تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال

تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال قدم اول در سرمایه‌گذاری در رمزارزها است. سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال مستلزم تحقیقات دقیق و ارزیابی همه معیارهای موجود است. عوامل و معیار‌های مختلفی در موفقیت یک پروژه تاثیرگذار هستند. اما مهمترین عوامل در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال چیست؟

قبل از سرمایه‌گذاری در هر رمزارز باید عوامل مختلف کمی و کیفی تاثیرگذار در آن را بررسی و تحلیل کنید. در این مقاله سعی ما این است که مهم‌ترین معیار‌های تاثیرگذار بر ارزش رمزارز‌ها را بررسی کنیم و در‌نهایت یک چارچوب کلی برای تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال ارائه دهیم.

لازم به ذکر است که استراتژی و روش هر شخص برای سرمایه‌گذاری متفاوت است و با توجه به ریسک‌پذیری و مدیریت افراد تعیین می‌شود. درک تجزیه و تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال به شما کمک می‌کند تا ارزیابی کنید که آیا یک رمزارز ارزش خریدن یا فروختن را دارد یا خیر.

تحلیل بنیادی چیست و چه کاربردی در بازار رمزارزها دارد؟

تجزیه و تحلیل بنیادی ارزش ذاتی یک دارایی را تعیین می‌کند و به‌عنوان معیاری بی‌طرف برای ارزیابی ارزش آن تعیین می‌شود. با استفاده از ارزیابی شرایط و زیرساخت‌‌های موجود در پروژه‌های یک رمزارز، می‌توانیم تشخیص دهیم که آیا آن رمزارز با قیمت درستی ارزش‌گذاری شده یا خیر.

در صورتی‌که قیمت آن کم‌تر از ارزش ذاتی پروژه‌ باشد، احتمال رشد قیمت آن رمزارز در آینده وجود دارد. بازار رمزارز‌ها بسیار نوسانی است. حتی بزرگترین رمزارزها مانند بیت‌کوین و اتریوم نیز دچار نوسانات شدید قیمتی می‌شوند.

تجزیه و تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال، به سرمایه گذاران غیر‌متخصص و معامله‌گران با تجربه کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری در بازار سرمایه‌گذاری کنند. معامله‌گران با استفاده از تحلیل بنیادی می‌توانند به استراتژی‌های موفق‌تری دست پیدا کنند.

تفاوت تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال سهام شرکت‌ها و رمزارز‌ها

تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال دارای ابعاد و مولفه‌های متفاوتی است. معیار‌های مانند سود تقسیمی به ازای هر سهم یا نسبت‌های مالی برای تحلیل بنیادی یک رمزارز کاربردی ندارند.

معیار‌های مربوط به تحلیل سهام شرکت‌ها باتوجه به ساختار متمرکز آن‌ها ایجاد شده‌است ولی در رمزارزها این غیرمتمرکز بودن یک پروژه است که به آن ارزش می‌بخشد بنابراین معیار‌های ارزیابی ارزش بنیادی آن‌ها متفاوت است.

معیار‌های ارزیابی رمزارز‌ها به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• معیار‌های مربوط به بلاک‌چین (Blockchain Metrics) یا معیار‌های درون‌شبکه‌ای (On chain Metrics)
• معیار‌های مالی (Financial Metrics)
• معیارهای مربوط به پروژه (Project Metrics)

هرکدام از این معیار‌های کلی دارای متغیر‌ها و اجزای مختلفی هستند که در ادامه به بررسی هرکدام از آن‌ها می‌پردازیم.

معیار‌های مربوط به بلاک‌چین یا معیار‌های درون‌شبکه‌ای

در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال مهم‌ترین‌ترین زیربنای یک پروژه، شبکه بلاک‌چین (Blockchain Metrics) آن است. برای بررسی توانایی‌ها و پتانسیل‌های یک پروژه باید ظرفیت‌های بلاک‌چین آن را بررسی کرد. متغیرهای متفاوتی برای تحلیل و بررسی ظرفیت‌های یک بلاک‌چین وجود دارند که با توجه به ساختار آن تعیین می‌شود. 

