احتمالا این روزها اخبار زیادی در رابطه با شروع پذیره‌نویسی نخستین صندوق قابل معامله بورسی در زمینه واسطه‌گری مالی و بانکی شنیده‌اید. در این فرایند که از 14 اردیبهشت آغاز شده است، دولت باقیمانده سهام خود در بانک‌های حاضر در بورس (بانک ملت، تجارت و صادرات) و در شرکت‌های بیمه‌ای (بیمه های البرز و اتكایی امین) را در قالب صندوق قابل‌معامله بورسی که به آن‌ها ETF نیز می‌گویند، با 20 درصد تخفیف به عامه مردم واگذار میکند.
برای خرید واحدهای این صندوق لازم نیست که حتما کد بورسی داشته باشید. در این مقاله قصد داریم راجع‌به نخستین صندوق واسطه‌گری مالی به‌نام «صندوق واسطه‌گری مالی یکم» با نماد «دارا یکم» صحبت کرده و به سوالاتی که ممکن است برای شما پیش بیاید پاسخ دهیم.
موضوع و حدود فعالیت این صندوق
موضوع فعالیت اصلی صندوق واسطه‌گری مالی یکم، مدیریت و نگهداری دارایی‌های اوراق بهادارِ صندوق و دریافت سودهای تقسیمی سهام موجود در سبد دارایی‌های صندوق است. از دیگر فعالیت‌های این صندوق می‌توان به بازارگردانی واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق اشاره کرد. سهام موجود در سبد دارایی‌های صندوق متناسب با مبلغ پذیره‌نویسی حداکثر به‌صورت جدول زیر خواهد بود:
ردیف | نام شرکت | تعداد کل سهام شرکت | تعداد باقیمانده سهام دولت | درصد باقیمانده سهام دولت |
|---|---|---|---|---|
1 | بیمه اتکائی امین | 3,300,000,000 | 377,517,190 | 11,44 |
2 | بیمه البرز | 4,000,000,000 | 680,000,000 | 17,00 |
3 | بانک صادرات | 175,353,972,000 | 29,770,513,774 | 16,98 |
4 | بانک ملت | 50,000,000,000 | 8,479,099,996 | 16,96 |
5 | بانک تجارت | 223,926,127,000 | 37,367,392,565 | 16,69 |
پذیره‌نویسی چیست؟
قبل از این که سراغ مبحث اصلی برویم، ابتدا باید با مفهوم پذیره‌نویسی آشنا شویم و بدانیم که منظور از پذیره‌نویسی واحدها چیست؟
اغلب صندوق‌های سرمایه‌گذاری برخلاف سایر شرکت‌ها برای شروع فعالیت خود در بورس، اقدام به پذیره‌نویسی می‌کنند. یعنی ابتدا شرکت اعلام میکند که این صندوق با این مشخصات قرار است در بورس فعالیت کند. در واقع صندوق از این طریق اقدام به تامین مالی میکند. افراد با ثبت‌نام و واریز پول باعث می‌شوند که صندوق شکل بگیرد. بعد از تکمیل پذیره‌نویسی، صندوق شروع به فعالیت میکند. پذیره‌نویسی این اوراق از تاریخ 1399/02/14 آغاز شده و پایان آن در تاریخ 1399/02/31 خواهد بود.
صندوق واسطه‌گری مالی
اطلاعاتی که باید پیش از سرمایه‌گذاری در صندوق واسطه‌گری مالی یکم از آن‌ها با‌خبر شویم
در مقاله آشنایی با صندوق‌های قابل معامله بورسی، به‌طور کامل در مورد این صندوق‌ها و واحدهای سرمایه‌گذاری آن صحبت کردیم.
- اولین موردی که در صندوق واسطه‌گری مالی یکم بررسی میکنیم، ارزش هر واحد از این صندوق است. هر واحد از این صندوق ارزشی معادل 10 هزار تومان سهام و 500 تومان پول نقد دارد. یعنی هر واحد صندوق به‌اندازه 10،500 تومان ارزش دارد. در حال حاضر دولت این واحدها را با قیمت 8500 تومان به فروش می‌رساند. یعنی حدود 20 درصد تخفیف شامل حال خریداران می‌شود.
