تصور کنید علی بهتازگی مقدار قابلتوجهی بیتکوین خریده و آن را به کیف پول دیجیتال خود منتقل کرده است. از طرف دیگر، دوستش مریم هم که تازه وارد دنیای ارزهای دیجیتال شده، همیشه داستانهایی درباره هک شدن کیف پول و سرقت رمزارزها شنیده است. علی هیجانزده است، اما مریم نگران است که نکند روزی داراییهایشان بهخاطر یک اشتباه از دست برود. جلوگیری از هک کیف پول ارز دیجیتال دغدغه هر دوی آنهاست و احتمالا دغدغه شما نیز هست. این نگرانی بیدلیل نیست؛ خیلیها را در اخبار یا اطراف خود دیدهاند که به خاطر بیدقتی در امنیت کیف پول ارز دیجیتال یا فریب خوردن از کلاهبرداران، داراییشان را از دست دادهاند.
شاید شما هم بپرسید چگونه از هک شدن کیف پول ارز دیجیتال جلوگیری کنیم؟ خوشبختانه با رعایت چند اصل ساده امنیتی میتوانید با اطمینان بیشتری به سرمایهگذاری خود ادامه دهید. در این مقاله داستانمحور و آموزشی، قدمبهقدم روشهایی را میگوییم که به شما کمک میکند جلوی هک شدن کیف پول دیجیتالتان را بگیرید و با خیال آسودهتری وارد دنیای رمزارزها شوید. با ما همراه باشید تا یاد بگیریم چگونه امنیت کیف پول ارز دیجیتال را افزایش دهیم و داراییهای ارزشمند خود را از دسترس هکرها دور نگه داریم.
۱. انتخاب یک کیف پول امن (ترجیحاً کیف پول سختافزاری)
اولین قدم برای محافظت از کیف پول ارز دیجیتال انتخاب نوع مناسب کیف پول است. انواع مختلفی کیف پول ارز دیجیتال وجود دارد؛ از کیف پولهای آنلاین و اپلیکیشنهای موبایل گرفته تا کیف پولهای سختافزاری مخصوص. انتخاب نادرست کیف پول میتواند ریسک هک و سرقت را بالا ببرد. به طور کلی کیف پولها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: کیف پول گرم (آنلاین) و کیف پول سرد (آفلاین). در جدول زیر تفاوت این دو را ببینید:
نوع کیف پول | مزایا (فواید) | معایب (ریسکها) |
کیف پول سختافزاری (سرد) (مثل Ledger یا Trezor) | - امنیت بسیار بالا؛ کلیدهای خصوصی به شکل آفلاین نگهداری میشوند و در معرض اینترنت نیستند. - مقاوم در برابر بدافزارها و هک آنلاین. - مناسب برای نگهداری بلندمدت و مبالغ زیاد. | - هزینه خرید دستگاه سختافزاری (قیمت نسبتاً بالا). - نیاز به همراه داشتن دستگاه فیزیکی برای انجام تراکنش. - راهاندازی اولیه ممکن است برای تازهکاران کمی پیچیده باشد. |
کیف پول نرمافزاری (گرم) (موبایل، دسکتاپ یا وب مثل Trust Wallet یا Metamask) | - رایگان و استفاده آسان؛ مناسب برای مبالغ کمتر و استفاده روزمره. - دسترسی سریع از طریق گوشی هوشمند یا کامپیوتر. | - اتصال دائم به اینترنت؛ در معرض خطراتی مانند فیشینگ و بدافزار قرار دارد. - در صورت هک شدن دستگاه یا لو رفتن رمز، دارایی در خطر است. - وابسته به امنیت سیستم کاربر (موبایل یا PC). |
نگهداری در صرافی (کیف پول صرافی) (مثل حساب کاربری در صرافیهای آنلاین) | - بسیار راحت برای معاملهگری؛ نیاز به مدیریت مستقیم کلید خصوصی ندارید. - مناسب برای افراد مبتدی در کوتاهمدت. | - کنترل دارایی در دست شما نیست؛ صرافی میتواند برداشت را محدود یا حساب را مسدود کند. - اهداف جذاب برای هکرها؛ تاریخچه نشان داده حتی صرافیهای بزرگ هم هک شدهاند. - برای کاربران ایرانی ریسک تحریم و مسدود شدن حساب توسط صرافیهای خارجی وجود دارد. |
همانطور که میبینید، کیف پول سختافزاری امنترین گزینه برای نگهداری ارزهای دیجیتال است. این نوع کیف پول شبیه یک فلش یا گجت کوچک است که کلید خصوصی شما را به صورت آفلاین (دور از اینترنت) نگه میدارد. هکرها حتی اگر کامپیوتر شما را آلوده کنند، به دلیل آفلاین بودن این دستگاه باز هم نمیتوانند به دارایی شما دسترسی پیدا کنند. بنابراین اگر مقدار قابل توجهی رمزارز دارید و امنیت برایتان اولویت دارد، حتماً به فکر خرید یک کیف پول سختافزاری مثل لجر (Ledger) یا ترزور (Trezor) باشید. هزینهای که میپردازید در مقابل آرامش خیال و محافظت از سرمایهتان ناچیز است.