سه ویژگی مهمی که براساس تحلیل این معیار‌ها به دست می‌آیند عبارتند از سرعت (Speed)، امنیت (Security) و تمرکززدایی (Decentralization). این سه ویژگی در واقع تشکیل دهنده‌ی مثلث ویژگی‌های مهم یک شبکه بلاک‌چین هستند.

ابتدا باید بررسی کنیم که مکانیزم توافقی که یک شبکه بلاک‌چین براساس آن کار می‌کند چیست.

مکانیزم توافقی 

مکانیزم توافقی (Consensus Mechanism) عبارت است از فرآیندی که طی آن، تراکنش‌‌ها و اطلاعات شبکه در زنجیره بلوک‌ها ذخیره می‌شوند و مورد توافق و اجماع همه اعضای شبکه است.

به‌طوری کلی دو نوع مکانیزم توافقی وجود دارد. مکانیزم توفقی اثبات کار (Proof of work) و مکانیزم‌های توافقی که براساس اثبات کار نیستند.

شبکه‌های بیت‌کوین و اتریوم که از نسل اول شبکه‌های بلاک‌چین هستند از مکانیزم اجماع اثبات کار استفاده می‌کنند. سایر شبکه‌های جدیدتر از مکانیزم‌هایی مانند اثبات سهام (Proof of Stake) استفاده می‌کنند که خود آن‌ها هم انواع مختلفی دارند. هرکدام از این مکانیزم‌ها در سرعت، امنیت و تمرکززدایی در شبکه‌های بلاک‌چین موثر است.

نرخ هش

اگر بلاک‌چینی که آن را بررسی می‌کنیم از مکانیزم توافقی اثبات کار استفاده می‌کند، یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی که باید در نظر بگیریم نرخ هش (Hash Rate) است. نرخ هش نشان‌دهنده‌ قدرت محاسباتی است که ماینر‌ها برای ساخت بلوک‌های جدید در فرآیند اثبات کار از آن استفاده می‌کنند.

نرخ هش بر اساس داده‌هایی که برای همه در دسترس است تخمین زده‌ می‌شود اما میزان واقعی آن هرگز مشخص نیست. با‌توجه به این‌که افزایش نرخ هش باعث افزایش سودآوری ماینرها می‌شود بنابراین هرچقدر که نرخ هش بالاتر باشد، انگیزه ماینر‌ها برای استخراج رمزارز بیشتر می‌شود و هرچقدر که ماینر‌ها اقدام به استخراج بیشتری کنند، امنیت شبکه نیز بیشتر می‌شود.

بنابراین کاهش نرخ هش به‌عنوان یک تاثیر منفی در ارزیابی شبکه بلاک‌چین در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال در نظر گرفته می‌شود. 

یکی از بهترین مراجع برای مشاهده نمودار نرخ هش سایت studio.glassnode.com است.

وضعیت آدرس‌های فعال

معیار آدرس‌های فعال (Active Addresses) نشان‌دهنده‌ میزان فعالیت‌ آدرس‌هایی از دارندگان یک رمزارز در طول زمان است. این فعالیت‌ها شامل ارسال‌ها یا دریافت‌های آن‌ها است.

افزایش یا کاهش در میزان فعالیت‌ آدرس‌ها می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای از ورود یا خروج پول به یک رمزارز تلقی شود. برای مشاهده این آمارها نیز می‌توان از سایت studio.glassnode.com استفاده کرد.

کارمزد تراکنش‌ها و ارزش تراکنش‌ها

کارمزد تراکنش‌ها (Transaction Fees) عبارت است از میزان پولی که برای انجام یک تراکنش در شبکه گرفته می‌شود و ارزش تراکنش‌ها (Transaction Value) عبارت از تعداد کل تراکنش‌های انجام‌شده ضرب‌در کارمزد آن‌ها.

مثلا اگر کارمزد یک تراکنش در شبکه بیت‌کوین برابر با 250 دلار است و تعداد 10 تراکنش انجام شده‌است، بنابراین ارزش تراکنش برابر است با 2500 دلار.  

