پرایس اکشن (Price Action) چیست؟

پرایس اکشن (Price Action) چیست و چه اطلاعاتی در اختیار ما می‌گذارد؟ تحلیل پرایس اکشن چه مزیتی دارد؟سرمایه‌گذاران و معامله‌گران از روش‌های مختلفی برای تحلیل و پیش‌بینی‌ روند حرکتی قیمت دارایی‌های مختلف استفاده می‌کنند.

گروهی از تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) و گروه دیگر نیز از تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) استفاده می‌کنند. یکی از روش‌های پر کاربرد در تحلیل تکنیکال، بررسی رفتار قیمت یا همان پرایس اکشن است که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.

مقدمه ای بر پرایس اکشن (Price Action)

در تحلیل تکنیکال، سرمایه‌گذاران با تحلیل و بررسی داده‌های تاریخی در مورد قیمت سهم‌ها و به‌طور کلی دارایی‌های مالی، اقدام به پیش‌بینی قیمت در آینده می‌کنند. تحلیل تکنیکال دارای طیف گسترده‌ای از  انواع روش‌ها و رویکرد‌ها است و ترکیبی است از هنر و محاسبات ریاضی. 

پرایس اکشن (Price Action) یا رفتار قیمت‌، در‌ واقع نوعی تحلیل تکنیکال است که بر خلاف سایر رویکرد‌های تحلیل تکنیکال، تنها با استفاده از رفتار قیمت در زمان‌های مختلف و با بررسی الگو‌های خاصی که قیمت‌ها در طول زمان تشکیل می‌دهند، رفتار قیمت را در آینده پیش‌بینی می‌کند.

در تحلیل پرایس اکشن (رفتار قیمت)، با تمرکز و تاکید بر نمودار قیمت، رفتار، الگو‌ها و حرکت‌های معنی‌دار قیمت‌ها شناسایی می‌شود. در این مدل از تحلیل، از سایر اندیکاتور‌های تکنیکال استفاده‌ زیادی نمی‌شود و فقط حرکت‌ قیمت‌ها و الگو‌های تشکیل شده مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد.

در واقع پرایس اکشن نه‌تنها نشان‌دهنده‌ رفتار قیمت در طول زمان است، بلکه نشان‌دهنده‌ رفتار بازار، بازیگران و سرمایه‌گذاران نیز است. تاثیر‌ همه‌ اخبار و اتفاقات مهم در گذشته، حال و آینده را می‌توان در نمودار  قیمت‌ مشاهده کرد. بنابراین تحلیل پرایس اکشن (Price Action) از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

پرایس اکشن و الگوهای شمعی (CandleSticks)

معمولا برای تحلیل تکنیکال و Price Action از الگو‌های شمعی استفاده می‌شود. الگو‌های شمعی یکی از روش‌های نمایش نمودار قیمت و زمان است. این الگو‌ها ساده و قابل فهم هستند و نسبت به سایر روش‌های نمایش، نمودار قیمت و زمانِ قیمت‌ها را با جزئیات کامل‌تری نشان می‌دهند.

نمودار بالا نمونه‌ای از نمودار قیمت و زمان با استفاده از الگو‌های شمعی است. الگو‌های شمعی به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند، می‌توانند الگو‌های قیمتی خاصی را نشان دهند و برای تحلیل Price Action بسیار مناسب هستند. بنابراین قبل از آشنایی با رفتار قیمت‌ها، باید به صورت کامل با نحوه‌ی نمایش الگو‌های شمعی آشنا باشید.

در الگو‌های شمعی هر شمع یا کندل باتوجه به تایم‌فریمی که در آن قرار دارد، نشان‌دهنده‌ چگونگی تغییرات قیمت در آن دوره زمانی است. مثلا اگر نمودار قیمت‌‌ها روزانه باشد، هر کندل نشان‌دهنده‌ تغییرات قیمت طی آن روز است.

سایه‌هایی که از دو سمت امتداد پیدا می‌کنند، نشان‌دهنده بیشترین و کمترین قیمتی است که سهم در طول آن روز به خود دیده. اگر آخرین قیمتی که سهم در آن بسته می‌شود، بیشتر از  قیمتی باشد که سهم با آن باز شده، کندل آن روز به رنگ سبز نشان داده می‌شود و اگر کمتر باشد، به صورت قرمز یا خالی نشان داده‌ می‌شود.

تحلیل رفتار قیمت (Price Action)

قیمت‌ها در طول زمان الگو‌ها و جهت‌گیری‌های خاصی را شکل می‌دهند. این الگو‌ها به مرور زمان شناخته شده‌اند و دارای انواع مختلفی هستند. الگو‌های شکل گرفته در نمودار‌های شمعی از معروف‌ترین آن‌ها هستند. نکته‌ مهمی که باید در نظر داشت این است که برداشت هر سرمایه‌گذار یا تحلیل‌گر از این الگو‌ها متفاوت است و این خود دلیلی بر سود یا زیان افراد می‌شود. 