البته برای مبالغ کم یا شروع کار، شاید بخواهید از کیف پولهای نرمافزاری معتبر استفاده کنید. در این صورت حتماً موارد امنیتی را که در ادامه میآید رعایت کنید. همچنین میتوانید یک استراتژی ترکیبی داشته باشید: مثلاً مقدار اصلی دارایی را در کیف پول سختافزاری (سرد) نگه دارید و مقدار اندکی را برای مصرف روزمره در یک کیف پول نرمافزاری (گرم) قرار دهید. به این ترتیب حتی اگر کیف پول نرمافزاری شما هک شود، بخش عمده دارایی شما در امان میماند.
۲. امن نگه داشتن کلید خصوصی و عبارت بازیابی (Seed Phrase)
مهمترین چیزی که هکرها برای سرقت ارز دیجیتال شما نیاز دارند، دسترسی به کلیدهای خصوصی یا عبارت بازیابی کیف پولتان است. کلید خصوصی در واقع همان چیزی است که مالکیت سکهها و توکنهای شما را تعیین میکند. هر کسی که این کلید یا عبارت ۱۲ یا ۲۴ کلمهای بازیابی را داشته باشد، انگار کلید گاوصندوق شما را در اختیار دارد و میتواند تمام موجودیتان را منتقل کند. پس محافظت از کلید خصوصی و عبارت بازیابی حیاتیترین بخش امنیت کیف پول است.
برای ایمن نگه داشتن این اطلاعات حساس، نکات زیر را حتماً رعایت کنید:
- عبارت بازیابی را یادداشت کنید و بهصورت آفلاین نگهداری کنید: وقتی کیف پول جدید میسازید، یک عبارت بازیابی (Seed) به شما داده میشود. این عبارت را روی کاغذ یادداشت کرده و در جای بسیار امن (مثلاً گاوصندوق یا محل دور از آتشسوزی) نگهداری کنید. هرگز از این عبارت اسکرینشات نگیرید، آن را در کامپیوتر یا گوشی ذخیره نکنید و در فضای آنلاین (ایمیل، تلگرام و ...) نفرستید. بدافزارها میتوانند فایلهای روی دستگاه یا تصاویر را اسکن کنند و اگر عبارت شما را بیابند، به راحتی کیف پولتان را هک میکنند.
- کلید خصوصی را با هیچ کس به اشتراک نگذارید: شرکتهای معتبر، پشتیبانی کیف پولها یا صرافیها هیچوقت از شما کلید خصوصی یا عبارت بازیابی را درخواست نمیکنند. اگر کسی در شبکههای اجتماعی، تلگرام یا حتی تماس تلفنی مدعی شد برای "رفع مشکل کیف پول" یا "بررسی حساب" به عبارت بازیابی شما نیاز دارد، یقین بدانید در حال فریب شماست. حتی نزدیکترین افراد نیز نباید به این اطلاعات دسترسی داشته باشند. متأسفانه یکی از شایعترین روشهای سرقت ارز دیجیتال، مهندسی اجتماعی و جلب اعتماد قربانی برای گرفتن این اطلاعات است.
- چند نسخه پشتیبان آفلاین تهیه کنید: میتوانید دو یا سه نسخه از عبارت بازیابی را روی کاغذهای جداگانه بنویسید و در مکانهای مختلف امن (مثلاً یکی در منزل، یکی در صندوق امانات بانک) نگهداری کنید. این کار برای این است که اگر یک نسخه بر اثر حادثهای از بین رفت (آتشسوزی، گم شدن و ...)، نسخه دیگر را داشته باشید. دقت کنید که نگهداری چند نسخه باید همراه با حفظ محرمانگی باشد؛ یعنی هر نسخه را در پاکت یا لفاف مهر و موم شده قرار دهید تا کسی تصادفی به محتوای آن نگاه نکند.
توجه داشته باشید که هیچوقت عبارت بازیابی یا کلید خصوصی خود را در اختیار نرمافزارهای متفرقه قرار ندهید. برخی اپلیکیشنهای جعلی کیف پول یا رباتهای تلگرامی از شما میخواهند برای "بازیابی دارایی" یا "تبدیل ارز" عبارت بازیابی خود را وارد کنید. اینها ۱۰۰٪ کلاهبرداری هستند. تنها زمانی باید عبارت بازیابی را وارد کنید که خودتان در حال بازیابی کیف پول در نرمافزار رسمی همان کیف پول هستید.
