نوسانگیری کار خوبی است یا بد؟

نوسانگیری چیست؟

قبل از این که نوسانگیری را توضیح دهیم ابتدا باید بفهمیم که نوسان چیست؟ به بالا و پایین‌شدن قیمت سهم نوسان می‌گویند. در بورس اوراق بهادار تهران سهم‌ها می‌توانند روزانه ده درصد نوسان کنند. فرض کنید قیمت پایانی سهمی امروز 17620 ریال است. این سهم فردا می‌تواند مابین 5- تا 5+ درصد قیمت پایانی امروز (16520 تا 18160) معامله شود.

گروهی از افراد هستند که با استفاده از نوسانات قیمت‌ها، سود کسب می‌کنند. اما استفاده از این روش همیشه به‌کسب سود منجر نمی‌شود و می‌تواند با ضرر نیز همراه باشد. افرادی که از نوسانگیری استفاده می‌کنند اکثرا دیدگاهی کوتاه‌مدت دارند. این دیدگاه می‌تواند یک روزه تا چند ماهه باشد. آن‌ها علاقه‌ای به نگه‌داشتن سهام یک شرکت ندارند و تنها می‌خواهند از نوسان قیمت سود کسب کنند. 

روش‌های مختلف نوسانگیری می‌توانند بسیار سود آور باشند اما به‌شرطی که بدانید چه می‌کنید. معمولا این روش‌ها به چشم تازه‌واردان بسیار جذاب و هیجان‌انگیز به‌نظر می‌آیند.

خود من هم زمانی که قصد ورود به بازار سرمایه را داشتم، با خود می‌گفتم که نوسانگیری کار سختی نیست با تحلیل نمودار می‌فهمی چه موقع برای خرید مناسب است و چه زمانی باید سهم را فروخت. آن زمان نمی‌دانستم که ممکن است این فکر به ذهن همه خطور کند و آن‌ها هم همین کار را کنند.

بعد از گذشت مدتی فهمیدم پیش از این که من کار خاصی بکنم، افراد باتجربه و سرمایه‌داران که با زیر و بم بازار به خوبی آشنا هستند، روند حرکتی بازار را تغییر داده‌اند. افراد زیادی را دیده‌ام که برای نوسانگیری وارد بازار شده‌اند و چندی بعد، با ضررهای سنگین از بازار خارج شده‌اند. بیایید اگر هنوز تجربه زیادی در بازار نداریم از تجربه‌های دیگران تا حدی استفاده کنیم تا ما هم متضرر نشویم.

نوسانگیری خود به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که برخی از آن‌ها نیاز به تکنولوژی بسیار پیشرفته دارند. در ادامه چند نوع از استراتژی‌هایی که در رابطه با نوسانگیری به‌کار گرفته می‌شوند را توضیح می‌دهیم.

معامله‌گری با فرکانس بالا (High Frequency Trading)

معامله‌گری با فرکانس بالا که به اختصار به آن HFT نیز گفته می‌شود، روشی است که در آن معامله‌گران با استفاده از برنامه‌های قدرتمند رایانه‌ای تعداد زیادی سفارش را در کسری از ثانیه انجام می‌دهند. در این روش سرمایه‌گذارانی که رایانه‌های قدرتمندتری دارند، سود بیشتری به‌دست می‌آورند. در واقع کامپیوترهای قدرتمندتر، در مدت زمان کمتر، الگوریتم‌های پیچیده‌تر و بیشتری را در بازارهای مختلف تحلیل می‌کنند. Virtu Financial نمونه‌ای از شرکت‌هایی است که از این سیستم برای انجام معاملات خود استفاده می‌کند. از این روش در داخل کشور استفاده نمی‌شود.