تحلیل انواع روند در پرایس اکشن

نقطه‌ شروع در پرایس اکشن(رفتار قیمت)، تشخیص فاز بازار است. این به معنی است که، ابتدا باید تشخیص دهیم قیمت‌ها در چه فازی قرار دارند. سه فاز کلی در رفتار قیمت‌ها وجود دارد که عبارتند از: Consolidation (تثبیت قیمت‌ها)، فاز اصلاحی Retracement و Trending ( روند قیمت‌ها). 

در فاز Consolidation قیمت‌ها در یک محدوده‌ خاصی که معمولا بین دو ناحیه‌ مقاومتی (Resistance) یا حمایتی (Support) است، نوسان می‌کنند. در فاز روند، قیمت‌ها در یک جهت خاص در حال حرکت هستند؛ صعودی یا نزولی! البته باید در نظر داشت که در هرکدام از این فاز‌ها، فاز‌های کوچک‌تری نیز وجود دارند و حرکات و رفتار قیمت‌ها دارای اولویت هستند.

این حرکات به دو دسته‌ ماینور (Minor) و ماژور (Major) تقسیم‌بندی‌ می‌شوند. در فاز اصلاحی نیز قیمت‌ها روند متفاوتی نسبت به روند قبلی پیش گرفته و دوباره به روند قبلی باز می‌گردند و یا وارد فاز تثبیت (Consolidation) می‌شوند.

مثال تحلیل روند

به عنوان مثال در تصویر زیر قیمت بیت‌کوین در تایم‌فریم یا دوره‌ی زمانی روزانه نمایش داده‌ شده‌است. در این نمودار قیمت بیت‌کوین ابتدا از محدوده‌ی 59731 دلار وارد یک کانال نزولی شده‌ و یک روند نزولی را تشکیل داده‌است. این روند نزولی تا محدوده‌ی 32473 دلار ادامه داشته و پس از آن متوقف شده است. بعد از آن قیمت این رمزارز  وارد یک فاز تثبیتی بین محدوده‌ی 32473 دلار و 39925 شده است.

یکی از نشانه‌های روند نزولی تشکیل کندل‌هایی است که پایین‌تر از کندل قبلی بسته می‌شوند. معمولا پس از هر روند ماژور، مانند روند بالا یک دوره‌ی تثبیت وجود دارد که در اصطلاح به آن دوره‌ی استراحت نیز گفته می‌شود. البته ممکن است یک حرکت اصلاحی نیز در جهت مخالف شکل بگیرد که در قسمت بعد در مورد آن توضیح خواهیم داد.

حالا در اینجا، سرمایه‌گذاران با این معما روبه‌رو می‌شوند که، قیمت بیت‌کوین پس از خروج از کانالی که در حال حاضر در آن تثبیت شده، چه روندی را پیش می‌گیرد. برای پیش‌بینی این موضوع، تنها تحلیل رفتار قیمت کافی نیست و باید از سایر اندیکاتور‌ها و تحلیل‌های تکنیکال موجود و حتی تحلیل بنیادی نیز استفاده کرد. 

حرکت‌های اصلاحی و سطوح حمایتی و مقاومتی در پرایس اکشن

همانطور که گفته شد، حرکت‌های اصلاحی عبارتند از تغییر روند قیمت در جهت مخالف. مثلا اگر قیمت روند صعودی دارد با یک اصلاح، وارد فاز نزولی می‌شود و دوباره وارد فاز صعودی شده یا در یک محدوده‌ی خاص تثبیت می‌شود.

یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین روش‌ها برای تعیین میزان اصلاح قیمت‌ها پس از هر روند، نسبت‌های فیبوناچی است. با استفاده از این نسبت‌ها می‌توان محدوده‌های مقاومتی و حمایتی را تشخیص داد و میزان اصلاح قیمت‌ها را پیش‌بینی کرد. این نسبت‌ها می‌توانند خطوط حمایت و مقاومت را مشخص کنند. با استفاده از این خطوط می‌توان معکوس شدن روند را تشخیص داد.

در نمودار زیر قیمت‌ بیت‌کوین یک روند صعودی را در تایم‌‌فریم روزانه از قیمت 30512 دلار شروع کرده و توانسته تا 58261 دلار رشد کند.

پس از متوقف شدن قیمت در محدوده‌ی 58261 دلار، یک روند اصلاحی نزولی شکل گرفته و قیمت تا 44435 دلار کاهش پیدا کرده‌است. این محدوده‌ی قیمتی در ناحیه‌ی 50 درصد فیبوناچی قرار دارد که نسبت بسیار قدرت‌مندی است و یک حمایت قوی را تشکیل داده‌است.

یک کندل قرمز رنگ با یک سایه‌ی بلند در این ناحیه وجود دارد که خود آن نیز یک Pin Bar است. PIN BAR یکی از الگوهای شمعی است که نشان‌‌دهنده‌ی معکوس شدن روند است و پس از آن دوباره روند صعودی شکل گرفته است.