۳. انتخاب گذرواژه قوی و فعالسازی تایید دو مرحلهای (2FA)
بخش زیادی از امنیت به رفتارهای خود ما برمیگردد. ممکن است شما بهترین کیف پول را داشته باشید، اما اگر روی آن یک گذرواژه ساده بگذارید یا لایههای حفاظتی را فعال نکنید، باز هم در برابر هکرها آسیبپذیر خواهید بود. یکی از سادهترین راههای جلوگیری از سرقت ارز دیجیتال این است که دسترسی به کیف پول یا حسابهای مرتبط را تا حد امکان سخت کنید. دو ابزار اصلی برای این کار، گذرواژههای قوی و احراز هویت دو مرحلهای (2FA) هستند.
گذرواژه (رمز عبور) قوی و منحصربهفرد انتخاب کنید
برای کیف پولهایی که امکان تعریف رمز عبور دارند (مثلاً کیف پولهای نرمافزاری موبایل/دسکتاپ یا حتی ورود به حساب صرافی)، حتماً یک گذرواژه مطمئن تعیین کنید. ویژگیهای یک رمز عبور امن عبارتند از:
- طول کافی: حداقل ۸ تا ۱۲ کاراکتر (هر چه بیشتر، بهتر).
- پیچیدگی: استفاده از ترکیب حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نشانهها (مثل ! ، @ ، # و ...).
- عدم استفاده از اطلاعات شخصی یا کلمات رایج: از تاریخ تولد، شماره تلفن، "password123" و امثال آن جداً پرهیز کنید. اینها بهراحتی توسط هکرها حدس زده میشوند.
- منحصربهفرد بودن: رمز عبوری که برای کیف پول یا حساب صرافی خود میگذارید نباید در سایتها یا حسابهای دیگر استفاده شده باشد. اگر یک سایت کماهمیت که قبلاً در آن ثبتنام کردهاید هک شود و رمز آن فاش شود، هکرها همان رمز را روی ایمیل و حسابهای مالی شما امتحان میکنند.
اگر نگرانید که بهخاطر سپردن یک رمز پیچیده برایتان دشوار باشد، از مدیر رمز عبور (Password Manager) استفاده کنید. این نرمافزارها (مثل LastPass، 1Password و نمونههای مشابه) به شما کمک میکنند رمزهای بسیار پیچیده تولید کنید و دیگر نیاز نباشد همه را حفظ کنید. کافی است یک رمزعبور اصلی قوی برای خود مدیر رمز تعیین کنید و بقیه را به آن بسپارید.

احراز هویت دو مرحلهای (تایید ۲FA) را فعال کنید
لایه امنیتی بعدی، استفاده از احراز هویت دو مرحلهای است. تایید دومرحلهای یعنی علاوه بر رمز عبور، یک عامل اضافی هم برای ورود یا انجام عملیات نیاز باشد. برای مثال وقتی شما 2FA را فعال میکنید، پس از وارد کردن رمز عبور، باید کد یکبار مصرفی را که توسط یک برنامه روی موبایل شما تولید میشود نیز وارد کنید. حتی اگر کسی رمز عبور شما را حدس بزند یا بدست آورد، بدون داشتن آن کد دومرحلهای نمیتواند وارد حساب شود.
برای فعالسازی 2FA، معمولاً از اپلیکیشنهای تولید رمز یکبارمصرف مانند Google Authenticator یا Authy استفاده میشود. روش کار ساده است: برنامه را روی گوشی خود نصب میکنید، سپس در بخش امنیت حساب صرافی یا کیف پول آنلاین، QR Code مربوط به 2FA را اسکن میکنید. از آن پس، هر ۳۰ ثانیه یک کد جدید در گوشی شما تولید میشود که هنگام ورود باید وارد کنید. این کدها فقط روی گوشی شما قابل دسترسیاند.
نکات مهم در استفاده از 2FA:
- حتماً کد بازیابی 2FA را که هنگام تنظیم اولیه به شما داده میشود، در جایی امن یادداشت کنید. اگر گوشی خود را گم کنید یا برنامه Authenticator پاک شود، با آن کد میتوانید 2FA را بازیابی یا غیرفعال کنید.
- ترجیحاً بهجای پیامک (SMS) از اپلیکیشنهای تولید کد استفاده کنید. پیامک ممکن است توسط مهاجمان از طریق حملات جابجایی سیمکارت (SIM Swap) قابل سرقت باشد، اما کد داخل Google Authenticator فقط در دستگاه شماست.
- هر جا امکان 2FA وجود دارد از آن استفاده کنید، چه در حساب صرافی ارز دیجیتال، چه برای ایمیلی که با آن در صرافی ثبتنام کردهاید، و چه حتی برای ورود به خود اپلیکیشن کیف پول (برخی کیف پولهای موبایل امکان گذاشتن رمز یا اثر انگشت برای باز شدن برنامه را دارند، حتماً این قابلیت را فعال کنید).