معامله‌گری روزانه (Day Trading)

Day Traderها چه‌کسانی هستند و چه کاری انجام می‌دهند؟

Day Traderها یا همان معامل‌گران روزانه افرادی هستند که فعالانه هر روز معامله می‌کنند و از تغییرات قیمت سهام در جهت کسب سود استفاده می‌کنند. زمانی که بازارها ناکارآمد باشند و در یک روز قیمت‌ها نوسانات زیادی داشته باشند می‌توان از این روش استفاده کرد. اما همان‌طور که گفتیم نوسانگیری روزانه کار آسانی نیست و نیاز به تخصص فراوان دارد. یعنی زمانی می‌توانید از این نوسانات سود کنید که علاوه‌بر تابلو‌خوانی و توانایی انجام تحلیل تکنیکال با روانشناسی بازار هم آشنایی داشته باشید تا بتوانید رفتار افراد را تا حدی حدس بزنید. علاوه‌بر موارد ذکر شده برای این کار باید طی یک روز معاملاتی زمان زیادی را صرف انجام معاملات کنید. می‌توان گفت باید معامله‌گری به شکل روزانه را به دید یک شغل تمام وقت ببینید تا در آن موفق شوید.

تعداد افرادی که از این روش برای معامله استفاده می‌کنند در بازار فارکس به‌دلیل عدم وجود قانون دامنه نوسان بسیار بیشتر از بورس اوراق بهادار تهران است. این افراد معمولا از اهرم برای معاملات خود استفاده می‌کنند و استراتژی خیلی کوتاه‌مدت دارند یعنی در یک روز یک سهم را می‌خرند و در همان روز آن را به قیمت بالاتر می‌فروشند. استراتژی‌های متفاوتی برای این کار وجود دارد، این افراد معمولا سوار بر موج اخباری که به‌طور روزانه منتشر می‌شوند حرکت می‌کنند. 

تاثیرات محدودیت‌های وضع شده

تاثیرات محدودیت‌های وضع شده بر معاملات روزانه در بورس اوراق بهادار تهران.انجام معاملات روزانه در بازار بورس تهران هم امکان‌پذیر بود، اما از تاریخ 5 مهر 1399 انجام معاملات روزانه دیگر امکان‌پذیر نیست. منظور از این جمله چیست؟

یعنی اگر امروز شما تعدادی از سهام یک شرکت را خریداری کنید، نمی‌توانید در همین امروز آن تعداد سهم را به فروش برسانید. اگر قصد فروش آن را داشتید باید تا فردا صبر کنید. این قانون جهت جلوگیری از نوسانگیری به شکل روزانه در بازار اعمال شده است.

اما آیا واقعا وجود نوسانگیرهایی که به‌طور روزانه معامله می‌کنند برای بازار بد است؟

عدم وجود امکان خرید و فروش یک سهم در یک روز موجب می‌شود که یک کد معاملاتی به تنهایی نتواند بازار را دستکاری کند به‌خصوص در سهم‌هایی که میزان شناوری آن‌ها بسیار کم است. در این گونه سهم‌ها می‌شود تنها با حدود 3 تا 4 میلیارد تومان صف‌های خرید و فروش ایجاد کرد و از نوسانات ایجاد شده سود خوبی کسب کرد. علاوه‌بر موردی که گفته شد این ممنوعیت از این جهت که می‌تواند باعث از بین رفتن رنج‌ فقط مثبت یا منفی در بازار شود نیز مناسب است.

اما عدم وجود امکان خرید و فروش یک سهم در یک روز باعث پایین آمدن گردش مالی در بازار می‌شود. شاید تعداد افرادی که به‌طور روزانه نوسانگیری می‌کردند زیاد نباشد اما وجود همان مقدار هم به بازار کمک‌هایی می‌کرد. در ادامه به مواردی که با حذف نوسانگیری روزانه تحت تاثیر قرار گرفتند اشاره می‌کنیم.

افزایش نقدشوندگی

برای سهم شما صف فروش تشکیل شده و حاضرید سهم را 5 درصد پایین‌تر از پایانی دیروز به فروش برسانید. اما گویا خریداری وجود ندارد. 

نوسانگیرها عاشق صف فروش هستند. آن‌ها دوست دارند سهم شما را ارزان بخرند و در صف خرید، آن را به کس دیگری بدهند. 

با توجه به تعداد بسیار زیاد معاملات روزانه‌ای که دارند، مدام در حال خرید و فروش تعداد زیادی سهم هستند. برای همین احتمال این که بتوانید سهم خود را در صف بفروشید، بالا می‌رود. 

