آموزش خرید ربع سکه از بورس

خرید ربع سکه در بورس برای چه کسانی امکان‌پذیر است و شرایط آن چیست؟ آیا این طرح محدودیت زمانی دارد؟ برای یافتن پاسخ این سوالات در ادامه این مقاله همراه ما باشید.

بورس کالا از بازارهای مالی معتبر ایران است که به تدریج به یکی از بازارهای محبوب بین سرمایه‌گذاران شده است. دلیل این محبوبیت نیز افزوده شدن انواع مختلفی از دارایی است که می‌توان در آن خرید و فروش کرد و یکی از جدیدترین آن‌ها خرید ربع سکه از بورس کالا است.

بورس کالا در گذشته بیشتر توسط تاجران و بازرگانان مورد استفاده قرار می‌گرفت یا معامله گران به خرید و فروش کالاهای گوناگونی همچون زعفران می‌پرداختند اما در سال 1401 با ورود خودرو و سپس طرح خرید ربع سکه از بورس در این بازار، شاهد استقبال بیشتر مردم از بورس کالا بود‌ه‌ایم.

آشنایی با بورس کالا

در بورس کالا اقلام مختلفی همچون فلزات، سیمان و برنج خرید و فروش می‌شود و به همین دلیل دارای بخش‌های مختلفی است. خریداران در بسیاری از موارد بازرگانان و صنعتگران هستند که کالای مورد نظر خود برای تجارت یا استفاده در تولیدات خود از آن بهره می‌برند.

از این جهت بورس کالا یک بازار وسیع با بخش‌های گوناگون است. ساز و کار این بازار مبتنی بر عرضه و تقاضاست و هر کس می‌تواند با توجه به نوسانات و ارزندگی کالایی که می‌خواهد در آن به خرید و فروش بپردازد.

بورس کالا به طور کلی به چهار بخش تقسیم می‌شود که عبارتند از بازار فرعی، بازار فیزیکی، بازار مشتقه و بازار مالی که هر کدام شرایط و ویژگی‌های خاص خود را دارد. اگر به دنبال خرید خودرو هستید باید وارد بازار فیزیکی شوید و در آنجا خودروی خود را خریداری کنید.

عرضه ربع سکه در بورس کالا

برای اولین بار گواهی سپرده کالایی ربع سکه طلا بهار آزادی در تاریخ 24 دی ماه سال 1401 در بورس کالا عرضه شد و با نماد «سکه۰۳۱۲ن۰۶» معامله شد. افرادی که در این طرح خرید ربع سکه در بورس کالا شرکت کردند می‌توانستند 5 روز بعد از خرید، سکه طلای ربع بهار آزادی ضرب سال 1386 را از انبار مورد تایید بازار بورس کالا تحویل بگیرند.

دور دوم عرضه ربع سکه نیز از تاریخ ۴ بهمن به مدت ۱۰ روز کاری انجام شد.

این گواهی سپرده نیز همچون گواهی سپرده سکه بهار آزادی به نسبت 0.01 ارائه می‌شود و در صورتی که می‌خواهید یک ربع سکه خریداری کنید باید 100 گواهی سپرده از آن را بخرید و اگر بخواهید تعداد بیشتری خریداری کنید باید در نسبت‌های 100تایی پیش بروید به عنوان مثال اگر بخواهید 3 ربع سکه بخرید باید 300 گواهی سپرده ربع سکه طلای بهار آزادی را خریداری کنید.

مسلماً در ادامه نیز شاهد عرضه این گواهی سپرده کالایی و سایر موارد نیز خواهیم بود. از این جهت برای خرید ربع سکه در بورس، باید کد بورسی داشته باشید. اگر بخواهید کد بورسی بگیرید در ابتدا باید در سامانه سجام ثبت نام و احراز هویت کنید و سپس با رجوع به یک کارگزاری از آن یک کد معاملاتی دریافت کنید.