در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال هرچقدر که ارزش تراکنش‌ها در یک شبکه بلاک‌چین بالاتر باشد، نشان‌دهنده‌ این است که رمزارز موردنظر از گردش مناسبی برخوردار است. 

کارمزد تراکنش‌ها نشان‌دهنده میزان تقاضا در یک شبکه بلاک‌چین است. به عبارتی نشان‌دهنده حجم تراکنش‌هایی است که با پرداخت‌ کارمزد باید در زنجیره بلوکی شبکه ثبت شوند. هر شبکه کارمزد متفاوتی دارد و هرچقدر که یک شبکه شلوغ‌تر شود و یا مقیاس‌ کم‌تری داشته باشد، کارمزد تراکنش‌ها افزایش پیدا می‌کند.

عوامل مهم در بررسی بلاک‌چین با مکانیزم اثبات سهام

اگر شبکه بلاک‌چین مورد نظر با مکانیزم اثبات سهام یا Proof of stake کار کند چه عواملی باید در نظر گرفته شود؟

همانطور که گفته شود پروتکل اثبات سهام دارای انواع مختلفی است و اجزا و عملیات‌های متفاوتی نسبت به مکانیزم اثبات کار دارد.

به‌جز بیت‌کوین و اتریوم (ک در حال تبدیل به مکانیزم اثبات سهام است) که با مکانیزم اثبات کار اقدام به ساخت بلوک‌های جدید می‌کند، سایر شبکه‌ها از انواع مختلف مکانیزم اثبات سهام استفاده می‌کنند.

در این روش افراد با ذخیره‌سازی یا استیک کردن دارایی‌های خود اقدام به ساخت‌ بلوک‌های جدید می‌کنند. میزان سود‌های استیکینگ، ریسک‌ها و بازیگران مختلف در این فرآیند بسیار مهم هستند.

 برای تحلیل شبکه‌های که بر اساس این فرآیند کار می‌کنند باید اجزایی که در فرآیند استیکینگ شرکت می‌کنند و مکانیزم تعاملی آن‌ها را بررسی کنید.

معیار‌های مالی

تا اینجا نکات کلی مربوط به بررسی فنی شبکه بلاک‌چین را گفتیم. معیار‌های مالی یکی دیگر از ابعاد کلی برای بررسی ارزش ذاتی در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال است. معیارهای مالی به بررسی عواملی مانند حجم معاملات، ارزش بازار، نقدینگی و سایر مولفه‌های مربوط به معاملات یک رمزارز می‌پردازد. یکی از مهم‌ترین و جامع‌ترین وب‌سایت‌هایی که برای بررسی و تحلیل معیار‌های مالی (Financial Metrics) وجود دارد، Coinmarketcap.com است.

مهم‌ترین معیارهای مالی در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال

• مارکت‌کپ (Market Capitalization) یا ارزش بازار
• حجم معاملات و نقدشوندگی (Liquidity)
• عرضه در‌گردش (Circulating Supply)

مارکت کپ یا ارزش بازار

مارکت‌کپ (Market Cap) یا ارزش بازار در بازار‌های مالی مختلف، معنا و فرمول محاسبه‌ی تقریبا مشابهی دارد که عبارت است از ارزش فعلی یک واحد از آن دارایی(قیمت بازار) ضربدر تعداد آن دارایی. یکی از مهم ترین فواید تحلیل ارزش بازار برای ارز‌های دیجیتال شناسایی میزان ریسک و پاداش آن‌ها است.

در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال به‌طور معمول هرچقدر که یک ارز دیجیتال دارای ارزش بازار بیشتری باشد، نوسانات کم‌تری را تجربه کرده و در نتیجه سرمایه‌گذاری در این ارز،‌ دارای ریسک کم‌تری خواهد بود و از طرفی به خاطر پایین بودن نوسانات می‌تواند سود کم‌تری در مقایسه با سایر ارز‌ها با مارکت کپ کم‌تر، داشته باشد. 

بنابراین رابطه‌ی بین مارکت کپ و ریسک، معکوس بوده و هرچه ارزش بازار یک ارز دیجیتال کم‌تر باشد دارای ریسک بیشتر بوده و سرمایه‌گذاری در آن، همراه با سود یا زیان بیشتری خواهد بود.

