واگرایی از آن مفاهیمی است که در تحلیل معامله گران و تحلیلگران بازارهای مالی که به صورت تکنیکال بازار را رصد و بررسی میکنند، بارها میشنوید. دلیل تکرار آن نیز اهمیت و کاربرد آن در چرخشهای بازار است. در این مقاله به واگرایی زمانی که یکی از مهمترین واگراییها است پرداختهایم.
واگرایی ابزاری برای شناخت تغییر و ادامه روند محسوب میشود و میتوان در نقاط حساس از آن بهره برد تا مسیر معامله را مشخص کرد. از این رو ابتدا باید تسلط کافی بر نمودار قیمت داشته باشید و سپس اندیکاتورها و نوساننماهای لازم را بشناسید.
با شناختی که از بازار به دست میآورید و تبحر بر روی اندیکاتورها میتوانید واگراییها را تشخیص دهید و در نتیجه معاملات بهتر، پرسودتر و مطمئنتری داشته باشید.
نمودار قیمت چیست؟
اولین چیزی که در دنیای معاملهگری با آن روبرو میشوید، چارت یا نمودار قیمت است. این نمودار نوسانات سهام یا ارز را به شما نشان میدهد و بر اساس آن میتوانید استراتژیهای مدنظرتان را پیادهسازی کنید.
چارت قیمت ممکن است به حالت صعودی، نزولی یا خنثی (رنج) باشد. بنابراین نخست باید تشخیص دهیم که روند بازار چگونه است؟ آیا روند صعودی است یا نزولی؟
نکتهای که در مورد واگرایی در مورد روندها در نمودار قیمت مهم است، این است که روندهای خنثی کاربردی در واگرایی ندارند، بنابراین برای ما روند صعودی و نزولی سهم یا ارز در نمودار مهم است.
در تصویر زیر هر سه نمونه روند در چارت نشان داده شده است.

انواع واگرایی
به طور کلی دو مدل واگرایی وجود دارد که هر کدام چند شاخه میشود. اما تقسیمبندی کلی واگرایی شامل موارد زیر است:
- واگرایی قیمت: در این مدل واگرایی به روند قیمت و روند اندیکاتور دقت میشود و بر اساس آنها میتوان متوجه واگرایی شد. در واگرایی قیمت، تأکید معامله گران بر محور قیمت و تغییراتی است که در حجم و شتاب کندلها ایجاد میشود.
- واگرایی زمان: در واگرایی زمانی نگاه معاملهگران به وضعیت کندلها و تعداد آنها در اصلاح و روند در بعد زمان است. به عبارتی اینجا با شمارش شمعها در محور عمودی رو به رو هستیم تا متوجه واگرایی شویم.
واگرایی قیمت
واگرایی Divergence قیمت به روند معکوس اندیکاتور و نمودار گفته میشود. به عبارت سادهتر وقتی مشاهده کردید که روند در قیمت صعودی است، اما اندیکاتور روند نزولی به شما نشان میدهد، یعنی دچار واگرایی شدهایم.
مقالات پیشنهادی : آموزش انواع واگرایی در اندیکاتورها
واگرایی زمانی
واگرایی زمانی بر اساس رفتار قیمت در طول زمان تعیین شده است. در این نوع واگرایی به جای توجه به وضعیت اندیکاتورها باید به کندلها و تعداد آنها در روند و اصلاحات توجه کرد. برای واگرایی زمانی از نسبتهای فیبوناچی زمانی نیز استفاده میکنند.
هنگامی که در یک دوره زمانی، قیمت بیشتر از گام قبلی خود اصلاح میکند، پدیده واگرایی زمانی به وجود میآید. به عبارت دیگر، اگر فیبوناچی اصلاحی قیمتی و زمانی را رسم کنیم و متوجه شویم که درصد اصلاح زمانی بیشتر از درصد اصلاح قیمتی است، واگرایی زمانی را میبینیم. ابزار گن باکس نیز میتواند به عنوان یک ابزار مناسب برای شناخت واگرایی زمانی به کار رود.