لازم به ذکر است که با وجود اینکه ربع سکه در بورس کالا عرضه می‌شود اما خرید آن از طریق پنل کارگزاری و با کد بورسی انجام می‌شود و بنابراین شما نیازی به داشتن کد بورس کالا و حساب وکالتی ندارید.

نحوه خرید ربع سکه از بورس (از طریق کارگزاری)

زمانی که شما کد بورسی داشته باشید می‌توانید با ورود به پنل کارگزاری در بخش جستجوی نماد عبارت "ربع سکه" را جستجو کنید و سپس نماد «سكه0312ن06» که در بخش نتایج ظاهر می‌شود را انتخاب و همچون سایر نمادهای بورسی سفارش خرید خود را ثبت کنید.

توجه داشته باشید که هنگام خرید نمادها بورسی می‌توانید همان زمان بر اساس قیمت تابلو خرید خود را انجام دهید اما در خرید ربع سکه در بورس کالا باید سفارش خود را بین ساعت 9 الی 13 ثبت کنید؛ سپس بعد از ساعت 13 خرید شما در صورت رسیدن قیمت ثبت و انجام می‌شود.

نمادهای ربع سکه بسته به بانک صادرکننده و ویژگی‌های دیگری که می‌تواند داشته باشد، متفاوت است مثل نماد "تمام سكه طرح جديد ۰۰۱۱ ملت (سكه۰۰۱۱پ۰۲) و تمام سكه طرح جديد ۰۰۱۲ رفاه (سكه۰۰۱۲-۰۱) که توسط دو بانک مختلف عرضه شده‌اند. با این حال فعلاً فقط یک نماد برای ربع سکه ثبت شده که «سکه۰۳۱۲ن۰۶» است.

اختلاف قیمت ربع سبکه در بورس و بازار آزاد

در جدول زیر می‌توانید قیمت ربع سکه عرضه شده در بورس و اختلاف قیمت آن نسبت به بازار در روز عرضه را مشاهده کنید. در نظر داشته باشید که بعد از سفارش ربع سکه از بورس حداقل ۵ روز بعد می‌توانید آن را تحویل گرفته و در بازار آزاد بفروش برسانید.

شرایط خرید ربع سکه در بورس کالا

با توجه به اینکه به تازگی طرح خرید ربع سکه در بورس کالا اجرا شده است، برای آن شرایطی در نظر گرفته شده که ممکن است در آینده تغییر کند. اولین موضوع این است که خریدار نمی‌تواند گواهی سپرده خود را بفروشد و صرفاً باید آن را از انبار تحویل بگیرد.

همچنین تنها افراد حقیقی می‌توانند در خرید ربع سکه در بورس کالا شرکت کنند و شرکت‌های حقوقی فعلاً اجازه خرید گواهی سپرده ربع سکه را ندارند.

علاوه بر این هر فرد حقیقی تا سقف 500 گواهی سپرده ربع سکه می‌تواند خرید کند که معادل 5 ربع سکه طلای بهار آزادی است.

از آنجایی که معاملات گواهی سپرده به صورت حراج تک قیمتی است، از ساعت 9 تا 13 زمان پیش گشایش است. در این زمان هیچ سکه‌ای خرید و فروش نمی‌شود و از رأس ساعت 13 حراج تک قیمتی انجام می‌شود. در زمان پیش گشایش شما می‌توانید سفارش خود را ثبت، حذف یا ویرایش کنید.

حراج ناپیوسته برای کشف قیمت توسط خریدار و فروشنده است که بر اساس عرضه و تقاضا ایجاد می‌شود. این روش برای ایجاد ثبات و کشف قیمت استفاده می‌شود تا در نهایت دو طرف از معامله خود راضی باشند. لازم به ذکر است که قیمت بر روی تابلو نمایش داده نمی‌شود و پس از کشف قیمت می‌توانید وضعیت معاملات را مشاهده کنید.

دامنه قیمت و سفارش‌ها توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود و معاملات نماد ربع سکه بهار آزادی یک روز قبل از عرضه به اطلاع عموم می‌رسد و در روزهای رسمی بازار خریداران می‌توانند سفارش‌های خود را ثبت و گواهی سپرده ربع سکه را خریداری کنند.

