کارمزد معاملات بورس سهام

تاریخ بروز رسانی: 1400/05/18

کارمزد معاملات بورس سهام چیست؟


در مورد کارمزد معاملات بورس سهام چه میدانید؟ همان‌طور که می‌دانید برای خرید یا فروش همه چیز نمی‌توان به‌طور مستقیم اقدام کرد. برای مثال برای خرید و یا اجاره یک خانه باید به بنگاه‌های مشاور املاک مراجعه کرد. مشاور املاک با‌توجه به بودجه و شرایط مد‌نظر شما خانه‌هایی را به شما نشان می‌دهد.


در این مقاله می خوانید

در صورتی که شما از خانه‌ای خوشتان بیاید و قصد خرید یا اجاره آن را داشته باشید، مشاور املاک مبلغی را به‌عنوان حق‌الزحمه جوش دادن معامله از شما دریافت می‌کند. در اینجا مشاور املاک نقش یک رابط را بازی می‌کند و به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر به هدف خود برسید در مقابل آن مبلغی را بابت ارائه خدمات از شما به‌عنوان کارمزد یا حق‌الزحمه دریافت می‌کند. کارگزاری‌ها نیز، کاری مشابه با مشاورین املاک انجام می‌دهند. اما چگونه؟

کارمزد معاملات بورس سهام

همان‌طور که همه شما می‌دانید برای خرید‌و‌فروش سهم یا سایر اوراق بهادار علاوه‌بر داشتن یک کد معاملاتی (کد بورسی) باید در یک کارگزاری ثبت‌نام کنیم. کارگزاری‌ها از نهادهای مالی هستند که نقش واسطه‌های مالی را اجرا می‌کنند. این نهادها باعث می‌شوند که سرمایه‌ها با سرعت بیشتر و با هزینه‌‌ای کمتر در گردش باشند. به بیان دیگر، این نهادها عمدتا امور مالی و سرمایه‌گذاری‌ را، اجرایی می‌کنند.

نقش کارگزار در معاملات بورس

شرکت‌های کارگزاری خدمات متنوعی ارائه می‌دهند، اما مهم‌ترین وظیفه آن‌‌ها خرید و فروش سهام و همچنین سایر اوراق پذیرفته شده در بورس است. کارگزاران نقش واسطه‌ای بین خریداران و فروشندگان ایفا می‌کنند و به ازای آن مبلغی را به‌عنوان کارمزد از مشتریان (سهامداران) دریافت می‌کنند.

برای این‌که یک معامله انجام شود، دو کارگزار مشخص به نمایندگی از هر سهامدار اقدام به خرید و فروش می‌کنند. کارگزار به نوعی نماینده‌ی حقوقی سرمایه‌گذاران در معاملات بوده و افراد بدون کارگزاری، قادر به انجام معامله نیستند.

فرض کنید بدون داشتن واسطه بخواهیم سهم‌های خود را معامله کنیم، با اطمینان می‌توان گفت یافتن شخصی که قصد فروش سهام خود را داشته باشد و این سهم همان سهمی که ما قصد خرید آن را داریم باشد، امری بسیار دشوار و تقریبا غیرممکن است.

کارگزاری‌ها این کار را برای ما ممکن می‌کنند. در واقع کسی که قصد فروش و یا خرید یک سهم را داشته باشد به کارگزاری خود مراجعه می‌کند. از آن‌جا که تمامی کارگزاری‌ها به یک هسته معاملاتی متصل هستند، می‌توانند به‌سرعت اطلاعات را در اختیار همدیگر بگذارند و فرایند پیدا کردن خریدار و فروشنده را تسهیل کنند.

در ازای انجام این کار از ما دستمزد دریافت می‌کنند، که به این دستمزد، کارمزد معاملات می‌گویند. معاملاتی که ما روزانه و به‌صورت آنلاین در یک لحظه انجام می‌دهیم از طریق مسیرهایی انجام می‌شود که بابت آن از ما کارمزد گرفته می‌شود.