این واحدها به چه کسانی تعلق می‌گیرند و آیا محدودیت سنی برای متقاضیان سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها وجود دارد؟
- رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی در بیانیه‌ای چنین ادعا کرد، که واحدهای این صندوق واسطه‌گری مالی به همه افراد جامعه می‌تواند تعلق بگیرد و فقط مختص افراد دارای کد بورسی نیست. پذیره‌نویسی این واحدهای سرمایه‌گذاری صرفا شامل اشخاص حقیقی ایرانی بوده و اشخاص حقوقی نمی توانند در این پذیره‌نویسی شرکت کنند و استفاده از حساب آن‌ها برای پرداخت وجوه امکان‌پذیر نیست.
- هیچ محدودیت سنی برای متقاضیان وجود ندارد. تمامی افراد دارای کد ملی می‌توانند از مزایای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها بهره‌مند شوند.
- سرپرست خانوارها نیز می‌توانند برای اعضای خانواده پذیره‌نویسی کنند، یعنی به ازای هر کد ملی می‌توانند ثبت‌نام و پرداختی مجزا انجام دهند.
چگونه برای خرید واحدهای این صندوق اقدام کنیم؟
برای خرید واحدهای این صندوق و شرکت در پذیره‌نویسی دو روش وجود دارد.
1. خرید واحدها از طریق کد بورسی
پذیره‌نویسی واحدهای این صندوق برای اشخاص دارای کد معاملاتی (کد بورسی) از طریق کارگزاری‌های بورس، سامانه‌های آنلاین معاملاتی، درگاه‌های غیر‌حضوری و حضوری بانک‌های منتخب امکان‌پذیر است. افرادی که کد بورسی دارند و در کارگزاری‌ها، امکان معامله دارند، می‌توانند از طریق پنل کارگزاری خود، با جستجوی نام صندوق واسطه‌گری مالی یکم و یا استفاده از نماد معاملاتی«دارا یکم» در این پذیره نویسی شرکت کنند.
2. خرید واحدها از طریق کد ملی
رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی در بیانیه‌ای چنین ادعا کرد که واحدهای قابل معامله بورسی می‌تواند به همه افراد جامعه تعلق بگیرد و فقط مختص افراد دارای کد بورسی نیست. همه‌ی ملت ایران می‌توانند با داشتن شماره ملی، در بانک‌هایی که در ادامه معرفی خواهند شد، ثبت‌نام کنند. این افراد (افراد فاقد کد بورسی) می‌توانند از طریق درگاه‌های غیر‌حضوری و حضوری بانک‌های منتخب برای خرید واحدهای صندوق اقدام کنند.
درگاه‌های منتخب به‌منظور پذیره‌نویسی
افرادی که به هیچ کدام از روش‌های بالا، دسترسی ندارند، می‌توانند از طریق شعب بانک‌های بالا، در این پذیره‌نویسی شرکت کنند.
توجه کنید که داشتن کد بورسی برای پذیره نویسی الزامی نیست. اما متقاضیان برای انجام معامله این واحدها که از 2 ماه بعد از تخصیص امکان‌پذیر است، می‌توانند به تدریج طی ماه‌های آینده و در فرصت مناسب نسبت به ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی مطابق با رویه‌های شرکت سپرده‌‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه اقدام نمایند.
آیا تعداد واحدهایی که به خریداران تعلق می‌گیرد نامحدود است؟
- در پاسخ به این سوال باید گفت خیر. در این فرایند به هر شخص با کد ملی منحصر بفرد، تنها می‌تواند تا سقف دو میلیون تومان، واحد تعلق بگیرد.