در تصویر زیر لیست 10 رمزارز برتر از نظر میزان بزرگی ارزش بازار را مشاهده می‌کنید.

حجم معاملات و نقدشوندگی

در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال در کنار ارزش بازار، باید حجم معاملات و نقدشوندگی (Liquidity) یک رمزارز را نیز درنظر گرفت. نقدشوندگی یک رمزارز در قالب حجم معاملات اندازه‌گیری می‌شود.

حجم معاملات عبارت است از تعداد واحد‌هایی از یک رمزارز که در طول یک بازه زمانی مشخص مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند. افزایش حجم معاملات در هنگام شکل‌گیری یک روند خاص می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای برای ادامه آن روند باشد.

بنابراین درهنگام ورود به یک معامله یکی از مهم‌ترین عوامل حجم معاملات است. در تصویر زیر در کادر قرمز شده، حجم معاملات رمزارز‌ها در 24 ساعت گذشته را مشاهده می‌کنید. 

عرضه در‌ گردش

عرضه در گردش (Circulating Supply) عبارت است از تعداد واحد‌هایی از یک رمزارز که در اختیار عموم قرار دارند و مورد معامله قرار می‌گیرند.

در کنار این معیار یک معیار به اسم عرضه کلی (Total Supply) نیز وجود دارد که ثابت است. تعداد عرضه کلی عبارت است تعداد کل واحد‌های یک رمزارز که می‌توانند وجود داشته‌باشند. مثلا تعداد کل واحدهای بیت‌کوین در نهایت می‌تواند به 21 میلیون برسد.‌

عرضه در گردش مانند سهام شناور است و عرضه کلی مانند تعداد کل سهام یک شرکت. تعداد عرضه در گردش می‌تواند متغیر باشد و در طول زمان کاهش یا افزایش پیدا کند. در تصویر زیر در کادر قرمز شده میزان عرضه در گردش هر رمز ارز مشخص شده‌است.

معیار‌های مربوط به پروژه

این معیارها ابعاد و مولفه‌های مربوط به پروژه را بررسی و تحلیل می‌کنند. معیار‌های مربوط به پروژه (Project Metrics) به بررسی مسائلی مانند اهداف پروژه در طول زمان و نحوه‌ عملکرد آن می‌پردازند.

معیار‌های مهم در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال

• تحلیل پیشینه (Background Analysis)
• وایت‌پیپر رمزارز (Crypto Whitepaper)
• مقایسه با رقیب‌ها (Competitor Comparison)
• نقشه راه پروژه (Product Roadmap)
• توکنمیکس(Tokenomics) و مطلوبیت توکن‌ها

تحلیل پیشینه

تحلیل پیشینه(Background Analysis) عبارت است از بررسی سابقه افرادی که در ساخت پروژه مشارکت دارند.

بررسی پیشینه افرادی که سازنده یک پروژه هستند به ما کمک می‌کند تا پیش‌بینی دقیق‌تری نسبت به موفقیت یا شکست یک پروژه داشته‌باشیم. به طور مثال سازندگان معروفی که از شبکه‌هایی مانند اتریوم جدا شده‌ و در پروژه‌هایی جدید و مستقل شروع به کار کرده‌اند.

مانند چارلز هاسکینسون که از اتریوم خارج شد و شبکه کاردانو را ایجاد کرد. بنابراین بهتر است برای تحلیل یک رمزارز، لیست افرادی که در بخش‌های مختلف آن کار می‌کنند را بررسی کنیم.

وایت‌پیپر رمزارز

وایت‌پیپر‌ (Crypto Whitepaper)توسط سازندگان و بنیان‌گذاران‌ِ ارز‌های دیجیتال ایجاد می‌شوند و هدف آن‌ها ارائه‌ اطلاعات تخصصی، مالی و تجاری است.

