رابطه خواب و ثروت: پرونده‌ای به نفع خوابالوها

تصویری که ما از یک فرد موفق داریم، شخصی است که تا دیروقت بیدار است و کار می‌کند، و صبح قبل از همه بیدار می‌شود. فردی بدون استراحت و بدون خواب کافی، با چشم‌هایی پف کرده و خسته. در مقابل فردی بی‌عرضه در ذهن ما کسی است که زیاد می‌خوابد.

اما یک مطالعه بر روی میزان خواب و درآمد افراد نشان داد یک ساعت خواب اضافه در کوتاه مدت 1.1 درصد و در بلندمدت 5 درصد درآمد کارمندان را افزایش می‌دهد.

این نتیجه چندان با برداشت ما از کارمند سخت‌کوش همخوانی ندارد. ما خیال می‌کنیم آن کارمندی که بعد از ساعت کاری همچنان دارد به کار ادامه می‌دهد، کارمند بهتری است تا کسی که راس ساعت 5 به خانه می‌رود و خیلی زود می‌خوابد.

خوش‌خواب یا بی‌خواب: کدام کارمند بهتر است؟

در یک شرایط کاری ایده‌آل، کارمندی که مولدتر است درآمد بیشتری کسب می‌کند و زودتر ارتقا می‌گیرد. شاید فکر کنید کار شما این طور نیست و کارِ بیشتر به درآمد بالاتر منتهی نمی‌شود.

اما کسی که سرمایه‌گذاری در بورس را به عنوان شغل انتخاب کرده، باید خودش پول در بیاورد. در این شرایط مولدبودن، خلاقیت و سلامت ذهن به او کمک می‌کند که بازدهی بیشتری داشته باشد.

مثال رانندگی را در نظر بگیرید. یک راننده خواب‌آلوده تفاوت زیادی با راننده مست ندارد. درست همان‌طور که نباید قبل از رانندگی مشروب نوشید، وقتی خوابتان می‌آید هم نباید پشت فرمان بنشینید.

در برخی مشاغل این تاثیر خیلی ساده و سریع خود را نشان می‌دهد. مثلا برای یک خلبان یا جراح، کم‌خوابی خیلی زود می‌تواند به فاجعه منجر شود.

اما یک سرمایه‌گذار ممکن است در بلندمدت از کم‌خوابی آسیب ببیند. و شاید آن روز نداند که ریشه مشکل کجا است.

منظور ما از خواب کافی، معمولا بالای 7 ساعت خوابیدن است و کم‌تر از 5 ساعت را بسیار کم در نظر می‌گیریم.

خواب کسب‌وکار من است!

بازار ساعت 9 شروع می‌شود و یک سرمایه‌گذار جدی از ساعت هشت و سی دقیقه پشت سیستم می‌نشیند. برای این کار احتمال او ساعت 8 بیدار شده، صورتش را شسته، صبحانه خورده و با روحیه و انگیزه به بازار آمده است.

همین سرمایه‌گذار اگر ساعت 2 خوابیده باشد، به زحمت می‌تواند چشم خود را باز نگه دارد. او تلاش زیادی می‌کند که تمرکز داشته باشد و حتی ممکن است در مهم‌ترین لحظات، چرت بزند.

اما ماجرا تنها به سطح انرژی شما بر نمی‌گردد. کم‌خوابی انسان را احمق می‌کند! چرا؟ به دلیل ترشح هورمون مشهور کورتیزول. بله، کسانی که کم‌تر از 5 ساعت در روز می‌خوابند، به طور میانگین سطح کورتیزول بالاتری دارند.

کورتیزول یا هورمون استرس، اشتهای شما را باز می‌کند، به ذخیره بیشتر چربی منجر می‌شود و البته باعث می‌شود که تصمیم‌هایی غیرمنطقی و احساسی بگیرید.

شرایط متعددی وجود دارد که سطح کورتیزول را بالا می‌برد. استرس زیاد، درآمد کم، نااطمینانی سیاسی و کم‌خوابی از جمله دلایلی هستند که کورتیزول شما را بالا می‌برند.

نتیجه‌گیری بسیار ساده و سرراست است: کسانی که کم‌تر می‌خوابند، تصمیم‌هایی غیرمنطقی‌تر می‌گیرند و بیشتر تحت تاثیر هیجان (و نه تحلیل) به خرید و فروش می‌پردازند.  

خواب، جادو می‌کند؟

پژوهش بر روی مردان سالم نشان داده که میزان تستوسترون (هورمون جنسی) در مردانی که حدود 5 یا 6 ساعت در روز می‌خوابند، قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. 