به طور خلاصه، رمز عبور قوی مثل یک قفل محکم برای کیف پول شماست و تایید دو مرحلهای مثل یک نگهبان اضافه جلوی در. این دو در کنار هم امنیت حساب شما را چند برابر میکنند و هکر را خسته و منصرف خواهند کرد.
امنیت مالی تنها یکی از مباحث مهم در مسیر سرمایهگذاری است. اگر دوست دارید بیشتر در زمینه سرمایهگذاری و ارزهای دیجیتال یاد بگیرید و با اطمینان کامل وارد این حوزه شوید، ما برای شما دورههای آموزشی جامعی آماده کردهایم. به صفحه دورههای آموزشی تالاربورس سر بزنید و در دورهای که مناسب سطح و نیازتان است ثبتنام کنید. با آموزش صحیح، اشتباهات پرهزینه را به حداقل میرسانید و سود و موفقیتتان را افزایش میدهید.
۴. هوشیاری در برابر فیشینگ، بدافزار و کلاهبرداریهای اینترنتی
بسیاری از حملات هکرها نه با نفوذ فنی مستقیم، بلکه با فریب کاربر صورت میگیرد. به قول معروف، "نفوذ به سیستم از طریق ذهن کاربر" آسانتر از شکستن یک رمزنگاری قوی است. دو مورد از متداولترین روشهایی که مهاجمان برای دسترسی به کیف پولها استفاده میکنند، فیشینگ (Phishing) و بدافزار (Malware) است. در ایران هم اخیراً موارد زیادی از این دست کلاهبرداریها دیده شده است، بهویژه در شبکههای اجتماعی و پیامرسانها. در این بخش یاد میگیریم چطور در این دامها نیفتیم.
مراقب فیشینگ باشید – به هر لینک و ایمیلی اعتماد نکنید
فیشینگ یعنی جعل هویت یک سایت یا سرویس معتبر برای بهدست آوردن اطلاعات حساس شما. مثلاً ممکن است ایمیلی دریافت کنید که ظاهراً از طرف یک صرافی یا کیف پول شناختهشده است و میگوید "حساب شما نیاز به تایید مجدد دارد، همین الان لاگین کنید." روی لینک که کلیک کنید شما را به سایتی میبرد که دقیقاً شبیه سایت اصلی طراحی شده، اما در واقع آدرس متفاوتی دارد (مثلاً به جای binance.com ممکن است binnance.com با دو حرف n باشد). اگر در آن صفحه جعلی نام کاربری و رمز یا کلید خصوصی خود را وارد کنید، مستقیماً آن را در اختیار هکرها قرار دادهاید.
برای پیشگیری از فیشینگ:
- همیشه آدرس سایت را چک کنید: یک حرف اضافه، یک پسوند دامنه متفاوت (.net به جای .com) یا هر تغییری میتواند نشانه فیشینگ باشد. بهتر است آدرس سایتهای مهم (صرافی، کیف پول تحت وب) را خودتان تایپ کنید یا در مرورگر بوکمارک (Bookmark) کنید و از همان استفاده کنید.
- گول ظاهر ایمیل یا پیام را نخورید: ممکن است یک ایمیل با لوگو و قالب حرفهای دریافت کنید که کاملاً معتبر به نظر برسد. حتی ممکن است بگویند "اکانت شما هک شده، سریع روی این لینک کلیک کن!"؛ این ترفند ایجاد حس اضطرار در شماست. آرامش خود را حفظ کنید و ابتدا از خود سرویس استعلام بگیرید. مثلاً اگر ایمیلی از سمت کیف پول X دارید، مستقیماً به اپلیکیشن یا سایت اصلی X بروید و وضعیت حساب را بررسی کنید، نه از طریق لینک داخل ایمیل.
- از قابلیتهای آنتیفیشینگ استفاده کنید: برخی صرافیها امکان تعریف یک کلمه یا عبارت امن دارند که در ایمیلهای ارسالی به شما نمایش داده میشود. این ویژگی (معروف به Anti-Phishing Code) کمک میکند ایمیل واقعی را از جعلی تشخیص دهید. اگر سرویس مورد استفاده شما چنین گزینهای دارد، حتماً فعالش کنید.