نحوه تحویل ربع سکه از بانک

پس از اینکه سفارش خرید ربع سکه از بورس را ثبت کردید و توانستید ربع سکه خود را خریداری کنید برای شما یک حواله یا قبض توسط سازمان بورس صادر می‌شود که با استفاده از آن می‌توانید با رجوع به خزانه مورد اشاره در آن ربع سکه خود را تحویل بگیرید.

در این طرح خرید ربع سکه از بورس ، تحویل ربع سکه به خریدار حداقل بعد از 5 روز کاری انجام می‌شود و زودتر از این موعد نمی‌توانید ربع سکه خود را تحویل بگیرید. در نظر داشته باشید که ربع سکه به شما بدون وکیوم تحویل داده می‌شود و به ازای هر یک روز برای هر ربع سکه هزینه 1000 ریال جهت انبارداری تعیین می‌شود. 

بنابراین هر چه دیرتر به انبار رجوع کنید باید مبلغ بیشتری پرداخت کنید؛ همچنین به هزینه‌ی انبارداری مبلغ 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز اضافه می‌شود که هنگام تحویل باید به انباردار پرداخت کنید. بطور کلی با احتساب مالیات بر ارزش افزوده هزینه‌ی انبار داری برای هر قطعه ربع سکه روزانه ۱۰۹ تومان خواهد بود.

فعلاً ربع سکه توسط بانک رفاه کارگران ارائه می‌شود، ولی در آینده احتمال ورود سایر بانک‌ها نیز به این حوزه وجود دارد.

5 روز پس از خرید ربع سکه در بورس کالا، می‌توانید با ثبت نام در سامانه نوبت دهی سکه بورس کالایی و دریافت نوبت، زمان تحویل سکه را مشخص کنید، سپس با در دست داشتن گواهی سپرده ربع سکه در زمان مشخص‌شده به خزانه رجوع کنید.

توجه داشته باشید که حتماً باید شما یا نماینده قانونی از طرف شما به بانک رجوع کند و حتماً مدارک شناسایی و احراز هویت را همراه خود داشته باشید.

محل انبار یا خزانه توسط بانک اعلام می‌شود و پس از هماهنگی با بانک می‌توانید آدرس آن را از بانک دریافت کنید. همچنین هر نماد تا زمان مشخصی توسط بانک نگهداری می‌شود که در مورد ربع سکه بحث ما تا تاریخ 20 اسفند سال 1403 در انبار بانک نگهداری می‌شود.

در صورتی که اطلاعات بیشتری در مورد نمادهای ربع سکه می‌خواهید کسب کنید، می‌توانید به سایت بورس کالا مراجعه کنید و در مورد آن‌ها بیشتر مطالعه کنید و شرایط و تغییرات را از طریق این سایت دنبال کنید.

در صورتی که تمام دارید به شخص معتمد خود برای دریافت سکه وکالت دهید باید فرم وکالت که در لینک زیر مشخص شده است را دانلود کنید، پرینت بگیرد و برای ثبت وکالت نامه به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید

برای مشاهده فرمت وکالت‌ نامه بانک رفاه جهت تحویل ربع سکه اینجا کلیک کنید.

گواهی سپرده کالایی چیست ؟

در بورس کالا اوراق گوناگونی نیز خرید و فروش می‌شود که یکی از مهمترین آن‌ها گواهی سپرده کالایی است که در بخش بازار مالی به فروش می‌رسد. در اصل گواهی سپرده برگه‌ای است که بر اساس آن نشان داده می‌شود که شما دارنده یکی از اقلام دارایی هستید که در بورس کالا خریداری کرده‌اید و تضمین‌کننده این مالکیت نیز قبضی است که توسط بورس کالا برای شما صادر می‌شود.