تستوسترون تنها بر عملکرد جنسی آن‌ها اثر ندارد بلکه فاکتورهای سلامتی مثل تراکم استخوان، حجم عضلات و البته سلامت روانی هم به این هورمون وابسته است.

اما ماجرا به استرس و فعالیت جنسی خلاصه نمی‌شود. خواب، بر مطالعه هم اثر می‌گذارد. وقتی قبل از مطالعه به اندازه کافی خوابیده باشید، بیشتر از حالت کم‌خواب قدرت یادگیری خواهید داشت. نکته جالب این است که اگر بعد مطالعه بخوابید، بعدها مطالب بیشتری در حافظه شما باقی می‌ماند.

در فصل بهار و با تغییر ساعت، معمولا ساعت بیولوژیک بدن ما سریع به روز نمی‌شود. مثلا اگر هر روز 12 می‌خوابیدم و 8 بیدار می‌شدم، حالا ساعت 1 خوابم می‌برد اما همچنان مجبورم 8 بیدار شوم. تاثیر این یک ساعت کم‌خوابی را می‌شود در آمار میزان سکته قلبی و همچنین افزایش تصادفات جاده‌ای مشاهده کرد.

در پاییز و زمانی که به خوابیدن در ساعت 12 عادت کرده‌ایم، عملا یک ساعت دیرتر از معمول بیدار می‌شویم. در این زمان هم کاهش آمار سکته‌ و تصادفات مشهود است.

چرا همیشه مریض هستم؟

یکی از مشکلات حرفه‌ای که برای هر کسی رخ می‌دهد این است که مدام مریض شود و به مرخصی استعلاجی نیاز داشته باشد. بیماری‌هایی گذرا مثل آنفولانزای و حساسیت شدید فصلی یا بیماری‌های مزمن مثل مشکلات قلبی و سرطان.

حتی یک شب کم‌خوابی (کم‌تر از چهارساعت) باعث می‌شود که سیستم ایمنی تا 75% ضعیف‌تر عمل کند.

به تمام روزهایی فکر کنید که بازار را از دست داده‌اید، چون بیمار بودید. نتوانستید خوب فکر کنید. عملکرد دلخواه خود را نداشتید. مدتی در بیمارستان بودید... شاید یکی از مشکلاتی که باعث جدایی شما از بازار شده، همین کم‌خوابی باشد.

بی‌خوابی احتمال ابتلا به سرطان، حمله قلبی، بیماری‌های عفونی و ویروسی را افزایش می‌دهد. این بیماری‌ها علاوه بر هزینه درمانی، باعث می‌شوند از کار دور شوید و برای بازگشت به شرایط طبیعی و مطلع شدن از اوضاع به انرژی بیشتری نیاز داشته باشید.

آیا 5 ساعت خواب کافی است؟

بعضی افراد چاق هستند، برخی لاغر. این موضوع را می‌شود روی ترازو دید و به‌سادگی اندازه‌ گرفت. آن‌هایی که بیش از حد لاغر هستند یا به اندازه کافی غذا نمی‌خورند، یا شکم خود را با غذای نامناسب پر می‌کنند و دیگر جایی برای خوردن خوراکی‌های مغذی باقی نمی‌ماند.

کم‌خوابی هم درست به همین شکل است. یا خود را به خواب کم عادت داده‌ایم، یا زیاد می‌خوابیم اما خواب ما کیفیت لازم را ندارد. مشکل اینجا است که ترازویی برای اندازه‌گیری کم‌خوابی در دست نداریم.

افرادی که به خواب کم، عادت‌ کرده‌اند ممکن است فکر کنند بدنشان به بیش از این مقدار خواب نیاز ندارد. اما آن‌ها اشتباه می‌کنند.

موضوع مهم این است که چنین افرادی همچنان از ضعف سیستم ایمنی، ترشح کورتیزول، پایین بودن سطح تستوسترون و بی‌انگیزگی ناشی از کم‌خوابی رنج می‌برند. درست مثل فرد بسیار لاغری که حجم عضلاتش کافی نیست، اما خود را به این میزان غذا عادت داده است.

قرص خواب، راه‌حل مناسبی نیست. چرا که خواب‌های غیرطبیعی بسیار کم‌کیفیت هستند و نمی‌توانند جبران مافات کنند.

در نتیجه، 5 ساعت خواب کافی نیست، حتی اگر احساس کنید که مشکل خاصی ندارید. اگر به دلایلی مجبور هستید دیر بخوابید و زود بیدار شوید، بهتر است حتما بعدازظهر (یا زمانی دیگر) این کمبود را جبران کنید.