لازم به ذکر است که محدوده‌ی قیمت 58621 دلار که روند صعودی قبلی قادر به شکستن آن نبود، تبدیل به یک مقاومت قدرت‌مند شده و در مقابل روند‌های صعودی بعد نیز مقاوت کرده و از رشد قیمت جلوگیری کرده‌است. بنابراین با شناسایی روند‌های اصلی و اصلاحی و پیدا کردن خطوط حمایت و مقاومت، می‌توان رفتار قیمت را پیش‌بینی کرد.

بازه‌ی زمانی یا Time Frame

بازه‌ی زمانی یا Time Frame، واحد‌های زمانی‌ای است که نمودار قیمت‌ها بر اساس آن نمایش داده می‌شود. مثلا اگر نمودار قیمت‌‌ها روزانه باشد، هر کندل نشان‌دهنده‌ی یک روز معمالاتی است. تایم‌فریم‌ها می‌توانند از یک ثانیه تا 1ساعت، 4ساعت، روزانه و حتی سالانه باشند. سرمایه‌گذاران با توجه به میزان ریسک‌پذیری و استراتژی معاملاتی که دارند، تایم‌فریم معاملاتی خاص خود را انتخاب می‌کنند.

بعضی از سرمایه‌گذاران از تحلیل تایم‌فریم‌های چندگانه Multiple Timeframes استفاده می‌کنند. به طور کلی، هر چقدر که میزان تایم‌فریم کوچک‌تر باشد، بازه‌ معاملاتی سرمایه‌گذار نیز کوچک‌تر می‌شود. مثلا اگر سرمایه‌گذاری تمایل به سرمایه‌گذاری در کوتاه‌مدت داشته باشد، بهتر است که از تایم‌فریم‌های کوچک‌تر مانند 1ساعته و 15 دقیقه‌ای استفاده کند. سرمایه‌گذارانی که تمایل به سرمایه‌گذاری بلند‌مدت دارند از تایم‌فریم‌های هفتگی یا ماهانه برای تحلیل رفتار قیمت‌ها استفاده می‌کنند.

بهتر است در بازار‌هایی که دارایی نوسانات زیادی هستند، از پرایس اکشن در تایم‌فریم‌های کوچک‌تر برای تحلیل رفتار قیمت استفاده کنید. خطوط حمایت و مقاومت با گذشت زمان همچنان کارایی دارند.

ممکن است خط حمایتی که 6 ماه قبل، از ریزش قیمت‌ها جلوگیری کرده است، دوباره تبدیل به یک حمایت و یا حتی یک مقاومت قدرت‌مند شود. تحلیل بازه‌های زمانی یکی از مهم‌ترین قسمت‌ها در پرایس اکشن است. باید قبل از ورود به معامله، رفتار قیمت را در بازه‌های زمانی مختلف بررسی کرد.

محدودیت‌ها و مزیت‌های پرایس اکشن (Price Action)

پرایس اکشن (Price Action) برای بررسی و پیش‌بینی قیمت‌ همه‌ی دارایی‌های مالی کاربرد دارد. یکی از مزیت این تحلیل، ساده بودن آن است. بعضی از تحلیل‌گران با پیچیده کردن بیش از حد تحلیل خود، باعث بروز خطا در پیش‌بینی‌های خود می‌شوند.

اما ساده بودن Price Actionباعث افزایش دقت آن می‌شود. البته باید در نظر داشت که برای تحلیل و معامله در بازار‌ها باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت و price action به تنهایی قادر به پیش‌بینی و تحلیل کامل نیست.

نکته قابل توجه در کاربرد پرایس اکشن در بازار رمزارزها

نکته‌ مهمی که در استفاده از پرایس اکشن برای معامله‌ رمزارز‌ها باید در نظر داشت، این است که هر رمزارز دارای رفتار قیمتی مختص به خود است. عواملی مانند نقدشوندگی و مارکت‌کپ و سایر عوامل بنیادی باعث تاثیر‌گذاری در نوسانات رمز‌ارز‌ها شده و رفتار قیمت آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

بهتر است برای تحلیل رفتار قیمت رمزارز‌ها، ابتدا در تایم‌فریم‌های مختلف، الگو‌ها و روند‌های مختلف را بررسی و شناسایی کنید. الگو‌های مختلف یا خطوط حمایت و مقاومتی که در طول زمان ایجاد می‌شوند، همیشه قابل اعتماد نیستند.

اخبار و فضاسازی‌های موجود در بازار می‌توانند به راحتی باعث شکسته شدن این خطوط شوند. بنابراین برای معامله‌ی رمزارز‌ها باید عوامل بنیادی را نیز در نظر بگیرید. زیرا  الگو‌ها و روند‌های شکل گرفته شده در بازار، تنها برداشت شخصی ما هستند و ممکن است این برداشت‌ها اشتباه باشند.