- به‌طور کلی سقف سرمایه‌گذاری هر شخص حقیقی (هر کد ملی) بیست میلیون ریال (دو میلیون تومان) تعیین شده است و حداقل مقداری که هر شخص می‌تواند از واحدهای این صندوق خریداری کند برابر است با 10 هزار تومان. یعنی شما می‌توانید حداقل یک واحد و یا حداکثر 200 واحد سفارش بدهید.
ریسک خرید واحدهای این صندوق‌ها چقدر است؟
همان‌طور که در مقاله صندوق‌های قابل معامله در بورس گفتیم. صندوق‌های سرمایه‌گذاری از واحدهایی تشکیل شده است که خود این واحدها از سهام چند شرکت مختلف ساخته شده‌اند.
در مقاله مدیریت سرمایه‌گذاری و ریسک راجع‌به تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری خود صحبت کردیم. همان‌طور که اشاره شد با تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری (پرتفوی) ریسک سبد کم می‌شود. با توجه به این که هر واحد از این صندوق واسطه‌گری مالی، از سهام چند شرکت مختلف ساخته شده است، بنابراین ریسک کمتری نسبت به خرید یک سهم برای فرد دارد.
برای مثال ریسک خرید سهام بانک ملت از ریسک خرید واحدهای این صندوق که از سهام چند بانک مختلف که بانک ملت نیز جزئی از آن است، بیشتر است. چون وقتی ما یک سهم را به‌طور مجزا خریداری میکنیم، زمانی که قیمت سهم زیاد و کم شود، میزان سرمایه ما که به آن سهم اختصاص یافته فورا تغییر میکند. اما اگر واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری را بگیریم، در صورتی که قیمت یک سهم کاهش یابد، مابقی سهم‌های موجود در این واحدها می‌توانند کاهش قیمت آن تک سهم را جبران کنند. یعنی از پایین آمدن قیمت کل واحد، تا قسمتی می‌کاهند.
پس می‌توان گفت صندوق‌های سرمایه‌گذاری ریسک پایین‌تری نسبت به خرید تک سهم دارند. رئیس سازمان خصوصی‌سازی چنین ادعا کرد که صندوق‌های قابل معامله دولت، که در بورس ارائه می‌شوند، دارای سبدی متنوع از سهام شرکت‌های خوب بورسی است. با خرید واحدهای این صندوق‌ها ریسک سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد. به هر حال، سرمایه‌گذاری در بورس، با ریسک همراه است، اما با پرتفویی که برای عرضه صندوق‌های آینده دولت چیده شده بخشی از ریسک ذاتی بازار سرمایه کاهش خواهش خواهد یافت.
واگذاری این سهام چه فایده‌ای برای دولت، مردم و بازار سرمایه خواهد داشت؟
- این واگذاری‌ها فرصت بسیار خوبی را برای افرادی که با بازار سرمایه آشنایی چندانی ندارند، فراهم می‌کنند. با استفاده از صندوق واسطه‌گری مالی که توسط دولت، با هدف مردمی کردن اقتصاد ایجاد شده، اکثر مردم می‌توانند با سرمایه‌گذاری در یک پرتفوی کم ریسک، از مزایای بازار سرمایه بهره‌مند شوند. علاوه‌بر این، مردم عملا می‌توانند نقدینگی خود را به مسیری درست و بازاری مولد هدایت کنند.
- از مزایای دیگر این صندوق‌ها می‌توان به این اشاره کرد که دولت می‌تواند تامین مالی داشته باشد بدون آن که اقداماتش منجر به افزایش نرخ تورم شود. یعنی با استفاده از این طرح‌ها پول مردم به سمت فعالیت‌های مولد اقتصادی حرکت میکند و از ورود پول به بازارهای موازی که می‌تواند منجر‌به تورم شدید شود، جلوگیری میکند.
- منابع حاصل از فروش واحدهای این صندوق می‌تواند در طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی، توسعه، بازسازی و بهسازی در حوزه بهداشت و درمان و... استفاده شود. که خود می‌تواند منجر به رونق اقتصادی شود.