با خرید گواهی سپرده کالایی شما می‌توانید قبض خود را به انبار مورد تایید بورس کالا ببرید و کالای خود را تحویل بگیرید. اولین بار از گواهی سپرده در سال 1385 استفاده شد که در آن ذرت خریداری شد و در سال 1395 نیز گواهی سپرده زعفران مورد استقبال قرار گرفت. بر این اساس خریدار زعفران می‌توانست با ارائه قبض خود به انبار میزانی از زعفران یا ذرتی را که خریداری کرده بود را به دست بیاورد.

خرید گواهی سپرده سکه

در بورس کالا انواع گواهی سپرده عرضه می‌شود اما یکی از گواهی‌های سپرده‌ای که مورد اقبال همگان است؛ گواهی سپرده سکه است که در حجم بسیار بالایی خرید و فروش می‌شود. ارزش هر گواهی سپرده سکه طلا برابر 0.01 یک سکه طلاست و اگر کسی بخواهد که یک سکه طلای کامل را خریداری کند باید 100 گواهی سپرده بخرد.

پس از خرید گواهی سپرده آن فرد می‌تواند به انبار مورد تایید بورس کالا رجوع کند و سکه‌ای که خریداری کرده را تحویل بگیرد. پس از اینکه در چند سال گذشته سکه بهار آزادی به بورس کالا راه یافت و بسیاری از آن استقبال کردند، اکنون نیز ربع سکه بهار آزادی وارد بورس کالا شده است که شما می‌توانید با طی کردن مراحل لازم به خرید تحویل ربع سکه خود اقدام کنید.

انواع معاملات گواهی سپرده در بورس کالا

در بورس کالا دو مدل معامله گواهی سپرده وجود دارد که خریدار باید نسبت به آن دقت کند.

۱.معاملات به صورت ناپیوسته(حراج تک قیمتی): 

در این نوع از معامله خریدار نمی‌تواند مجدداً دوباره گواهی خود را بفروشد و باید به همراه قبض یا حواله‌ای که از بورس کالا دریافت می‌کند به انبار مورد تایید سازمان بورس رجوع کند و کالایی که خریداری کرده است را تحویل بگیرد. از گروه‌های کالایی که به این صورت خریداری می‌شود می‌توان به جو و ذرت اشاره کرد.

۲.معاملات به‌صورت پیوسته:

در این مدل از معاملات خریدار می‌تواند گواهی خود را دوباره بفروشد. گواهی سپرده کالایی سکه و زعفران از این نوع معاملات هستند که در بازار آن‌ها دامنه نوسان مثبت و منفی 5 شکل می‌گیرد. همچنین خریدار سپرده می‌تواند به انبار رجوع کند و کالای خود را تحویل بگیرد.

نکته قابل توجه این است که در حال حاضر خرید ربع سکه در بورس کالا در قالب معاملات به صورت ناپیوسته انجام می‌شود و از این رو معاملات ثانویه ندارد. بنابراین خریدار تنها می‌تواند کالای خود را در مهلت ارائه شده از خزانه مورد تایید بورس دریافت کند.

مزایای گواهی سپرده کالایی

گواهی سپرده کالای برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان همواره مزایای گوناگونی داشته است. در مورد سایر اقلام به ویژه کالاهای فیزیکی نظیر زعفران برنج موجب شده تا هزینه‌های انبارداری، جابه‌جایی کالاها، مدیریت خرید و فروش در کالاهای پایه حفظ شود و همچنین تنظیم بازار بهتر انجام شود.

در مورد بازار سکه نیز گواهی سپرده می‌تواند جلوی دلالی و نوسان‌های بی‌دلیل و حباب قیمتی را بگیرد و قیمت سکه بر اساس عرضه و تقاضا مشخص شود. علاوه بر این خریداران می‌توانند ریسک‌های جانبی همچون تأمین امنیت سکه را تا اطلاع ثانوی به تعویق بیندازند و سکه‌های خود را در خزانه بانک نگهداری کنند.

