین متحرک) نیز می‌توان استراتژی خروج از سهم داشت.

بنابراین در فیلترنویسی کافی است تا پلن معاملاتی خود را مشخص کنید و سپس به غربال سهام بپردازید و ببینید که کدام یک از سهام بازار در پلن شما قرار می‌گیرند. سپس با بررسی بیشتر و رعایت اصول مدیریت سرمایه به خرید و فروش آن‌ها اقدام کنید.

فیلترنویسی یکی از نیازهای بازارهای سهام است به این دلیل ذهن ما توانایی این را ندارد که به یکباره همه سهام را مورد بررسی قرار دهد اما فیلترها چنین ویژگی‌هایی دارند که باعث می‌شود، به راحتی یک واچ لیست در روز به دست بیاوریم.

واچ لیست فاندامنتال

بسیاری از واچ لیست‌ها بر اساس وضعیت بنیادی شرکت‌ها تهیه می‌شوند و از این جهت باید حداقل یک استراتژی بنیادی داشته باشید تا بتوانید از این گروه واچ لیست‌ها استفاده کنید. در این سیستم شما می‌توانید از مواردی همچون سوددهی شرکت، اطلاعیه‌های کدال، وضعیت بنیادین شرکت به صورت کلی یا تحلیل صنعت و اقتصاد کلان استفاده کنید و سپس واچ لیست خود را به طور مداوم به روزرسانی کنید.

سپس تحرکات مربوط به آن سهم را زیر نظر بگیرید و در نهایت یک نقطه ورود در آن پیدا کنید تا بتوانید به سوددهی لازم در بازار برسید. در نظر داشته باشید که واچ لیست شما می‌تواند متنوع باشد و بر اساس صنایع مختلف تغییراتی داشته باشد. همه این‌ها برمی‌گردد به اینکه بر چه اساسی به معامله می‌خواهید بپردازید.

واچ لیست کالاهای جهانی

در بازارهای مالی بین‌الملل یکی از بخش‌هایی که مورد توجه سرمایه‌گذاران و تریدرهاست، بخش کامودیتی‌ها یا کالاهای پایه همچون نفت، مس و گندم است. این بخش به خصوص تحت تاثیر اخبار و رویدادهای فاندامنتال قرار می‌گیرد. نکته مهم بعدی اینکه این بخش از بازارهای مالی می‌تواند بر روی بازارهای مالی دیگر همچون شاخص سهام کشورها یا سهام خاص تاثیر بگذارد.

به عنوان مثال قیمت نفت می‌تواند سهام شرکت‌های پالایشی را به شدت دچار نوسان کند. به همین دلیل بررسی و تحت نظر قرار دادن کامودیتی‌ها نیز می‌تواند یکی از استراتژی‌های واچ لیست باشد. همچنین هر کامودیتی می‌تواند دیگری را نیز متأثر کند که در نتیجه واچ لیست بر اساس آن طراحی می‌شود.

اگر به تحلیل صنایع، تحلیل اخبار، بررسی وضعیت ژئوپلیتیک و تحلیل‌هایی که در این زمینه به کار می‌روند، علاقه دارید می‌توانید از این واچ لیست استفاده کنید. البته واچ لیست ابتدای کار یک سیستم معاملاتی است و از این رو باید بتوانید از سایر اجزای سیستم معاملاتی خود نیز همچون تحلیل تکنیکال بهره ببرید تا بتوانید معاملات خوبی به دست بیاورید.

واچ لیست ارز دیجیتال

اگر در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنید، می‌توانید یک واچ لیست از فهرست علاقه‌مندی‌های خود تهیه کنید تا بتوانید به معامله رمزارزها در موقع مناسب بپردازید.

در سایت تریدینگ ویو می‌توانید بر اساس مباحث تکنیکال یک واچ لیست تهیه کنید که در این وب‌سایت تحت عنوان screener شناخته می‌شود. برای این کار کافی است تا مقداری دانش تکنیکال داشته باشید و کار با وب‌سایت تریدینگ ویو را به اندازه کافی بلد باشید تا بتوانید به یک واچ لیست خوب برسید. در اصل در این بخش از سایت شما در حال فیلترنویسی هستید و بازار کریپتو را به خوبی غربال می‌کنید.

اما اگر از استراتژی‌های فاندامنتال برای تهیه واچ‌لیست می‌خواهید استفاده کنید، باید آشنایی کافی با ارزهای دیجیتال، انواع آن‌ها و عوامل تأثیرگذار بر آن‌ها داشته باشید. همچنین پیگیر اخبار ارزهایی که در واچ لیست خود دارید، باشید. به عنوان مثال اگر ریپل در واچ لیست شما قرار دارد باید اخبار ریپل و دادگاه آن در ایالات‌متحده آمریکا را زیر نظر داشته باشید.

هر کدام از ارزهای دیجیتال می‌تواند رفتار متفاوتی داشته باشد اما اکثر آن‌ها همراه با بازار هستند و از این جهت همبستگی زیادی با بیت کوین دارند به همین دلیل در واچ لیست خود حتماً بیت کوین را قرار دهید تا بتوانید بهتر به شرایط بازار شناخت پیدا کنید.

مزایای واچ لیست

هنگامی که ما یک واچ لیست داریم، بهتر می‌توانیم موقعیت‌های معاملاتی را پیدا کنیم و وارد یک سهم شویم. همچنین درست کردن یک واچ لیست و بررسی دوره‌ای آن می‌تواند وضعیت سهام و خرید و فروش‌های مشکوک آن را به ما نشان دهد. این‌گونه از بازار جا نمی‌مانیم و می‌توانیم وارد سهم شویم.

