قیمت‌های فارکس چگونه به‌وجود می‌آیند؟

در بازار فارکس این سوال را زیاد شنیده‌ایم که آیا فلان بروکر واقعا به بازار بین المللی متصل است یا خیر؟ یا مثلا می‌گویند قیمت طلای جهانی امروز به 1700 دلار رسید! نرخ دلار/ین ریخت! اما واقعا این قیمت‌های فارکس از کجا می‌آیند و چطور قیمت‌گذاری می‌شوند؟ در این مقاله قصد داریم که باهم بررسی کنیم که قیمت‌های فارکس از کجا می‌آیند.

اجزای اصلی بازار فارکس

بازار فارکس از دو جز اصلی تشکیل شده است، یک هسته مرکزی که به‌عنوان بستر اصلی این بازار عمل می‌کند و یک جز دیگر هم گردانندگان و مشارکت‌کنندگان آن هستند. در ادامه به اختصار هرکدام را توضیح می‌دهیم:

بستر اصلی (Interbank Market)

اصلی‌ترین بخش تشکیل دهنده فارکس همین بخش است زیرا تمامی معاملات لحظه‌ای و بازارهای آتی و سوئیفت، همگی باهم یک مجموعه بزرگ به نام اینتر بانک را تشکیل می‌دهند.

مشارکت‌کنندگان (Participants)

بخش دوم و مهم دیگری که در عملکرد بازار فارکس بسیار مهم است، بخش مشارکت‌‌کنندگان آن است. بانک‌های سرمایه‌گذاری و بانک‌های تجاری، صندوق‌های تامین سرمایه بین المللی، بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف و سرمایه‌داران و فعلان بزرگ این حوزه و همچنین بروکرها و کارگزاران فارکس، همگی باهم بخش را تشکیل می‌دهند.

مشارکت‌کنندگان معمولا در دنیا هر لحظه نیاز به خرید و فروش و یا تبادل ارزهایشان با یکدیگر دارند. و از این طریق میلیاردها دلار در روز بین مشارکت‌کنندگان در دنیا جابه‌جا می‌شود. طبیعاتا شاید از خود بپرسید که چرا این موسسات و بانک‌ها مستقیما با یکدیگر وارد معامله نمی‌شوند تا ارز مورد نیاز خود را تامین ‌کنند؟

دلیل این امر آن است که بانک‌ها و موسسات به دلیل راحتی بیشتر، دسترسی راحت‌تر و همچنین شفافیت بیشتر برای یافتن بهترین نرخ تبادل، ترجیح می‌دهند که مبادلات و معاملات خود را از طریق اینتربانک فارکس انجام دهند.

اینتربانک فارکس از سه پلتفرم مرتبط باهم تشکیل شده است:

Bloomberg Terminal

(Electronic Broking Services (EBS

Thomson Reuters یا Eikon

این سه پلتفرم بالا منبع اصلی معاملات فارکس محسوب می‌شوند و هزاران بانک  و موسسات مالی بزرگ را به‌هم وصل می‌کنند.

قیمت‌های فارکس چگونه تعیین می‌شوند؟

نحوه کشف قیمت و قیمت‌گذاری در بازار فارکس به این‌صورت است که ابتدا بانک‌ها و موسسات مالی بزرگ برای اقدام به خرید و فروش و مبادله در بازار، یک معامله‌گر را به‌عنوان نماینده خود انتخاب می‌کنند که به این فرد دیلر (Dealer) نیز می‌گویند.

تمام معاملات و قیمت‌ها توسط دیلرها صورت می‌پذیرد. همچنین یک دیلر هیچ‌وقت فاش نمی‌کند که درحال انجام معامله برای چه بانک و یا موسسه‌ای هست و همیشه این نکته را مخفی نگاه می‌دارد. حتی عنوان نمی‌کند که برای انجام چه معامله‌ای آماده است و آیا معامله خرید می‌خواهد انجام دهد و یا فروش.

برای همین منظور، دیلر همواره دونرخ در بازار به‌صورت هم‌زمان در شبکه اینتربانک فارکس و از طریق یکی از سه پلتفرمی که معرفی کردیم، ارائه می‌کند. یک قیمت برای خرید (Bid) و یک قیمت برای فروش (Ask) پیشنهاد می‌شود.