حالا می‌خواهید سهمی که صف خرید شده را بخرید. چه کسی در +5 سهمش را به شما می‌دهد؟ سرمایه‌گذاران شاید اصلا پای بازار نباشند و ندانند که سهم مثبت خورده یا منفی. اما نوسانگیرها سهم را می‌فروشند که سهم دیگری را در منفی بخرند. 

افزایش کارمزد و مالیات

نوسانگیرها باعث می‌شوند که حجم معاملات بالارفته و کارمزد و مالیات بیشتری پرداخت شود. این کارمزدها و مالیات‌ها خرج زیرساخت‌های معاملاتی و پیشرفت کارگزاری‌ها می‌شود. 

وقتی مالیات دریافتی دولت از بازار چشمگیر باشد، به بازار توجه ویژه‌ای خواهند کرد. 

افزایش جذابیت بازار

یک معامله خوب می‌تواند در یک روز، 10 درصد سود داشته باشد. با 100 میلیون تومان به بازار بیایید، ماهی یک معامله خوب بکنید و ده میلیون تومان سود کسب کنید. 29 روز دیگر را به ورزش و موسیقی و تفریح اختصاص دهید. این جذابیت باعث می‌شود که بجای سفته‌بازی در بازار ارز و سکه، پول‌ به سمت بازار جاری شود. 

رانندگی سریع کار بدی نیست، اگر در پیست مسابقه باشد نه در خیابان. نوسانگیری کار بدی نیست اگر در بورس باشد نه در سفره مردم. 

اصل آزادی بازار

محدودیت، به بازار آسیب می‌زند. بازار وجود دارد که نیروهای طبیعی عرضه و تقاضا در تقابل با هم، قیمت را کشف کنند. 

در یک بازار آزاد، هر کس حق دارد سهم خود را به هر قیمتی که می‌خواهد، در هر حجمی که می‌خواهد به فروش برساند. فرد مالک دارایی خود است و باید بتواند آزادانه برای سهام خود تصمیم بگیرد. 

معامله‌گری به شکل نوسانی (Swing trading)

این نوع معامله‌گری هم همانند نوسانگیری روزانه است اما با این تفاوت که بجای یک روز سهم را مدت بیشتری نگهداری می‌کنند و چند موقعیت معاملاتی مختلف اخذ می‌کنند. این افراد سهام را بین چند روز تا چند هفته نگه می‌دارند و زمانی که به سود و هدف مورد نظر خود می‌رسند از سهم خارج می‌شوند و سراغ سهم دیگری می‌روند.

این افراد در وهله اول از تحلیل تکنیکال و نمودارهای روزانه برای تحلیل و یافتن نقاط مناسب جهت ورود استفاده می‌کنند.

 اگر سهم در موقعیت خوبی باشد می‌توان از تحلیل بنیادی نیز جهت کسب اطمینان از تحلیل خود، بهره برد. تحلیل تکنیکال روندها، نقاط ورود و خروج، الگوهای قیمتی و... را مشخص می‌کند.

برای مثال فرض کنید که اندیکاتورها سیگنال خرید یک سهم را می‌دهند. بعد از بررسی کردن نمودار سهم از جبهه‌های مختلف و کسب اطمینان از صعود احتمالی، به سراغ تحلیل بنیادی شرکت می‌رویم. با بررسی صورت‌های مالی شرکت می‌توان اطمینان یافت که شرکت چقدر بدهی و دارایی دارد. همچنین می‌توان فهمید که آیا شرکت می‌تواند در یک دوره کوتاه مدت از پس هزینه‌های خود بر بیاید یا خیر. با استفاده از این روش می‌توان با آرامش خاطر بیشتری معامله کرد.

این روش معامله‌گری یکی از محبوب‌ترین روش‌های معامله‌گری به‌حساب می‌آید که برای استفاده از آن باید با دو نوع تحلیل تکنیکال و بنیادی آشنا باشیم. هدف اکثر معامله‌گران در این نوع معامله‌گری‌ها این است که در کف‌های قیمتی همانند شکل بالا وارد سهم شوند و در سقف‌های قیمتی از آن خارج شوند.