قیمت پایانی چیست؟ قیمت آخرین معامله چیست؟ چه تفاوتی بین قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله وجود دارد؟
قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله جزو مباحثی است که باعث درگیری ذهنی بسیاری از افراد تازه‌وارد بورس می‌شود؛ این دو قیمت تفاوت زیادی با یک‌دیگر دارند که در ادامه به بررسی دقیق هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.
برای شروع به سراغ سایت بورس تهران می‌رویم؛ در تابلو سهام برکت شاهد وجود چند نوع قیمت متفاوت هستیم.
به‌نظر شما این قیمت‌های متفاوت نشان‌دهنده چه چیزی هستند؟
تعریف انواع قیمت‌ها در تابلو نمادهای بورسی
اولین قیمت: قیمتی است که اولین معامله روز با آن قیمت شروع شده است.
بیشترین قیمت؛ بالاترین قیمتی است که فروشندگان در یک روز کاری موفق به فروش سهام خود در آن قیمت شده‌اند.
کمترین قیمت؛ پایین‌ترین قیمتی است که خریداران در یک روز کاری موفق به خرید سهام در آن قیمت شده‌اند.
قیمت آخرین معامله؛ آخرین قیمتی است که در لحظات پایانی کار بازار، سهامداران با آن قیمت سهم را معامله کرده‌اند. قیمت آخرین معامله ارزش بیشتری نسبت به سایر قیمت‌ها دارد و میزانی برای سنجش ارزش روز سهام در بازار است.
البته لازم به ذکر است سود نمایش داده شده در پنل کارگزاری فقط یک احتمال بوده و تا زمانی که شما سهم خود را به فروش نرسانید خبری از سود یا زیان نیست.
نکته قابل توجه این است که تمامی قیمت‌های موجود در بازه مثبت و منفی پنج درصد حق نوسان دارند؛ در واقع بیشترین قیمت سهم نمی‌تواند بالاتر از پنج درصد مثبت باشد و کمترین قیمت هم نمی‌تواند پایین‌تر از پنج درصد منفی نوسان کند.
البته محدوده نوسان در بازار پایه متفاوت است.
اما سوال اصلی این است، بازه مثبت و منفی پنج درصد بر حسب چه معیاری تعیین می‌شود؟
مقالات پیشنهادی : دریافت کد بورسی غیر حضوری
نحوه محاسبه قیمت پایانی سهم در بورس
بازه مثبت و منفی پنج درصد بر اساس قیمت پایانی محاسبه می‌شود؛ قیمت پایانی میانگین موزون تمامی قیمت‌هایی است که سهم در یک روز کاری در آن قیمت‌ها معامله شده است.
میانگین و میانگین موزون تفاوت اساسی با یک‌دیگر دارند. برای مثال سهم برکت در طی یک روز کاری به شکل زیر معامله شده است؛ نحوه محاسبه قیمت بر اساس میانگین ساده و میانگین موزون به شکل زیر است.
بعد از محاسبه، این قیمت پایانی نقطه صفر برای شروع قیمت روز کاری بعدی است.
به عبارت دیگر قیمت 510 به‌عنوان نقطه صفر معرفی شده و حد مجاز نوسان قیمت در طول روز بین مثبت و منفی پنج درصد این قیمت است.
رابطه حجم مبنا با قیمت پایانی
در محاسبه قیمت پایانی علاوه بر بحث میانگین موزون، حجم مبنا نیز نقش بسیار مهم و تعیین‌کننده‌ای دارد.
حجم مبنا چیست؟
حجم مبنـا حداقل تعداد سهام مشخص شده برای یک شرکت است که باید در طول یک روز کاری معامله شود تا قیمت آن سهم بتوانـد بر اساس سقف و کف دامنه نوسان کند.
از حجم مبنا به‌عنوان عاملی بازدارنده برای جلوگیری از رشد و نزول غیرمنطقی قیمت سهام در بازار استفاده می‌شود.
حجم مبنا بر اساس ارزش شرکت‌ها محاسبه شده و نسبتی از ارزش کل سهام است. البته مقدار حجم مبنا در بازارهای بورس و فرابورس متفاوت بوده و شرکت‌هایی که حجم سهام بیشتری دارند به تناسب حجم مبنای بالاتری نیز به آن‌ها اختصاص داده شده است.
شرکت‌های بورسی شامل شرکت‌هایی با حجم بزرگ و سوددهی بالا هستند؛ به همین دلیل حجم مبنا به آن‌ها اختصاص داده می‌شود. اما شرکت‌های فرابورسی شامل شرکت‌های کوچک با سوددهی کم هستند و حجم مبنای آن‌ها یک است.
قانون حجم مبنا برای جلوگیری از ایجاد افزایش قیمت کاذب در بازار بورس وضع‌شده است؛ در صورت عدم وجود حجم مبنا افراد با معامله یک سهم قادر به کنترل قیمت سهم خواهند بود.
اما با وجود حجم مبنا، قیمت پایانی زمانی متناسب با قیمت معاملات حرکت خواهد کرد که حجم معاملات آن بالاتر از حجم مبنا باشد.
برای مثال حجم مبنای سهمی یک میلیون در نظر گرفته شده است؛ اگر در یک روز کاری حدود 5 میلیون از این سهم در قیمت مثبت 5 معامله شود، قیمت پایانی این سهم به مقدار پنج درصد افزایش قیمت خواهد داشت.
اما اگر نیمی از مقدار حجم مبنا در مثبت پنج معامله شود، قیمت پایانی فقط 2.5 درصد رشد خواهد کرد.
حجم مبنا در وضعیت نزولی سهم نیز به همین شکل عمل می‌کند؛ برای مثال اگر در یک روز کاری حدود 5 میلیون سهم در قیمت منفی 5 معامله شود، قیمت پایانی نیز به مقدار پنج درصد منفی با کاهش قیمت روبرو خواهد شد.
اما اگر نیمی از مقدار حجم مبنا در منفی پنج معامله شود، قیمت پایانی فقط 2.5 درصد نزول خواهد کرد.
بررسی تفاوت قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله در بورس
در بسیاری از موارد افراد باتجربه بازار با بررسی تفاوت قیمت پایانی با قیمت معامله شده می‌توانند وضعیت سهم را در روزهای آینده پیش‌بینی کنند.
برای توضیح دقیق این موضوع به سراغ چند مثال می‌رویم:
- اگر قیمت معامله شده فاصله 2 تا 3 درصدی مثبتی نسبت به قیمت پایانی داشته باشد، یعنی سهم در ساعات پایانی معامله با اقبال سهامداران مواجه شده و احتمال مثبت شدن سهم بسیار بالاست. هرچه این اختلاف 2 تا 3 درصدی به سمت 5 درصد مثبت میل کند، احتمال صف خرید شدن هم بالا است.
- اگر قیمت معامله شده فاصله 2 تا 3 درصدی منفی با قیمت پایانی داشته باشد، یعنی در ساعات پایانی معاملات سهامداران بیشتری سهم خود را عرضه کرده‌اند. با توجه به این موضوع احتمال منفی شدن سهم در روز بعدی بسیار بالا است. هر چه این اختلاف 2 تا 3 درصدی به سمت منفی 5 میل کند، احتمال صف فروش شدن سهم نیز بیشتر می‌شود.
نتیجه‌گیری
معامله‌گران با دانستن قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله می‌توانند معاملا پرسودتری تجربه کنند. تمامی نکات بیان شده در این مقاله از علم تابلوخوانی برگرفته شده است؛ تمامی معامله‌گران تازه‌وارد باید به شکل صحیح و کامل به اصول تابلوخوانی تسلط داشته باشند.