به‌عنوان مثال فرض کنید که یک دیلر به‌عنوان نماینده بانک A قصد دارد برای بانک خود به اندازه حجم 2 میلیارد دلار ارز یورو معامله کند. همان‌طور که ذکر شد دیلر دو قیمت درج می‌کند.

فرض کنید که نرخ 1.09001 به عنوان قیمت فروش و نرخ 1.09000 به‌عنوان قیمت خرید در اینتربانک ثبت می‌کند. دقت داشته باشید که اسپرد معاملات خرید و فروش باتوجه به هزینه‌هایی مثل هزینه ثبت معامله، هزینه‌های جاری و رقابتی تعیین می‌شوند، به‌طوری که هزینه‌های مربوط به ریسک معامله را پوشش دهند.

حال نوبت سایر دیلرها است که نرخ‌ها و پیشنهادات خود را برای یورو/دلار ثبت کنند. به‌این ترتیب نرخ‌های متعددی در بازار ثبت شده که در نهایت به شکل زیر دیده می‌شوند:

به‌همین ترتیب نرخ‌ها در اینتربانک ثبت شده و نزدیک‌ترین نرخ‌ها به‌عنوان نرخ مرجع به بانک‌ها و موسسات دیگر اعلام و معامله‌ها با نرخ‌های جدید صورت می‌پذیرند.

چرا بعضی مواقع اسپرد قیمت‌های فارکس زیاد می‌شود؟

در ترمینال اطلاعاتی بازار ممکن است گاهی اوقات اخبار مهمی تبادل شود. قطعا این اطلاعات مهم در آینده و چگونگی معاملات بازار نقش خواهد داشت. بانک‌های مرکزی و موسسات بزرگ و بانک‌های تجاری بر اساس نتیجه این اخبار ممکن است وارد معاملات جدید و یا حتی از قصد معاملات جدید خود نیز منصرف شوند. برای همین ممکن است در بعضی از مواقع تعداد معاملات ثبت شده در هسته اینتربانک فارکس کمتر از حد معمول شود.

این امر البته می‌تواند دلایل مختلفی هم داشته باشد. نظیر تایم بازار که در قسمت سشن‌های معاملاتی فارکس قبلا به آن اشاره کردیم. همچنین مواقع بحرانی و یا اضطراری که بازار از حالت عادی خارج می‌شود و... همه این عوامل باعث می‌شود که حجم معاملات ثبت شده در اینتربانک هسته مرکزی فارکس، کاهش یابد.

وقتی که معاملات ثبت شده کاهش یابد، پس ممکن است در قیمت‌های خاصی دیگر خریدار یا فروشنده وجود نداشته باشد. به همین دلیل در آن لحظه می‌بینیم که اسپرد قیمتی به‌شدت افزایش می‌یابد.

نکته: گاهی می‌شنویم که می‌گویند: بروکر X در لحظه مقدار اسپرد را آن‌قدر زیاد کرد تا حد ضرر من را فعال کند، سپس دوباره بازار به حالت عادی برگشت. پس بروکر دزد بوده و این‌کار را عمدا انجام داده است!

سوال: آیا بروکر اینجا از من دزدی کرده؟

در جواب باید بگوییم که اگر از یک بروکر رگوله استفاده کنید که نظارت موسسات مالی بزرگ در دنیا روی نحوه ارائه نرخ‌ها و معاملات آن بروکر نظارت داشته باشند، احتمال این‌کار بسیار پایین است.

اگر هم این تخلف از یک بروکر رگوله صورت گرفته باشد، شما می‌توانید از آن شرکت شکایت کرده و ادعای خسارت کنید. اما دلیل این اتفاق دزدی از مشتری نیست. حتی بعضی از اوقات وقتی که هسته معاملات دچار مشکل می‌شود، گاها ممکن است در نرخ قیمت‌های فارکس نوساناتی ایجاد شود که باعث ضرر خوردن به مشتریان یک بروکر در آن لحظه گردد.

در همه این موارد بروکر تمام معاملات آن لحظه را برمی‌گرداند و حتی اگر شما ضرر و زیانی هم کرده باشید مقدار آن را مجددا به حساب معاملاتی شما واریز می‌کنند.