وایت‌پیپر‌ توسط متخصصان و افراد حرفه‌ای نوشته می‌شود و مخاطبان آن‌ها سرمایه‌گذارانی هستند که با تحلیل تخصصی و فنی یک فناوری ، اقدام به سرمایه‌گذاری در رمز‌ارز‌ها می‌کنند. هدف وایت‌پیپر‌ها توضیح اطلاعات پیچیده و تخصصی در مورد یک محصول یا یک فناوری است.

خواندن دقیق و درک درست از وایت‌پیپر‌ها، موضوعی بسیار مهم در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال و سرمایه‌گذاری در رمز‌ارز‌ها است. درک دقیقی از وایت‌پیپر یک رمزارز می‌تواند پتانسیل موجود در فناوری یک پروژه را مشخص کند و نشان دهد که آیا رمز‌ارز مورد نظر دارای ارزش است یا خیر.

همچنین از طرفی اگر اشکالات و ریسک‌هایی در پروژه وجود داشته باشند، با خواندن وایت‌پیپر می‌توان از آن‌ها مطلع شد و از سرمایه‌گذاری در آن جلوگیری کرد. بنابراین برای افزایش سود و کاهش ریسک باید حتما وایت‌پیپر‌ها را به درستی مطالعه کرده و آن‌ها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.

مقایسه با رقبا

یکی از مهم‌ترین تحلیل‌ها بررسی وضعیت رقبا (Competitor Comparison) است. مقایسه با سایر پروژه‌ها به ما کمک می‌کند تا پروژه‌های بازنده و برنده را تشخیص دهیم. همچنین شناسایی وضعیت کلی اکوسیستم رمزارزها به ما کمک می‌کند تا پتانسیل‌های یک پروژه را شناسایی کنیم.

نقشه راه پروژه 

نقشه راه (Product Roadmap) یک پروژه نشان‌دهنده‌ مسیر کلی یک پروژه از زمان پیدایش آن است. در وب‌سایت رمزارز‌ها می‌توانید نقشه راه آن‌ها را پیدا کرده و مطالعه کنید.

در نقشه راه اطلاعاتی مانند تحولات شبکه در زمان‌های مختلف و تغییرات و به‌روزرسانی‌ها آورده می‌شوند. مطالعه وایت‌پیپر در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال برای بررسی وضعیت موجود یک پروژه و این‌که در حال حاضر در چه مرحله‌ای از توسعه و ساخت قرار دارد، بسیار مفید است. بنابراین برای بررسی آینده یک پروژه مطالعه نقشه راه آن ضروری است.

توکنمیکس و استفاده توکن‌ها

توکنمیکس (Tokenomics) یا اقتصاد توکن‌ها به بررسی و مطالعه عرضه و تقاضا برای توکن‌ها را می‌پردازد. هرچقدر که میزان تقاضا نسبت به عرضه افزایش پیدا کند، موجب افزایش قیمت‌ها می‌شود و برعکس.

توکنیمکس در‌واقع به بررسی دلایل و فاکتورهای مختلفی می‌پردازد که در قیمت و ارزش یک توکن تاثیر می‌گذارند. هرچقدر که یک توکن استفاده‌های بیشتری در دنیای واقعی داشته‌باشد، ارزش آن نیز افزایش بیشتری پیدا می‌کند. 

سخن آخر در مورد تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال

در این مقاله سعی شد تا یک چارچوب کلی برای تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال ارائه شود. توجه داشته باشید که هرکدام از معیارها و مطالب گفته شده در این مقاله به‌صورت مختصری توضیح داده ‌شده‌اند و برای درک کامل‌تر باید در مقاله‌های دیگر، آن‌ها را به طور جدا مطالعه کنید.

هرکدام از این معیار‌ها در تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال به روشن شدن قسمتی از ارزش یک رمزارز کمک می‌کنند و به‌تنهایی برای یک تحلیل کامل و دقیق کافی نیستند. بازار رمزارز‌ها بسیار پویا و داینامیک است و همیشه در حال تغییر و تحولات است، بنابراین برای انجام معاملات بهتر و سرمایه‌گذاری در بازار مرزارزها باید همواره اخبار را دنبال کنید و از آخرین رویداد‌ها و به‌روز رسانی‌ها در شبکه‌های مختلف آگاهی کسب کنید.