مواظب بدافزارها و تروجانها باشید – نرمافزارهای مشکوک را نصب نکنید
بدافزار نوعی نرمافزار مخرب است که ممکن است بدون اطلاع شما روی دستگاهتان نصب شود و اطلاعات را سرقت کند. در دنیای رمز ارز، بدافزارها میتوانند کیلاگر (ضبطکننده کلیدهای فشردهشده) باشند که رمز عبور شما را ذخیره میکنند، یا کلیپبورد هایجکر که آدرس کیف پولی را که کپی کردهاید با آدرس هکر عوض میکنند! تصور کنید میخواهید مقداری تتر برای دوستتان بفرستید؛ آدرس کیف پولش را کپی و پیست میکنید و بدون بررسی نهایی تراکنش را ارسال میکنید. اگر به بدافزار ClipJack آلوده شده باشید، پول شما به جای دوستتان به جیب هکر میرود. بنابراین:
- همیشه آدرس کیف پول مقصد را قبل از تایید تراکنش کاراکتر به کاراکتر بررسی کنید: اگر دیدید چند حرف یا رقم ابتدایی/انتهایی فرق کرده، فوری تراکنش را لغو کنید. این نشان میدهد احتمالاً بدافزاری در دستگاه شما فعال است که آدرسها را هنگام Paste کردن تغییر میدهد.
- از منابع رسمی دانلود کنید: اپلیکیشنهای کیف پول متامسک، Trust Wallet یا هر کیف دیگر را فقط و فقط از سایت رسمی یا فروشگاههای معتبر (Google Play، App Store) دانلود کنید. در ایران به دلیل محدودیتها، بسیاری افراد فایل نصب را از کانالهای تلگرام یا سایتهای متفرقه میگیرند. این بسیار خطرناک است چون ممکن است نسخه دستکاریشده نرمافزار باشد. گزارشهایی وجود دارد که افراد با دانلود کیف پول از منابع غیررسمی، بدافزار دریافت کردهاند. بنابراین حتی اگر مجبورید از ابزار تغییر IP استفاده کنید، حتماً برنامه را مستقیم از مرجع اصلی بگیرید. نسخههای جعلی Metamask یا سایر کیف پولها در اینترنت زیاد هستند.
- در تلگرام به هیچ فایل یا رباتی اعتماد نکنید: متأسفانه تلگرام به محیطی برای کلاهبرداران ارز دیجیتال تبدیل شده است. دیده شده که کاربران را به گروههایی دعوت میکنند که وانمود میکنند متعلق به یک پروژه پرسود یا صرافی معروف است. سپس از آنها میخواهند یک برنامه خاص را نصب کنند یا یک ربات تلگرامی را اجرا کنند تا مثلاً "ایردراپ رایگان" بگیرند یا "درآمد دلاری" کسب کنند. این برنامهها و رباتها اغلب حاوی کد مخربی هستند که به محض اجرا، کنترل گوشی یا رایانه شما را در دست میگیرند و اطلاعات حساس را سرقت میکنند. به نقل از یک گزارش امنیتی جدید، حملات بدافزاری از طریق تلگرام در سال ۲۰۲4 و ۲۰۲5 رشد انفجاری داشته و نسبت به روشهای فیشینگ سنتی پیشی گرفته است. بنابراین هرگز روی لینکهای ناشناس در تلگرام کلیک نکنید و به رباتهایی که از شما اطلاعات کیف پول میخواهند اعتماد نکنید.
- نرمافزارهای سیستم خود را همیشه بهروز نگه دارید: بدافزارها اغلب از نقاط ضعف سیستمعامل یا برنامههای قدیمی سوءاستفاده میکنند. با بهروزرسانی منظم ویندوز/مک یا اندروید و همچنین مرورگر وب و آنتیویروس، شانس نفوذ بدافزار را کمتر میکنید. (در بخش بعد بیشتر به این موضوع میپردازیم.)
به طور خلاصه، در برخورد با هر لینک، ایمیل یا نرمافزار غیرمنتظره بدبین باشید. این بدبینی سالم جلوی خیلی از دامهای هکرها را میگیرد. به یاد داشته باشید که هیچ پروژه رایگانی که شما را یکشبه پولدار کند وجود ندارد و هیچ شرکت معتبری از شما نمیخواهد برای دریافت جایزه یا رفع مشکل، برنامه ناشناس نصب کنید. پس با چشمانی باز در فضای آنلاین حرکت کنید تا فریب نخورید.
۵. ایمنسازی دستگاهها و شبکه اینترنت (بهروزرسانی، آنتیویروس و اتصال امن)
تا اینجا در مورد کیف پول و اقدامات نرمافزاری صحبت کردیم، اما نباید فراموش کنیم که امنیت کلی دستگاههایی که با آنها به کیف پول دسترسی داریم نیز بسیار مهم است. اگر رایانه یا موبایل شما ناامن باشد، تمام اقدامات قبلی ممکن است بیاثر شوند. همچنین اتصال اینترنتی که استفاده میکنید اگر ناامن باشد، اطلاعات حساسی که رد و بدل میکنید میتواند توسط دیگران شنود یا دستکاری شود. بنابراین گام بعدی ایمن کردن دستگاه و شبکه اینترنت شماست.