نتیجه: پس هرچه تعداد نرخ‌های بیشتری در لحظه، در معاملات یک جفت ارز ثبت شود، فاصله (اسپرد) بین قیمت خرید و فروش کمتر می‌شود. و هرچه تعداد نرخ‌های کمتری در بازار یک جفت ارز ثبت شود، به‌طبع آن بین قیمت خرید و فروش فاصله بیشتری ایجاد می‌شود که در نتیجه اسپرد لحظه‌ای آن جفت ارز هم بیشتر می‌شود.

آیا همه بروکرها در قیمت‌های فارکس دستکاری می‌کنند؟

گاهی در صحبت‌های دوستان شنیده‌ام که فلان بروکر مارکت میکر است و به بازار جهانی وصل نیست. پس خودش بازار را دستکاری می‌کند و همیشه کاری می‌کند که مشتریان آن ضرر کنند. باید بگویم کسانی که امثال این حرف‌ها را در فارکس می‌زنند اصلا نمی‌دانند که نرخ‌ها و قیمت‌های فارکس از کجا می‌آیند. برای این‌که این موضوع روشن شود باید کمی در مورد تفاوت بروکرهای رگوله و غیر رگوله توضیح دهیم:

بروکرهای رگوله

در اصل این بروکرها نرخ قیمت‌های فارکس را از هسته اینتر بانک فارکس می‌گیرند و به بازار جهانی متصل هستند. بروکرها برای این‌که بتوانند نرخ‌های جهانی را در سریع‌ترین لحظه از هسته معاملاتی بگیرند، باید ضوابطی را رعایت کنند تا لایسنس مربوطه را از هسته مرکزی فارکس دریافت کنند. اما وقتی ما در این بروکرها معامله می‌کنیم، معاملات ما به چه صورت انجام می‌شود؟

طبق آن‌چه که قبلا توضیح دادیم نوع معاملات فارکس از نوع CFD است. بروکرهای رگوله به دلیل این‌که حجم معاملاتی بالایی دارند، نمی‌توانند تمامی معاملات مشتریان خود را پوشش دهند. برای همین منظور وارد معامله با بانک‌های عامل می‌شوند و برای تامین سرمایه باری پوشش حجم معاملات بروکر، با بانک‌های مختلف قرارداد همکاری امضا می‌کنند تا معاملات بازار فارکس در یک بروکر با پشتوانه نقدی بانک عامل معتبر باشد.

حال وقتی شما 1000 دلار یورو/دلار خریداری می‌کنید در حقیقت دستور خرید را به بانک فرستاده‌اید و در اصل با بانک وارد معامله شده‌اید. و بروکر در اینجا فقط نقش یک واسطه را ایفا می‌کند و کارمزد و کمیسیون مربوطه را از معامله‌گر دریافت می‌کند. لازم به ذکر است که تمامی این موارد تحت نظارت موسسات نظارتی بزرگ مالی انجام خواهد پذیرفت که احتمال هرگونه پولشویی و یا خطا از سوی بروکر و یا بانک عامل گرفته شده باشد.

بروکرهای غیر رگوله

درحقیقت این بروکرها نیز برای این‌که قیمت‌های فارکس را از اینتربانک در لحظه بگیرند، نیاز به اخذ لایسنس ‌های مربوطه برای این سطح از دسترسی را دارند. با این تفاوت که هیچ موسسه نظارت مالی بر نحوه ارائه این خدمات و یا معاملات مشتریان نظارتی ندارد. برای همین به این بروکرها غیر رگوله و یا به اصطلاح مارکت میکر (Market Maker) می‌گویند.

اما این به این معنی نیست که تمام نرخ‌هایی که در بروکرهای مارکت میکر وجود دارد توسط خود بروکر تهیه و تنظیم می‌شود. شما هرگز نمی‌توانید ببینید که در یک بروکر رگوله طلا درحال افزایش قیمت باشد، ولی در یک بروکر مارکت میکر طلا نزولی!

خیر این اتفاق ممکن نیست. اما به دلیل نبودن نظارت عامل توسط موسسه‌های نظارتی، خود بروکر می‌تواند در لحظه وارد معامله شود و نوساناتی در بازار ایجاد کند و به اصطلاح شیطنت کنند.

نکته دیگری که باید در مورد بروکرهای مارکت میکر بدانید این است که به دلیل پایین‌تر بودن حجم معاملات این بروکرها، ممکن است که هیچ قراردادی با بانک عامل برای تامین سرمایه و تضمین پشتوانه نقدی برای معاملات وجود نداشته باشد.