واگرایی زمانی معمولی
واگرایی زمانی معمولی که به آن RTD هم میگویند، هنگامی رخ میدهد که تعداد کندلهای اصلاحی بازار بیشتر از کندلهای روند باشد. در این صورت متوجه میشویم که بازار به روند خود ادامه میدهد و میل به چرخش در بازار وجود ندارد. اگر از فیبوناچی برای پیدا کردن اصلاحی استفاده کنید باید مقدار اصلاح زمانی بیشتر از 100 درصد باشد.
واگرایی زمانی هوشمند
واگرایی زمانی هوشمند یا STD زمانی رخ میدهد که تعداد کندلهای اصلاحی کمتر از کندلهای موج قبلی روند است و نکته اساسی این است که میزان اصلاح زمانی بیشتر از درصد اصلاح قیمتی است. در نتیجه باز هم میتوانیم متوجه شویم که روند ادامه دارد.
واگرایی به طور کلی میتواند قدرت روند را مشخص کند و در واگرایی زمانی هوشمند نیز بهتر میتوان به این نتیجه رسید، چرا که شتاب حرکت و حضور خریداران را در مدت زمانی رصد میکند و صبر فروشندگان را میسنجد.
وقتی ضعف در یک روند ایجاد میشود، احتمال برگشت وجود دارد ولی در کندل شماری و نسبتهای واگرایی متوجه تثبیت روند و عدم توانایی خرسها یا گاوها در تغییر روند دارند.

ترکیب واگرایی زمانی و قیمتی
ممکن است بازار به واگراییها بیاعتنا باشد و تحلیل شما درست از آب درنیاید، اما ترکیب دو یا سه واگرایی میتواند تأییدیههای قدرتمندی برای شما به ارمغان بیاورد. ترکیب واگرایی زمانی و واگرایی مخفی میتواند قدرت روند در ادامه را تثبیت کند.
در صورتی که هم شاهد تثبیت روند در واگرایی زمانی باشیم هم قدرت خریداران و فروشندگان در روند را با واگرایی مخفی بسنجیم، میتوانیم امید بیشتری به ادامه روند داشته باشیم.
علاوه بر این اگر واگرایی معمولی، واگرایی مخفی و واگرایی زمانی را با همدیگر بسنجید، در سهامداری خود بهتر میتوانید عمل کنید. چرا که ممکن است سهم شما روزها در یک روند فرسایشی کاهشی قرار بگیرد اما شما با سنجش قدرت روند متوجه میشوید که آیا روند منفی به شدت ادامهدار خواهد بود یا سهم شما در حباب منفی قرار گرفته است.
واگرایی زمانی میتواند تایید کننده واگراییهای قیمتی باشد، چون امکان دارد که شما هر دو واگرایی را ببینید و یا واگرایی قیمتی در اندیکاتورها واضح نباشند. در این نقطه شما میتوانید از واگرایی زمانی به عنوان ابزاری برای بررسی موقعیت سهم استفاده کنید و ببینید که واگرایی زمان کدام واگرایی را تأیید میکند.
مقالات پیشنهادی : الگوهای هارمونیک چیست؟
نتیجهگیری
واگراییها یکی از مهمترین بخشهای تحلیل تکنیکال محسوب میشوند، به صورتی که اگر قرار است در تکنیکال قوی شوید، حتماً باید به آن توجه داشته باشید. از سوی دیگر تبحر در تشخیص واگرایی و استفاده بهینه از آنها نیاز به تمرین بسیار دارد.
البته باید به این نکته توجه کنید که با مشاهده یک واگرایی نمیتوان همه معامله خود را بر اساس آن بنا کرد، بلکه بارها نیز پیش آمده که بازار نسبت به واگرایی بیتوجهی کرده است. از این جهت همواره از تأییدیههای دیگر نیز برای واگرایی استفاده کنید تا معاملهای پرسود داشته باشید.
بسیاری از معامله گران از واگراییها در کنار استراتژیهایی همچون چنگال اندروز، امواج الیوت، تحلیل تکنیکال کلاسیک و... بهره میبرند و از این جهت تأییدیهای برای معاملات خود از آن میگیرند.
به نکات مفهومی و اساسی پرداخته شد. بسیار مفید البته برای اهلش !
خوشحالیم که این مقاله برای شما مفید بوده است.