سیستم و نرمافزارها را بهروز نگه دارید: همانطور که اشاره شد، بهروزرسانیها معمولاً برای برطرف کردن حفرههای امنیتی منتشر میشوند. اگر کیف پول شما (مثلاً نرمافزار دسکتاپ یا اپ موبایل) آپدیت جدیدی میدهد، حتماً آن را نصب کنید. توسعهدهندگان کیف پولها به محض کشف آسیبپذیری، نسخه جدید ارائه میکنند. سیستمعامل (ویندوز، مک، اندروید، iOS) و مرورگر وب خود را نیز روی آخرین نسخه نگه دارید. این کار احتمال موفقیت بدافزارها در بهرهگیری از نقاط ضعف شناختهشده را کاهش میدهد.
از آنتیویروس و ضدبدافزار استفاده کنید: یک برنامه آنتیویروس معتبر بر روی کامپیوتر خود نصب داشته باشید و آن را مرتباً بهروز کنید. آنتیویروسها میتوانند بسیاری از بدافزارهای رایج را شناسایی و خنثی کنند. برای گوشی موبایل نیز میتوانید از اپلیکیشنهای امنیتی بهره ببرید. البته دقت کنید که آنتیویروس به تنهایی کافی نیست و نباید به آن احساس امنیت کاذب کنید، اما قطعاً یک لایه حفاظتی مفید به سیستم شما اضافه میکند. همچنین تنظیمات امنیتی مرورگر خود (مثل غیرفعال کردن نصب خودکار افزونهها، مسدودسازی پاپآپهای مشکوک) را بررسی کنید.
از شبکههای Wi-Fi عمومی برای کارهای مالی استفاده نکنید: وایفایهای رایگان در کافیشاپ، هتل یا مکانهای عمومی اگرچه وسوسهانگیز هستند، اما میتوانند ناامن باشند. هکرها میتوانند در این شبکههای باز، دادههای رد و بدل شده را شنود کنند یا شما را به صفحات جعلی هدایت نمایند. اگر مجبورید از Wi-Fi عمومی استفاده کنید، حداقل از یک VPN امن برای رمزنگاری ترافیک خود بهره ببرید. (البته انتخاب VPN مطمئن هم خودش بحث مفصلی است؛ VPNهای رایگان ممکن است خودشان خطرناک باشند.) در کل توصیه این است که برای دسترسی به کیف پول و انجام تراکنشها، از اینترنت شخصی خود (دیتای موبایل یا ADSL امن) استفاده کنید.
از دستگاههای مطمئن استفاده کنید: سعی کنید فقط از کامپیوتر شخصی یا گوشی خودتان برای ورود به کیف پول یا صرافی استفاده نمایید. از وارد شدن به حساب حساس در کامپیوترهای اشتراکی (کافینت، سیستم دوست و آشنا) بپرهیزید. حتی اگر به شخص صاحب سیستم اعتماد دارید، ممکن است سیستم او ناخواسته آلوده باشد. همچنین در دستگاه خودتان نیز مرورگر یا اپلیکیشنی که استفاده میکنید را قفل کنید. مثلا اگر از افزونه مرورگر برای کیف پول (مثل متامسک) استفاده میکنید، بعد از انجام کار Log out کنید یا قفلش کنید تا اگر کسی به سیستم شما دسترسی لحظهای پیدا کرد، نتواند به کیف پول باز شما دسترسی داشته باشد.
فعال کردن رمز یا اثر انگشت روی دستگاه: این نکته ساده را فراموش نکنید که گوشی موبایل یا لپتاپی که روی آن کیف پول دارید، حتماً دارای رمز قفل صفحه یا احراز هویت اثر انگشت/چهره باشد. در غیر این صورت، اگر دستگاه شما گم یا دزدیده شود، سارق به راحتی میتواند وارد برنامههای شما شود و مثلاً کیف پول باز شما را دستکاری کند. یک قفل ساده صفحه میتواند از چنین فاجعهای جلوگیری کند.

نتیجهگیری: امنیت ارزهای دیجیتال در دستان شماست
امنیت در دنیای ارز دیجیتال چیزی نیست که بتوان آن را صددرصد به نرمافزار یا دیگران سپرد؛ خود شما مهمترین نقش را در محافظت از داراییهایتان دارید. همانطور که برای نگهداری پول نقد یا طلا در دنیای واقعی تدابیری میاندیشید (مثلاً صندوق امن یا عدم اعتماد به غریبهها)، در دنیای دیجیتال هم باید با حوصله و دقت از سرمایهتان مراقبت کنید. خبر خوب این است که با رعایت همین اصولی که در این مقاله گفتیم، احتمال هک شدن یا از دست رفتن دارایی دیجیتال شما بهطرز چشمگیری کاهش مییابد.