از سوی دیگر واچ لیست به ما این امکان را می‌دهد که سهام و ارزهای خود را با یکدیگر مقایسه کنیم و ببینیم چه رفتاری دارند. همچنین عملکرد بازیگرها و بازار نسبت به آن سهم و ارز را می‌سنجیم. اگر که با سهامی مواجه هستیم که موقعیت خوبی برای خرید ندارند، نیز می‌توانیم آن‌ها را در واچ لیست قرار دهیم تا در زمان مناسب به آن ورود کنیم.

واچ لیست یا دیده بان می‌تواند به ما این امکان را بدهد که به پیش‌بینی در مورد سهام بپردازیم و بفهمیم که چه کارهایی می‌تواند در این زمینه برای ما مفید است و چه اتفاقاتی می‌تواند آن را دچار نوسان قیمتی کند.

اگر بخواهیم در یک کلام مزیت واچ لیست را در نظر بگیریم این است که به ذهن ما کمک می‌کند تا منسجم و متمرکز شود. همچنین از اینکه به دنبال سهام یا ارزهای مختلف در بازار بگردیم، جلوگیری می‌کند و در نهایت موجب می‌شود تا بازار را در دستان خودمان بگیریم. واچ لیست اجازه نمی‌دهد که از بازار عقب بمانیم بلکه در یک نگاه به واچ لیست خود می‌توانیم وضعیت و جایگاه خود را در زمینه‌ای که کار می‌کنیم به دست بیاوریم.

نکات مهم در مورد ساخت واچ لیست

اولین نکته‌ای که باید در ساخت واچ‌لیست در نظر بگیرید این است که سهام مورد نظر شما تا چه اندازه نقد شوندگی دارد و این معیار را در مورد کریپتو نیز می‌توانید لحاظ کنید. بنابراین در واچ لیست نباید به دنبال کشف یک سهم خاص بود بلکه باید در نظر داشته باشیم که نقدشوندگی از معیارهای مهم است.

دومین موضوع حجم معاملات و ارزش آن‌هاست که می‌تواند از معیارهای مهم بنیادین باشد که اگر آن را در نظر نگیریم می‌تواند در واچ‌لیست ما را دچار اشتباه کند. در بازار کریپتو نیز توجه به tvl می‌تواند در این زمینه مهم باشد.

سومین نکته انعطاف‌پذیری در واچ لیست است یعنی اینکه شما نباید تعصب خاصی روی یک سهم داشته باشید و همواره آن را در واچ لیست خود نگه دارید. مهم این است که آیا سهام بر اساس استراتژی شما حرکت می‌کنند یا نه؟ اینکه بخواهیم به شدت روی یک ارز یا سهم تأکید کنیم ما را از تفکر منطقی نسبت به بازار دور می‌کند.

چهارمین موضوع بازبینی دوره‌ای واچ لیست است که باید هر چند ماه یک‌بار حداقل انجام شود چراکه وضعیت کلی اقتصادی و اوضاع شرکت‌ها و ارزها تغییر می‌کند بنابراین باید ما نیز همراه با تغییرات به بهینه‌سازی واچ لیست خود بپردازیم.

نکته برداری از وضعیت واچ لیست و یادداشت نکات مهم از دیگر مواردی است که در واچ لیست باید در نظر بگیرید. عموماً کارگزاری‌ها و صرافی‌ها دارای امکان یادداشت‌برداری هستند و شما می‌توانید تغییرات را در آن ثبت کنید یا مواردی همچون ورود و خروج را در یادداشت قید کنید. علاوه بر این می‌توانید یک دفتر داشته باشید و وضعیت واچ لیست خود را در آن ثبت و ضبط کنید.

و اما آخرین نکته در مورد واچ لیست این است که از افراط و تفریط بپرهیزید چراکه اگر بخواهید واچ لیست‌های زیادی درست کنید نمی‌توانید به خوبی بازار را رصد کنید و ذهن شما خسته می‌شود بنابراین یک واچ لیست عادی با تعداد مشخصی از سهام برای خودتان تشکیل دهید. از سوی دیگر یک واچ لیست به شدت محدود نیز برای خود در نظر نگیرید، چراکه ممکن است از بسیاری از رویدادهای بازار جا بمانید.

جمع‌بندی

واچ‌لیست تنها یک قدم در بازار و از مهم‌ترین بخش‌ها در سیستم‌های معاملاتی است. اگر در زمینه بازارهای مالی آموزش می‌بینید می‌توانید از استاد خودتان در مورد واچ‌لیست و راهکارهای بهینه‌سازی آن کمک بگیرید. همچنین در سایت‌های مختلف می‌توانید ببینید که سایرین چگونه واچ لیست برای خودشان ایجاد می‌کنند و از تجربه دیگران استفاده کنید.

در نظر داشته باشید که واچ لیست تنها یک ابزار است و نمی‌تواند جای شما تصمیم بگیرد. همه معامله گران به ابزارهای تحلیل، معاملاتی و مدیریت سرمایه دسترسی دارند اما تنها تعداد محدودی به خوبی می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.

برای اینکه بتوانید به خوبی از واچ لیست و معاملات خود بهره‌مند شوید، بهتر است روی روانشناسی معامله و بهینه‌سازی سیستم معاملاتی خود استفاده کنید تا بهتر بتوانید در بازارهای مالی عمل کنید. یادگیری شرط پیروزی در بازارهای مالی و مدیریت سرمایه شرط زنده ماندن در این بازارهاست، بنابراین بهتر است در این موضوعات به دانش خوبی دست پیدا کنید.

برای آشنایی بیشتر مقاله مدیریت سرمایه و ریسک چیست؟ را مطالعه کنید.