صندوق تثبیت بازار، راهی برای ایجاد ثبات در بازار سرمایه

مدتی است که در شرایط بحرانی بورس نام صندوق تثبیت بازار را می‌شنویم، این صندوق یکی از ارکان تاثیرگذار بازار در زمان‌های بحرانی بازار است. آیا اطلاعی از نحوه کارکرد و وظایف صندوق تثبیت بازار دارید؟ آیا می‌دانید این صندوق با صندوق توسعه ملی چه ارتباطی دارد؟

در این مقاله می‌خواهیم به‌طور مفصل درباره صندوق تثبیت بازار صحبت کنیم و رابطه آن با صندوق توسعه ملی را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

تعریف صندوق تثبیت بازار

در سال‌های اخیر شاهد نوسانات شدید در بازار سرمایه بودیم، حتی در مقاطعی شاهد خروج نقدینگی و راکد ماندن بازار شدیم. دولت برای کاهش مخاطرات سرمایه‌گذاری و در جهت اجرای ماده 28 قانون رفع موانع تولید رقابت‌‌‌‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور اقدام به تاسیس صندوقی به نام صندوق تثبیت بازار کرد.

هدف از تشکیل صندوق تثبیت بازار

هدف از تشکیل این صندوق کنترل و تثبیت بازار و همچنین حفظ شرایط رقابت منصفانه در بازار است. در شرح وظایف این صندوق همچنین به جلوگیری از ایجاد و تداوم ترس فراگیر در زمان وقوع بحران‌‌‌‌های مالی نیز اشاره شده است. تا سرمایه‌‌‌‌گذاران خرد برای تداوم سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه راغب بمانند و در جهت خروج نقدینگی بر نیایند.

وظایف صندوق تثبیت بازار 

صندوق تثبیت بازار همان‌طور که از نامش پیدا است سعی در ایجاد ثبات دارد؛ همچنین در شرایط بحران ورود کرده و با حمایت از سرمایه‌گذار مانع رفتارهای فرصت‌طلبانه برخی بازیگران می‌شود.

طبق اساسنامه سازمان بورس بحران به شرایط زمانی اطلاق می‌شود که نوسانات شدیدی در نمادهای شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه ایجاد شود.

از جمله وظایف صندوق تثبیت بازار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کنترل و کاهش مخاطرات سامانه‌‌‌‌ای یا فرادستگاهی

مخاطرات سامانه‌ای به نوسانات ناشی از اتفاقات داخل شرکت از جمله نوع محصول، ساختار سرمایه و سهامداران عمده دلالت دارد. مخاطرات فرادستگاهی نیز به تحولات کلی بازار و اقتصاد دلالت دارد که مختص به شرکت یا نماد خاصی نیست و تمامی شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه را درگیر خود می‌کند.

• اجرای سیاست‌های عمومی و حاکمیتی در بازار سرمایه کشور
• حفظ جلوگیری از ایجاد و تداوم ترس فراگیر در زمان وقوع بحران‌‌‌‌های مالی و اقتصادی شرایط رقابت منصفانه
• جلب اطمینان سرمایه‌‌‌‌گذاران خرد برای تداوم فعالیت در این بازار
• حفظ شرایط رقابت منصفانه در بازار

منابع تامین بودجه صندوق تثبیت بازار

طبق اساسنامه صندوق تثبیت بازار برای تامین بودجه این صندوق سه منبع تعریف شده است.

منبع اول سرمایه‌گذاری دولت در صندوق تثبیت بازار است که میزان سرمایه‌گذاری توسط وزارت اقتصاد پیشنهاد شده و از سوی سازمان برنامه و بودجه در لایحه بودجه سالیانه تعریف می‌شود.

منبع دوم سرمایه‌گذاری صندوق توسعه ملی به واسطه صندوق تثبیت بازار در بازار سرمایه است. 

منبع سوم نیز بخشی از کارمزد معاملات تعریف شده که توسط سازمان بورس مشخص می‌شود.
اساسنامه صندوق تثبیت بازار

طبق اساسنامه صندوق تثبیت بازار به عنوان نهاد مالی ثبت شده و دارای شخصیت حقوقی و مالی غیردولتی است. محل استقرار این صندوق شهر تهران معرفی و مدت زمان آن نامحدود اعلام شده است. موضوع فعالیت صندوق نیز خرید و فروش دارایی‌های مالی و سپرده‌گذاری اعلام شده است.

هیات امنای صندوق تثبیت بازار متشکل از وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان بورس است.

نحوه ورود صندوق تثبیت به بازار سرمایه خرید سهام شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس تعریف شده است.

سخن پایانی

ایجاد صندوق تثبیت بازار جزو اقداماتی بود که در بحبوبه ریزش شاخص بورس در سال‌های اخیر رخ داد. وجود چنین صندوق‌های حمایت‌گری از طرف دولت می‌تواند نقش اساسی در ایجاد ثبات داشته باشد. به‌نظر برخی کارشناسان عملکرد صندوق تثبیت بازار قابل قبول نبوده و نتوانسته ثبات مدنظر را ایجاد کند، البته باید در نظر داشت که این صندوق در ابتدای مسیر بوده و با گذشت زمان می‌تواند نقش موثری در بازار سرمایه ایجاد کند.