- از دیگر مزایای این عرضه بزرگ، می‌توان به عمق گرفتن بازار سرمایه و افزایش نقدشوندگی آن اشاره کرد. تغییراتی این‌چنین ما را به سمت داشتن بازاری کارا هدایت میکند.
نکات مهم قابل توجه
- سهام شرکت‌های دولتی که قرار است به زودی در بورس عرضه شود تا دو ماه پس از پذیره نویسی، قابلیت فروش در بورس اوراق بهادار تهران را ندارد و این شرایط برای همه پذیره‌نویسان این سهام، یکسان است.
- دامنه نوسان بیشتر سهم‌ها در بورس و فرابورس بین منفی تا مثبت پنج درصد است. اما این صندوق‌ها محدودیت دامنه نوسان ندارند. در بیشتر مواقع بازارگردان‌های این صندوق‌ها با معاملاتی که در طول یک روز انجام می‌دهند، نوعی محدودیت نوسان ایجاد می‌کنند. به بیان دیگر مسئولیت بازارگردانی و نقدشوندگی این صندوق‌ها برعهده گردانندگان آن صندوق است. این افراد از نوسانات شدید قیمتی جلوگیری می‌کنند و قیمت‌ها را در حدی مطلوب نگه می‌دارند.
- به این نکته نیز توجه داشته باشید که پذیره‌نویسی و فرایند آن، تفاوت زیادی با عرضه اولیه و سودهایی که می‌دهد، دارند. بنابراین نباید انتظار سود‌دهی مانند سود عرضه اولیه‌ها از این صندوق‌ها داشت.
صندوق‌هایی که دولت قصد ارائه آن‌ها را در آینده دارد
بر اساس تصمیمات دولت، باقیمانده سهم دولت از سهام ۱۳ شرکت بورسی در قالب واحدهای سه صندوق قابل معامله در بازار سرمایه، در اولویت واگذاری قرار دارند. که تا الان تنها یکی از صندوق‌ها یعنی همان صندوق واسطه‌گری مالی یکم ارائه شده است.
صندوق اول
این صندوق که پذیره‌نویسی آن از 14 اردیبهشت آغاز شده تحت عنوان صندوق واسطه‌گری مالی به عرضه سهام گروه بانکی و بیمه‌ای پرداخته است. باقی مانده سهام دولت در بانک‌های صادرات، ملت و تجارت و همچنین باقیمانده سهام دولت در سهام بیمه البرز و بیمه اتکایی امین از طریق این صندوق در حال واگذار شدن است.
صندوق دوم
در این صندوق نیز باقیمانده سهام دولت در پالایشگاه‌های تبریز، اصفهان، بندرعباس و تهران عرضه خواهند شد.
صندوق سوم
این صندوق شامل باقیمانده سهام دولت در گروه‌های خودرو و فلزات بوده که قرار است سهام ایران‌خودرو و سایپا و همچنین فولاد مبارکه اصفهان و شرکت ملی مس ایران از طریق آن عرضه شود.
چگونه از خبرهای جدیدی که در رابطه با این صندوق منتشر می‌شود با‌خبر شویم؟
اخبار مربوط به این صندوق را می‌توانید در پورتال وزارت اقتصاد Mefa.ir ، شبکه اخبار اقتصادی و دارایی ایران (شادا) shada.ir و پایگاه اطلاع‌رسانی صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله واسطه‌گری مالی یکم etf.mefa.ir دنبال کنید.
نظرات ارزشمند شما
لطفا اگر این مقاله برایتان مفید بود، سوال و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه نظر خود را ثبت بفرمایید.
می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.
مقاله بسیار خوبی بود ممنونم
با عرض سلام
اگه تو این نوبت خرید کنیم با کد ملی ، آیا تو واگذاريهاي بعدی مثل فولاد و مس ، مجدد میتونیم خرید داشته باشیم?
با تشکر
با سلام، بله می‌توانید بخرید
با سلام و احترام
از راهنمایی شما سپاسگزارم.
