احتمالا تمامی افرادی که در بازار سرمایه فعالیت میکنند با افزایش سرمایه شرکتها مواجه شدهاند. بعد از افزایش سرمایه، معمولا قیمت سهام شرکت کاهش پیدا میکند.
در این حالت ممکن است سرمایهگذاران گمان کنند که ضرر کردهاند. اما آیا واقعا به این صورت است؟ چرا قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه کاهش پیدا میکند؟ آیا فرمول خاصی برای محاسبه قیمت جدید بهکار برده میشود؟ در این مقاله قصد داریم در رابطه با چگونگی محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه صحبت کنیم.
افزایش سرمایه چیست؟
همانطور که قبلاً گفتیم شرکتها باتوجه به اهداف خود مثل تامین مالی، اصلاح ساختار مالی و... دست به افزایش سرمایه میزنند. راههای مختلفی برای افزایش سرمایه وجود دارد؛ مثل افزایش سرمایه از محل سود انباشته، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، از محل تجدید ارزیابی داراییها و افزایش سرمایه از طریق صرف سهام.
قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه بعد از افزایش سرمایه، هنگام بازگشایی کاهش پیدا میکند. در ادامه نحوه محاسبه قیمت جدید سهام شرکتها را بعد از افزایش سرمایه بررسی میکنیم.
1- چگونگی محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها
در این نوع از افزایش سرمایه، پول جدیدی وارد شرکت نمیشود و مدیران شرکت تنها بهدنبال اصلاح ساختار مالی خود هستند. تغییرات حاصله نیز، فقط در صورتهای مالی نمود پیدا میکند.
برای مثال ارزش داراییهای ثابت شرکت مثل زمین، ساختمان، تجهیزات و... دوباره اندازهگیری شده و به قیمت روز در صورتهای مالی وارد میشود.
در این نوع از افزایش سرمایه، بهدلیل اینکه سرمایهای وارد شرکت نمیشود، در میزان سرمایه سهامداران نیز تغییر ایجاد نمیشود.
با اینکه در این روش قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه کاهش پیدا میکند اما بر تعداد سهم سهامداران اضافه خواهد شد و عملا در میزان داراییهای آنها تغییری ایجاد نمیشود.
در پایین، فرمول محاسبه قیمت جدید سهم بعد از افزایش سرمایه از این طریق را میبینید.

2- چگونگی محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
پیش از آنکه سراغ محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته برویم، مروری کوتاه میکنیم بر اینکه سود انباشته چیست.
وقتی شرکت طی یک دوره مالی سود میکند، میتواند تمامی سود خود را میان سهامداران تقسیم نکند و بخشی از آن را برای مخارج یا طرحهای توسعهای، نزد خود نگه دارد. به این سود ذخیره شده به اصطلاح سود انباشته میگوییم که شرکت بهنوعی آن را برای روز مبادا نگه میدارد.
در این نوع افزایش سرمایه مبلغی از سهامداران دریافت نمیشود و بعد از افزایش سرمایه قیمت سهم کاهش پیدا میکند. یعنی ما ضرر میکنیم؟
در پاسخ باید بگویم که خیر. درست است که قیمت سهام ما کم میشود اما متناسب با میزان افزایش سرمایه، بر تعداد سهمهای ما اضافه خواهد شد (سهام جایزه). عملا ما نه سود میکنیم و نه زیان.
یعنی درصد مالکیت ما در شرکت تغییر نمیکند و ثابت میماند.
برای محاسبه قیمت جدید سهم بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته از فرمول زیر استفاده میکنیم.

یعنی ابتدا درصد افزایش سرمایه را بهدست میآوریم و سپس از آن در فرمول بالا استفاده میکنیم.
فرض کنید قیمت سهام یک شرکت پیش از افزایش سرمایه برابر با 1000 تومان است و شرکت بخواهد که افزایش سرمایه 70 درصدی داشته باشد. در این حالت قیمت جدید هر سهم بعد از افزایش سرمایه را بهدست آورید. (پاسخ: 588 تومان)
3- چگونگی محاسبه قیمت سهم پس از افزایش سرمایه و تعداد آن از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
از دیگر روشهای افزایش سرمایه، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران است. در این حالت شرکت بهنوعی برای سهامداران فعلیاش امتیاز در نظر میگیرد و این امتیاز را در قالب حق تقدم به سهامداران کنونی میدهد. منظور از حق تقدم این است که سهامداران کنونی زودتر از بقیه میتوانند در افزایش سرمایه سهیم شوند.
سهامداران میتوانند با پرداخت مبلغی معادل ارزش اسمی سهام (1000 ریال) بهحساب شرکت، حق تقدم خود را به سهم تبدیل کنند. مثلا اگر به شما 2000 عدد حق تقدم تعلق بگیرد و شما بخواهید از آن استفاده کنید؛ باید 200 هزار تومان پول به حساب شرکت واریز کنید. این مبلغ پول بهعنوان آورده نقدی سهامداران محسوب میشود.
ممکن است حالا کمی سردرگم شوید، بالاخره ما سود میکنیم یا ضرر؟
بیایید ابتدا چگونگی محاسبه قیمت سهم را طی این نوع از افزایش سرمایه بررسی کنیم تا بهتر این موضوع را درک کنید.
محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه از طریق آورده نقدی کمی متفاوت از روشهای قبلی است، زیرا در این نوع از افزایش سرمایه وجه نقد وارد شرکت میشود. همانطور که گفتیم در این روش به سهامداران حق تقدم داده میشود. حالا اگر سرمایهگذاران قصد استفاده از این حق تقدم را داشته باشند باید معادل ارزش اسمی آن پول به حساب شرکت واریز کنند.
این رقم واریزی، به سرمایه سهامداران اضافه میشود. میزان سرمایه سهامداران بعد از افزایش سرمایه برابر میشود با سرمایه اولیه، بهعلاوه وجهی که به حساب شرکت واریز کردهاید.
حالا با استفاده از فرمول زیر میتوانیم قیمت جدید هر سهم را محاسبه کنیم.

