جریان آزاد نقدی یا free cash flow از دو بخش تشکیل میشود.
1- جریان نقدی ورودی.
2- جریان نقدی خروجی.
جریان نقدی ورودی تمام وجوه نقدی است که به یک شرکت وارد میشود. برای مثال پولی که از فروش محصول به دست آمده، سود سپردهگذاری و پول حاصل از فروش یک دارایی، از عناصر جریان ورودی هستند.
در مقابل، تمام وجوه نقدی که از شرکت خارج میشوند، جریان نقدی خروجی هستند. پولی که برای خرید مواد اولیه پرداخت شده، دستمزد کارکنان، قبوض آب و برق و سود وام، مثالهایی از جریان خروجی هستند.
اگر تمام پولهای خارج شده را از پولهای وارد شده کم کنیم، به جریان آزاد نقدی میرسیم.
فرمول محاسبه جریان آزاد نقدی
یکی از فرمولهایی که برای جریان آزاد نقدی پذیرفته شده است، به این صورت تعریف میشود:
هزینههای سرمایهای – جریان نقدی حاصل از عملیات = جریان آزاد نقدی
این فرمول، تا حدی سادهسازی شده است.

برای مثال اگر شما یک آبمیوه فروشی دارید، تمام پولی که از فروش آبمیوه حاصل شده، منهای پولهایی که برای خریدهای سرمایهای مثل صندلی، آبمیوهگیری و دیگر نهادههای تولید پرداخت کردهاید، برابر میشود با جریان آزاد نقدی.
فرق جریان آزاد نقدی با سود خالص
شاید فکر کنید که این، همان سود خالص یک شرکت است. اما جریان نقدی با سود و زیان تفاوت دارد. در جریان آزاد نقدی، دریافتها و پرداختهای غیرنقدی محاسبه نمیشوند.
مثلا ممکن است شما یک ملک 100 میلیون تومانی را با یک دستگاه 200 میلیون تومانی تاخت بزنید. در این حالت شما سود کردهاید. اما هیچ جریان نقدیای به وجود نیامده است.
در جریان آزاد نقدی، دریافتها و پرداختهای غیرنقدی محاسبه نمیشوند.
این اتفاق در کسبوکارهای کوچک بسیار رایج است. مثلا ممکن است دوست شما در طراحی گرافیک سایت به شما کمک کند و در مقابل، شما به او آموزش بورس بدهید. یا یک سال بدون این که پول نقدی در بیاورید، روی یک سایت کار کنید و ارزش این سایت بالا برود. در این حالت، کار بزرگی انجام دادهاید. اما هنوز جریان وجه نقد در شرکت شما برقرار نشده است.
تاثیر جریان وجوه نقد در تحلیل بنیادی
فرض کنید جریان آزاد نقدی در یک شرکت، رشد کند. چه چیزی میتواند این تغییر را بهوجود بیاورد؟ مثلا شاید وجوه دریافتنی با سرعت بیشتری وصول شوند. یعنی شرکت میتواند سریعتر از گذشته پولهای حاصل از فروش را دریافت کند. این یک رخداد مثبت است.
اما شاید برعکس این ماجرا اتفاق بیفتد. مثلا شرکای تجاری شرکت، سریعتر از قبل پولهایشان را بخواهند. این یک خبر منفی است.
در این حالت نه میزان فروش شرکت تغییر کرده و نه مقدار سود یا زیان آن. اما از تفسیر صورت جریان وجوه نقد میشود به یک تغییر بنیادی (مثبت یا منفی) رسید.
محدودیتهای جریان آزاد نقدی
تصور کنید یک شرکت به صورت پیوسته، سالانه معادل هزار میلیارد تومان جریان آزاد نقدی دارد. در یک سال بهخصوص شرکت 500 میلیارد تومان را برای خرید تجهیزات جدید خرج میکند. در این سال جریان آزاد به شدت افت میکند. اما آیا اوضاع شرکت بد شده است؟ خیر.
برای همین شما نمیتوانید با بررسی یک یا دو سال، به یک نتیجه کلی در مورد شرکت برسید. لازم است که چندین سال را بررسی کنید و همچنین مطمئن شوید که کاهش یا افزایش در جریان وجوه نقد، دلیل بنیادی خوبی داشته است.
با این وجود، اوضاع در شرکتی که هر سال مجبور است پول زیادی را برای خریدن تجهیزات صنعتی هزینه کند، چندان مساعد نیست.
بررسیها نشان میدهد که برای سهمهایی که قیمتشان تابع عوامل بنیادی است (معمولا شرکتهای بزرگ) رشد در جریان نقدی با رشد در قیمت سهام ارتباط معناداری نشان میدهد.
انواع جریان نقدی
جریان نقدی به سه دسته کلی تقسیم میشود:
جریان وجوه نقد حاصل از فعالیتهای عملیاتی
برای مثال وقتی یک خودروساز، ماشین میفروشد؛ از فعالیت عملیاتی پول درآورده است.
جریان وجوه نقد حاصل از فعالیتهای سرمایهگذاری
برای مثال وقتی شرکت پولش را در بانک میگذارد و سود میگیرد، از فعالیتهای سرمایهگذاری سود کرده است.
جریان وجوه نقد حاصل از فعالیتهای تامین مالی
برای مثال وقتی شرکت وام میگیرد، پول وارد شده به شرکت از فعالیتهای تامین مالی حاصل شده است.
این که چند درصد از جریان آزاد نقدی از فعالیتهای عملیاتی بهدست میآید، موضوع بسیار مهمی از تحلیل بنیادی سهام است.
جریان نقدی از کجا میآید؟
یک شرکت ممکن است به دلایل مختلف پول نقد دریافت کند یا مجبور به پرداخت شود:
مفاد جریان وجوه نقد
جریان وجوه نقدی از مواردی تشکیل میشود که به موجب آن پولی به شرکت وارد یا از آن خارج شود.
مجموع این پولهای نقد ورودی و خروجی، جریان نقدی را نشان میدهد.
برای مشاهده جزئیات صورت جریان وجود نقد یک شرکت میتوانید به سایت کدال مراجعه کنید.
میتوانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.
بسیار عالی
سلام وعرض ادب عالی بود
سلام،بسیار عالی بود
سپاس از لطفتان که مطالب آموزنده و مختصر و مفید ارائه میدهید