ببخشید بعد از دو ماه میشه این سهام را فروخت ؟ یا درصدی از سهام رافروخت ؟ به نظر شما مبلغ سقف خریداری بشه یا نیمی از مبلغ سقف به ارزش1000/000 تومان خریداری بشه بهتر؟
ببخشید پیش پا افتاده است سوالاتم
ممنون میشم پاسخ بدید
سلام، بله طبق گفته‌ی خودشان بعداز دو ماه از پذیره‌نویسی می‌توانید آن را معامله کنید. بعد مثل سهام عادی می‌تونید معامله کنیدش. راستش خودتون باید تصمیم بگیرید که چه مقدار از اون رو خریداری کنید.
عالی بود
ممنون از اطلاعات مفیدتون. سوالم در ارتباط با معامله این پذیره نویسی بعد از واگذاری است. آیا باید بعد از (۲ ماه) کل صندوقی که به پرتفوی ما اضافه شده را یکجا باید معامله کنیم یا میتوانیم همانند سهام های عادی بخشی از سهام شرکت های داخل صندوق را بفروشیم یا اضافه کنیم؟
نه لزومی به فروش اون نیست و می‌تونید مثل سهمای دیگه نگهداریش کنید.
سلام
آیا در حال حاضر با توجه به نمونه های مشابه ( یا کلاً )، می شود تغییرات قیمت سهم را، برای پس از ارائه در بورس، پیش بینی کرد؟
عالی بود…مرسی که هستید
سلام خانم حیدری وقت بخیر
امکانش هست درمورد نحوه سود دهی این صندوق ها بیشتر توضیح بدید،اینکه چطوری و چه موقع به حساب سود واریز میکنن؟روزانه ،ماهانه، سالانه؟
خانم حیدری یک سوال برام پیش اومده
ما از هر بانکی که پذیره نویسی را انجام بدیم سهام اون بانک را خریدیم ؟ یا اینکه سهام خریداری شده صندوقی مشتمل از چند سهام ارائه شده است و بانکی که ما از سایت آن پذیره نویسی میکنیم در وافع فقط پایگاه ثبت نام است؟ لطفا راهنمایی بفرمایید باتشکر
خیر، در رابطه با این صندوق حدود 11 بانک معرفی شده که شما می‌تونید واحدهای این صندوق را اونجا خریداری (پذیره‌نویسی) کنید.
منظورم اینه که اگر من از سایت بانک ملت خرید انجام بدم سهام صندوق ( شامل چند سهم هست) را خریدم یا فقط سهام بانک ملت را ؟
سهام صندوق را گرفتید. باید دقت کنید که به قسمت پذیره نویسی صندوق دارای یکم مراجعه کنید.
خیلی لطف کردید که پاسخ دادید ممنونم
آخرین سوالم را هم لطفا جواب بدید
اگر پذیره نویسی انجام بدم حتما باید در آینده فعالیت بورسی داشته باشم یا به عنوان یه سرمایه گذاری می تونم سهام خریداری شده ام را تا هر وقت خواستم نگه دارم؟منظورم اینه اگر معامله در بورس انجام ندم سهام این صندوق بی ارزش نمیشه؟ ببخشید سوالاتم شاید برای شما پیش پا افتاده باشه اما برای افرادیی مثل من که ناآشنا با بورس هستیم هر خبری که میشنویم علامت سوال ایجاد میکند
باز هم ممنون از مقاله و سایت خوبتون
خواهش می‌کنم. می‌تونید نگهداری کنیدش یا بفروشید یا بهش اضافه کنید. مثل سایر سهم‌های موجود در بازار.
در رابطه با ارزشش نمیشه الان نظر داد که چه اتفاقی برایش می‌افتد. یکی از مواردی که می‌تونه بر قیمت آیندش تاثیر بگذاره عرضه و تقاضایی که در آینده برای اون وجود خواهد داشت. و بسته به شرایط بازار می‌تونه تغییر کند.
ممنون از پاسخهای کاملتون
موفق و سلامت باشید
با سلام و تشکر از مطالب مفید و کامل شما واقعا عالی و قابل فهم بود