آیا پیشرفت شغلی و خواب مرتبط هستند؟

این که در یک جلسه کاری یا مصاحبه شغلی، خسته به نظر بیایید و مدام خمیازه بکشید، به هیچ عنوان به نفع شما نیست.

مدیر، شما را به اتاقش دعوت می‌کند و می‌خواهد در مورد مشکلی در بخشی که در آن فعال هستید سوال کند. شما خسته هستید، زیرچشمتان گود افتاده و خمیازه می‌کشید. مهم نیست چه توضیحی بدهید، او خستگی و بی‌انگیزگی شما را دلیل مشکل پیش آمده می‌بیند.

این مشکل نه فقط در مورد افراد بالادستی، بلکه در مورد زیردستان هم به وجود می‌آید. آن‌ها به شما نگاه می‌کنند و می‌بینند خسته و بی‌حوصله هستید. بعد از این نمی‌توانید توقع داشته باشید که آن‌ها پرانرژی و سرزنده باشند.

خسته و خواب‌آلوده به خانه باز می‌گردید. چقدر احتمال دارد که کتاب بخوانید؟ و اگر با بی‌حوصلگی کتابی را باز کنید، و ساعاتی را هم برای مطالعه بگذارید، بعید است چیز زیادی از این کتاب در خاطر شما بماند. و بدون مطالعه باکیفیت و مداوم، پیشرفت شغلی و افزایش درآمد یک توقع بی‌جا است.

چرا وقت نمی‌کنم بخوابم؟

بسیاری از کسانی که کم‌خوابی دارند، مدعی هستند که برای خوابیدن وقت کافی ندارند. اگر شما هم از این دست آدم‌ها هستید، کافی است کمی روز خود را جستجو کنید و وقت‌های خالی و بی‌فایده را ببینید. زمان‌هایی که در اینترنت پرسه می‌زنید، پای تلویزیون می‌نشینید، یا به انجام کارهای غیرضروری می‌پردازید.

موضوع این نیست که ما برای خوابیدن وقت کافی نداریم، موضوع این است که در زمان بیداری، کارهای زیادی هست که دوست داریم انجام بدهیم: شبکه اجتماعی، فیلم، کتاب، سریال، چت و...

فاصله ما تا دنیایی از سرگرمی و جذابیت، یک کلیک است. این سرگرمی‌ها با «Notification» مدام توجه ما را می‌دزدند و به خود فرو می‌برند.

گاهی ساعت 11 آماده خواب هستم و می‌بینم چقدر وسوسه پیرامون خود دارم. یک رمان همیشه کنار تخت من است. پیشنهاد یک ویدیوی جذاب روی گوشی. DVD یک بازی هیجان‌انگیز داخل پلی‌استیشن. مقاله‌ای خواندنی در نشریه هاروارد. می‌توانم به دوستم تلفن بزنم. سه‌تار روی دیوار دارد چشمک می‌زند. هنوز فیلم 1917 را ندیده‌ام. یک سریال جدید آمده...

شاید بگویید دنیای من این شکلی نیست. مثل مادر شاغلی که فرزندی بازیگوش دارد، نه پلی‌استیشن بازی می‌کند نه وقتی برای سریال دارد... اما تردید نکنید که او در مدیریت زمان مشکل دارد.

او صبح‌ها از این که بچه خواب است استقبال می‌کند. بعدازظهرها دوست دارد او چند ساعت اضافه بخوابد تا خودش به یک کار شخصی برسد. شب، بچه بیدار است و مادر نمی‌تواند استراحت کند. چرا مادر از خواب بعدازظهر بچه استقبال می‌کند؟ چون در این زمان خالی می‌تواند هزار کار دیگر بکند.

راه چاره در یک چیز است: باور کنیم که خوابیدن، گزینه‌ای است جذاب که باید در بین کارها برای خودش جا باز کند. بچه خواب است؟ این فرصتی است استثنایی برای شما که بخوابید.

چطور بهتر بخوابیم؟

همان‌طور که گفتیم، نمی‌شود با قرص، خواب بیشتر و باکیفیت‌تر داشت، هرچند اگر دچار اختلال جدی هستید، بد نیست به پزشک مراجعه کنید.

اگر صبح‌ها به کمک ساعت از خواب بیدار می‌شوید و این کار برایتان دشوار است، به احتمال زیاد دچار کم‌خوابی هستید.

بهتر است شب‌ها زودتر به رخت‌خواب بروید و باور کنید که خواب شب بخشی از کارهای مهم روزانه شما است.

نیم ساعت زودتر از ساعت خواب به تخت بروید. مثلا اگر قرار است 8 بیدار شوید و درنتیجه مجبورید 12 بخوابید، بهتر است یازده و نیم در رخت‌خواب باشید.