ضمن این‌که طبق قوانین بین المللی اگر بروکرهای غیر رگوله حقی از مشتری ضایع کنند که منجر به زیان شما گردد، شما حق شکایت از آن بروکر را نخواهید داشت زیرا خودتان در مرحله اول مورد اتهام قرار می‌گیرید که چرا با این شرکت همکاری کرده‌اید!

رابطه اقتصاد کلان و قیمت‌های فارکس

مهم‌ترین و بزرگترین عامل اثر‌گذار در بازار و قیمت‌های فارکس، سیاست‌های اقتصاد کلان دولت‌ها است. اقتصاد کلان مربوط به اقتصاد تمامی کشورهای جهان می‌شود و مسائل مهمی چون نرخ بهره، نرخ تورم، نرخ بیکاری، سیاست های پولی و مالی، رکود و بحرانی‌های مالی را در برمی‌گیرد. تمامی بخش‌های اقتصاد کلان در بازار فارکس تاثیر مستقیم می‌گذارند و نرخ برابری ارزها و در نهایت قیمت‌های فارکس را مشخص می‌کنند.

به‌عنوان مثال در سال در ماه گذشته از ابتدای سال 2020 و بعد از رکود بازار های مالی در اثر بحران جهانی کرونا، بانک مرکزی آمریکا تصمیم گرفت که نرخ بهره را به کمترین حد ممکن یعنی 0.25% کاهش دهد.

همچنین بانک‌ها مرکزی کشورهای دیگر دنیا نیز برای حمایت از تولید داخلی و جلوگیری از یک رکود اقتصادی بزرگ، همین رویه را پیش گرفتند. در پی این تصمیمات نرخ طلا در برابر دلار و سایر ارزها رشد کرد. به همین شکل هرگونه اتفاقی در دنیا مستقیما روی نرخ‌ها به صورت لحظه‌ای اثرگذار خواهد بود.

قدرت هسته مرکزی فارکس

تا اینجا فهمیدیم که معاملات فارکس در چه ابعاد و حجمی و توسط چه کسانی بیشتر انجام می‌شوند و همچنین فهمیدیم که اقتصاد کلان و تصمیمات دولت‌ها چه تاثیری بر روی نرخ‌ها و قیمت‌های فارکس دارد.

پس می‌توان نتیجه گرفت که هسته معاملات فارکس باید آن‌قدر قوی باشد که همه این تاثیرات را در کسری از ثانیه پردازش کند. زیرا در معاملات هسته فارکس، دیگر ثانیه‌ها خیلی کند هستند و معیار سرعت انتقال داده‌ها با میلی ثانیه اندازه‌گیری می‌شود. برای همین ممکن است وقتی شما به قیمت‌های دو بروکر مختلف نگاه کنید، ببینید که قیمت‌ها کمی اختلاف دارند.

براساس آمار جهانی میانگین حجم معاملات فارکس در روز حدود 6500 میلیارد دلار است. با یک حساب ساده می‌توان فهمید که میزان سرعت پردازش هسته معاملاتی فارکس بیش از 75 میلیون دلار بر ثانیه است. به‌عبارت دیگر به‌طور میانگین و در هر ثانیه بیش از 75 میلیون دلار در بازار فارکس معامله انجام می‌شود. و این درحالی است که هیچ فشاری هم روی هسته مرکزی وجود ندارد!

سوال: هسته معاملاتی بورس ایران چقدر توان پردازش دارد؟

جمع‌بندی

بازار فارکس یکی از پر مخاطب‌ترین، پرهیچان‌ترین، پرحجم‌ترین، سودآورترین و در عین حال خطرناک‌ترین و بی‌رحم‌ترین بازار در بین بازارهای معاملاتی دنیا محسوب می‌شود. اگر بدون اطلاعات کافی و یا از روی کنجکاوی و کسب سود و پولدار شدن وارد بازارهای مالی جهانی شدید، من به شما می‌گویم که در نهایت شکست خواهید خورد. زیرا کسانی که در این بازار فعال هستند، از این راه زندگی می‌کنند و نه سود!

اگر مطلب فوق برایتان جذاب بود لطفا آن را با دوستان خود نیز به اشتراک بگذارید.

همواره نظرات شما برای ما مهم بوده و اگر سوالی داشتید لطفا در زیر همین مقاله مطرح کنید.