به یاد بیاورید علی و مریم ابتدای داستان را، اگر علی نکات امنیتی را جدی نگیرد، ممکن است روزی با کیف پول خالی مواجه شود. اما مریم که از همان ابتدا همه توصیهها را به کار میبندد، آرامش خاطر خواهد داشت. شما هم میتوانید مثل مریم باشید. پس از همین امروز شروع کنید:
- اگر تاکنون برای کیف پولتان رمز عبور قوی نگذاشتهاید یا 2FA را فعال نکردهاید، همین حالا این کار را انجام دهید.
- اگر عبارت بازیابی خود را جایی روی گوشی یا کامپیوتر یادداشت کردهاید، آن را پاک کنید و به روش درست روی کاغذ نگه دارید.
- اگر مدتی است برنامههای کیف پول یا سیستم خود را آپدیت نکردهاید، الان وقت بهروزرسانی است.
با یک جمعبندی کوتاه، روشهای جلوگیری از هک شدن کیف پول ارز دیجیتال را مرور کنیم: کیف پول امن (ترجیحاً سختافزاری) انتخاب کنید؛ کلیدها و عبارات خصوصی را محرمانه و آفلاین نگه دارید؛ برای حسابها و کیف پول خود رمز قوی و تایید دومرحلهای بگذارید؛ همیشه در اینترنت هوشیار باشید و فریب لینکها و برنامههای مشکوک را نخورید؛ دستگاهها و ارتباطات خود را بهروز و امن نگه دارید. این موارد شاید در نگاه اول کمی وقتگیر به نظر برسند، اما بهای کمی هستند در برابر جلوگیری از یک ضرر بزرگ.
در نهایت، اعتماد به نفس داشته باشید که با یادگیری و پیادهسازی این اصول، شما هم میتوانید از پس تأمین امنیت ارز دیجیتال خود برآیید. دنیای کریپتو میتواند پرسود و هیجانانگیز باشد، به شرطی که با چشمان باز در آن قدم بردارید. امنیت هیچگاه صددرصدی نیست، اما با این روشها میتوانید کاری کنید هکرها قید هدف قرار دادن شما را بزنند و سراغ افراد کماحتیاطتر بروند!
برای دریافت نکات آموزشی روزانه و مطالب جذاب دنیای سرمایهگذاری، صفحه اینستاگرام تالاربورس را دنبال کنید. ما هر روز در اینستاگرام محتوای آموزشی، اخبار کاربردی و نکات طلایی سرمایهگذاری را به زبان ساده منتشر میکنیم.
سوالات پرتکرار (FAQ)
از لحاظ فنی کیف پولهای سختافزاری بهدلیل آفلاین بودن در برابر هکهای اینترنتی بسیار مقاومند و تا کنون گزارش معتبری از هک شدن مستقیم آنها منتشر نشده است. تنها موارد خطرناک، فیشینگ یا اشتباهات کاربر است؛ مثلاً وارد کردن عبارت بازیابی کیف پول سختافزاری در یک سایت جعلی میتواند منجر به سرقت دارایی شود. همچنین اگر فردی به خود دستگاه بههمراه پینکد آن دسترسی فیزیکی پیدا کند، امکان سرقت وجود دارد. در کل اگر دستگاه سختافزاری خود را از شرکت سازنده معتبر بخرید و نکات امنیتی (مثل بهروزرسانی firmware و مخفی نگه داشتن پین) را رعایت کنید، احتمال هک شدن آن بسیار ناچیز است.
حملات فیشینگ معمولاً با ایجاد حس اضطرار یا هیجان در شما سعی میکنند وادارتان کنند روی لینک مخرب کلیک کنید. برای تشخیص، ابتدا به URL سایت یا صفحهای که باز میکنید دقت کنید؛ هرگونه تفاوت املایی یا دامنه غیرمعمول میتواند نشانه خطر باشد. دوم، از خود بپرسید آیا این درخواست منطقی است؟ مثلاً چرا یک کیف پول باید ایمیل بزند و عبارت خصوصی من را بخواهد؟ یا چرا یک نفر ناشناس به من پیشنهاد چند برابر کردن پولم را میدهد؟ وجود غلطهای املایی و نگارشی در متن پیام هم میتواند نشانه فیشینگ باشد. به طور خلاصه، قبل از کلیک کردن یا وارد کردن اطلاعات حساس، سه بار فکر کنید و موارد مشکوک را نادیده نگیرید.