همه سهامداران شرکت مجبور به شرکت در افزایش سرمایه نیستند و میتوانند در آن شرکت نکنند. در هر حال حق تقدم به آنها تعلق خواهد گرفت.
حالا این سهامداران هستند که میتوانند انتخاب کنند که آیا از حق تقدمهای خود استفاده کنند یا آنها را بفروشند. حق تقدمها همانند سهام شرکت دارای نماد مختص به خود (در انتهای نماد اصلی سهم ح قرار میگیرد) هستند و میتوان همانند سهام آن را در بازار معامله کرد.
اگر بخواهند از حق تقدم خود استفاده کنند، باید معادل ارزش اسمی هر سهم، وجه نقد به حساب شرکت بریزند. در آینده این حق تقدمها به سهام عادی تبدیل خواهد شد.
حالا اگر از حق تقدمهای خود استفاده نکنند و حتی آنها را نفروشند، بعد از گذشت بازه زمانی مشخص (60 روزه) خود شرکت حق تقدمها را میفروشد و بعد از کسر ارزش اسمی هر سهم، مابقی را به حساب سهامدار واریز میکند.
حالا اگر سهامداران شرکت، مطالباتی مثل سود سهام از شرکت داشته باشند. میتوانند از محل این مطالبات مبلغ لازم برای حق تقدم را پرداخت کنند.
4- افزایش سرمایه از محل صرف سهام
برای اینکه بتوانیم این نوع از افزایش سرمایه را توضیح بدهیم، اول باید بدانیم که معنی صرف سهام چیست. به تفاوت بین ارزش بازاری و ارزش اسمی یک سهم، صرف سهام گفته میشود.
در این روش شرکت معمولا مبلغی بیش از ارزش اسمی، از سهامداران درخواست میکند. مثلا امکان دارد بهجای 1000 ریال، 2000 ریال درخواست کند و مابهالتفاوت دریافت شده را به حساب اندوخته شرکت واریز کند یا در ازای آن سهام جدید به سهامداران قدیمی بدهد.
به این روش افزایش سرمایه از محل صرف سهام میگویند. مبلغ اضافه شده تحت عنوان صرف سهام در قسمت حقوق صاحبان سهامِ ترازنامه دیده میشود.
از آنجا که استفاده از این روش در ایران چندان رایج نیست، به چگونگی محاسبه قیمت بعد از این نوع افزایش سرمایه نمیپردازیم.
نتیجهگیری قیمت سهم پس از افزایش سرمایه
تا اینجا با چگونگی محاسبه قیمت سهم بعد از انواع افزایش سرمایه آشنا شدیم. از آنجا که ساختار و اهداف شرکتها با هم فرق میکنند، نمیتوان گفت کدام روش افزایش سرمایه بهتر است. اما روشهایی که طی آن وجه نقد وارد شرکت میشود معمولا محبوبیت بیشتری بین سرمایهگذاران دارند.
بعد از انواع افزایش سرمایه، قیمت سهام بعد از بازگشایی کاهش پیدا میکند. اما از آنجایی که متناسب با میزان افزایش سرمایه، تعداد سهم ما هم افزایش پیدا میکند و عملا ضرری نمیکنیم.
در این مقاله یاد گرفتیم که قیمت سهام را بعد از افزایش سرمایه پیشبینی کنیم. وقتی سهم برای معامله باز میشود، فرقی هم ندارد که چه نوع افزایش سرمایهای باشد، نه سود میکنیم نه ضرر. اما بعد از گشایش سهم این خریداران و فروشندگان هستند که سود یا زیان ما را مشخص میکنند. یعنی بعد از بازگشایی سهم، قیمتها براساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین میشوند.
اگر در طول افزایش سرمایه اخبار مثبتی راجعبه سهم منتشر شده باشد، معمولا تقاضا برای آن افزایش پیدا میکند و میتوان به افزایش قیمت آن در روزهای آتی امیدوار بود.
با سلام و تشکر بخاطر توضیحات دقیقتون
سلام من سال ۹۹ وقتی سهام شستا ۵ تومن بود ، دو تومن دادم یکی برام سهام شستا خرید . بعد دو سالی یادم افتاد گفتم بفروش پولمو بده. که دیدم خیلی زودتر فروخته.الان میخوام حسابش کنم مثل اینکه چند بار افزایش سرمایه خورده نمیدونم هر سهم اون موقع حالا شده چند سهم؟
کسی نمیتونه کمکم کنه؟
ممنون از زحمت و نوشته تون
کاش بشه گروهی تشکیل داد و در اون همه اطلاعات جمع اوری شده شون رو رای کسب سود بیشتر با بقیه مشترک بشن و سود جمعی کسب کنن
ممنون بابت توضیحات کاملتون
سلام
ممنون بابت توضیحات خوب و عالی شما
توضیح افزایش قیمت خوب بود ولی تعداد جدید سهام و روش محاسبه کم بود