در این روش خرید ربع سکه در بورس کالا، ریسک‌های ناشی از تقلبی بودن و سرقت سکه نیز به صفر می‌رسد. در نهایت مهمترین مزیتی که گواهی سپرده برای خریدار می‌تواند داشته باشد این است که بتواند سکه خود را به قیمت پایین‌تری نسبت به صرافی‌ها و طلافروشی‌ها خریداری کند و کارمزد کمتری نیز برای خرید خود پرداخت کند.

جمع‌بندی

بورس کالا در سال‌های اخیر روند متفاوتی را طی کرده است و از بازاری که بیشتر برای خواص بوده جنبه عمومی‌تری پیدا کرده و افراد با سرمایه‌های گوناگون می‌توانند در آن به معامله و سرمایه‌گذاری بپردازند. به ویژه اینکه به دلیل قانونی بودن و کاهش ریسک‌های موجود در بازار آزاد می‌توانیم بورس کالا را یک بازار مناسب و قابل‌اعتماد بدانیم.

اکنون نیز دولت سعی کرده با ورود بیشتر به بورس کالا و اضافه کردن طرح خرید ربع سکه در بورس کالا، سرمایه بیشتری را از طریق بورس کالا مدیریت کند و شفافیت بازار را بیشتر کند. به طور کلی ورود هر کالای جدید به این بازار را باید به فال نیک گرفت و فرصتی برای سرمایه‌گذاران خرد تلقی کرد که موجب می‌شود دست دلالان و حباب قیمتی از آن کالا بیرون برود.

برای ورود به بورس کالا و خرید ربع سکه در بورس کالا بهتر است اطلاعات لازم را در زمان عرضه کسب کنید و در مواردی که دچار ابهام شدید از پشتیبانی کارگزاری اطلاعات لازم را کسب کنید تا دچار اشتباه در معاملات خود نشوید.

سؤالات متداول:

چه کسانی می‌توانند ربع سکه در بورس کالا بخرند؟

• همه افراد حقیقی بالای 18 سال واجد شرایط خرید ربع سکه از بورس هستند.

چند ربع سکه طلا می‌توانیم از بورس کالا خریداری کنیم؟

• در حال حاضر تا سقف 5 سکه می‌توانید از بورس کالا خریداری کنید و برای این کار باید 500 گواهی سپرده بخرید تا معادل 5 ربع سکه شود.

در صورتی که سرمایه کمتری از خرید ربع سکه داشته باشیم، چگونه باید بر روی طلا سرمایه‌گذاری کنیم؟

• اگر سرمایه شما کمتر از میزان خرید یک ربع سکه طلای بهار آزادی باشد و بخواهید در بازار طلا سرمایه‌گذاری کنید می‌توانید در صندوق‌های طلا که توسط شرکت‌ها و کارگزاری‌های گوناگون در بازار بورس فعال هستند، سرمایه‌گذاری کنید. این صندوق‌ها بر اساس نوسان طلا عمل می‌کنند و نمادهای گوناگونی در بازار بورس با شرایط مختلف وجود دارند که می‌توانید آن‌ها را انتخاب کنید.

آیا می‌توان گواهی سپرده ربع سکه خریداری‌شده را فروخت؟

• خیر، گواهی سپرده ربع سکه دارای معاملات ثانویه نیست و پس از خرید می‌توانید آن را از خزانه دریافت کنید.

چگونه می‌توانم ربع سکه خود را تحویل بگیرم؟

• پس از گذشت 5 روز از خرید گواهی سپرده از بورس کالا می‌توانید در سامانه نوبت دهی سکه بورس کالایی ثبت نام و نوبت دریافت کنید؛ سپس با همراه داشتن مدارک احراز هویت و شناسایی و حواله بورس کالا در تاریخ تعیین شده به خزانه بانک رجوع کنید.

آدرس خزانه و انبار بانک را از کجا پیدا کنم؟

• آدرس خزانه و انبار بانک را از طریق اطلاعیه عرضه یا هماهنگی با بانک صادرکننده می‌توانید به دست بیاورید. همچنین با رجوع به سایت بورس کالا از قسمت انبارها می‌توانید مشخصات خزانه را به دست بیاورید.