نگهداری در صرافی (مثل Binance، Coinbase یا نمونههای ایرانی نظیر نوبیتکس) برای کسانی که مرتب معامله میکنند راحتتر است، اما از نظر امنیتی ریسک بیشتری دارد. تاریخچه ارزهای دیجیتال نشان داده که صرافیها اهداف اصلی هکرها هستند و موارد متعددی از هک و سرقت دارایی کاربران رخ داده است. علاوه بر آن، در صرافی شما کنترل مستقیم روی کلید خصوصی ندارید و باید به شرکت ارائهدهنده اعتماد کنید. برای کاربران ایرانی نیز خطر مسدود شدن حساب به دلیل تحریم وجود دارد. در مقابل، کیف پول شخصی (خصوصاً کیف پولهای غیرامانی و سختافزاری) کنترل کامل دارایی را به شما میدهد و در صورت رعایت نکات امنیتی بسیار امنتر است. بنابراین توصیه کلی این است: مبالغی را که قصد دارید بلندمدت نگهداری کنید به کیف پول شخصی خود (ترجیحاً سرد) منتقل کنید و فقط مقدار مورد نیاز برای ترید روزانه را در صرافی بگذارید.
متأسفانه در اکثر موارد هنگامی که کیف پول شما هک و موجودی آن خارج شد، کار زیادی از دستتان برنمیآید. تراکنشهای بلاکچین برگشتناپذیر هستند و چون ماهیت ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز است، معمولاً پلیس یا بانک مرکزیای وجود ندارد که پول را به شما برگرداند. با این حال چند اقدام فوری میتوانید انجام دهید: ۱) اگر هنوز بخشی از دارایی در کیف پول باقی مانده، سریعاً آن را به یک کیف پول امن دیگر منتقل کنید که مهاجم به آن دسترسی نداشته باشد. ۲) در صورتی که هک از طریق صرافی یا پلتفرم خاصی بوده (مثلاً حساب شما در یک صرافی هک شده)، سریعاً به پشتیبانی آن اطلاع دهید شاید بتوانند جلوی برداشتهای بعدی را بگیرند. ۳) تلاش کنید رد تراکنش خروجی را در بلاکچین دنبال کنید و آدرس هکر را شناسایی کنید؛ گاهی ردیابیهای زنجیرهای کمک میکند صرافیهایی که هکر پول را به آنجا منتقل کرده شناسایی شوند و شاید حسابش تعلیق شود. ۴) از این اتفاق درس بگیرید و نقاط ضعف امنیتی خود را برطرف کنید تا مجدداً تکرار نشود. واقعیت این است که در دنیای ارز دیجیتال پیشگیری بهترین (و تنها) راه محافظت است.
انتخاب گذرواژه امن چند اصل ساده دارد: حتیالمقدور طولانی باشد (عبارت یا جمله حتی بهتر از یک کلمه است)، شامل حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها باشد، و هیچ ارتباطی با اطلاعات شخصی شما نداشته باشد. به عنوان نمونه، رمزی مثل Tb#92_k!Ar%7 بسیار قویتر از Ali1369 است. از بکار بردن کلمات رایج یا الگوهای کیبورد (مثل asdfgh یا 123456) جداً خودداری کنید؛ اینها اولین چیزهایی است که هکرها امتحان میکنند. یک روش خوب این است که یک جمله نامربوط بسازید و حرف اول کلماتش را با برخی تغییرات استفاده کنید؛ مثلاً جمله "بچه که بودم آرزو داشتم خلبان شوم!" میتواند تبدیل شود به رمز bkbaDk$Kh! که ترکیبی تصادفی به نظر میرسد. در نهایت تاکید میکنم: برای هر حساب یک رمز منحصربهفرد استفاده کنید. با این کار اگر یکی از رمزهایتان فاش شد، سایر حسابها در امان میمانند. استفاده از برنامههای مدیریت رمز عبور هم راهکاری حرفهای برای ساخت و نگهداری ایمن رمزهای پیچیده است.
اگر سرمایه شما در حد چند ده دلار است، شاید مقرونبهصرفه نباشد که یک کیف پول سختافزاری گرانقیمت تهیه کنید. در این حالت میتوانید از یک کیف پول نرمافزاری معتبر (مثل تراست ولت یا متامسک) استفاده کنید و با رعایت نکات امنیتی که گفتیم، ریسک را به حداقل برسانید. اما به محض اینکه مبلغ سرمایهگذاری شما رشد کرد و به چند صد دلار یا بیشتر رسید، خرید کیف پول سختافزاری تصمیم عاقلانهای خواهد بود. این یکجور سرمایهگذاری روی امنیت است؛ شما شاید ۵ تا ۱۰ درصد از داراییتان را خرج دستگاه کنید، اما ۹۰٪ باقیمانده را از خطرات جدی مصون میکنید. ضمن اینکه کیف پول سختافزاری میتواند سالها برای مبالغ مختلف استفاده شود. پس اگر قصد دارید در دنیای کریپتو فعال بمانید، حتی با مبالغ متوسط، در بلندمدت داشتن یک والت سختافزاری آرامش خاطر بیشتری به شما میدهد.