کارمزد معاملاتی

هنگام انجام معامله درصدی از ارش معامله به‌عنوان کارمزد و یا حق‌العمل به واسطه‌ها پرداخت می‌شود.

فرض کنید از طریق اتوبان می‌خواهید به یک شهرستان دیگر بروید، در میانه راه جایگاه‌هایی برای دریافت عوارض خودرو وجود دارد و شما برای رد شدن از آن و استفاده از جاده با توجه به نوع خودرو خود باید پول بپردازید. این مبلغ برای ماشین‌های بزرگ مثل اتوبوس و مینی‌بوس بیشتر است. در معاملات کارگزاری هم اگر حجم خرید شما زیاد باشد، مبلغ بیشتری به‌عنوان کارمزد کسر می‌شود. اما همه این کارمزد به کارگزاری تعلق نمی‌گیرد و هر نهادی که انجام معاملات را تسهیل می‌کند و در این عملیات نقش دارد مقداری از آن را برای خود بر می‌دارد. که هدف از این کارمزدها نیز بهبود زیر‌ساخت‌های ارتباطی است. این مقدار کارمزد بین شرکت بورس، شرکت سپرده‌گذاری، سازمان بورس، شرکت فناوری بورس و شرکت کارگزاری تقسیم می‌شود.

قانون سقف نرخ کارمزد

اخیرا به منظور کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری، تشویق افراد به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و حفظ حقوق و منافع سرمایه‌گذاران، سازمان بورس اوراق بهادار قانون جدیدی تصویب کرده است. طبق این قانون سقف نرخ کارمزد خرید‌و‌فروش سهام شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، مدیریت فناوری بورس تهران، سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و شرکت‌های کارگزاری از معاملات "سهام" و "حق تقدم سهام" به میزان 20 درصد با رعایت حداکثر سقف ریالی مصوب در هر معامله، کاهش یافته است. جدول زیر مقدار کارمزد، پیش از تصویب قانون جدید است.

کارمزد معاملاتی

کارمزد معاملات پیش از اعمال قانون جدید

با تصویب قاون جدید میزان کارمزد تغییر کرده است. یعنی اگر قبلا برای خرید سهمی حدود 0.464 درصد از ارزش معامله را به‌عنوان کارمزد پرداخت می‌کردیم، الان 20 درصد از این مقدار کاسته شده و کارمزد خرید به 0.3712 درصد رسیده است.

همان‌طور که در جدول بالا می‌بینید پیش از تصویب این قانون هم کارمزد خرید سهم‌هایی که در بازار فرابورس معامله می‌شوند تفاوت بسیار اندکی با کارمزد سهامی که در بورس معامله می‌شوند دارد. بعد از تصویب قانون جدید هنوز این اختلاف حفظ شده است. یعنی کارمزد معامله در بازار فرابورس به مقدار ناچیزی کمتر از کارمزد معامات در بورس اوراق بهادار است.

مجموع کارمزد‌های فروش قبلا برابر با 0.00975 بود اما الان به 0.0088 در بازار بورس رسیده است. ممکن است الان با خود بپرسید 0.0088، 20 درصد کمتر از0.00975 نیست، پس چجوری امکان دارد که کارمزد فروش 20 درصد کاهش پیدا کرده باشد. با کاهش 20 درصدی کارمزدها مقدار مالیات تغییر نکرده و همان 0.5 درصدباقی مانده است.

مقدار کارمزدی که در هر خرید و فروش سهم از ما کسر می‌شود

یکی از تفاوت‌هایی که بین کارمزد خرید و فروش وجود دارد، مربوط به مالیات است. هنگامی که ما سهمی را می‌فروشیم، همانند فروش سایر دارایی‌ها درصدی به‌عنوان مالیات از ما گرفته می‌شود. این مالیات در هر صورت از فروشنده گرفته می‌شود. یعنی فرقی ندارد که شما طی معامله‌ای که انجام داده‌اید، سود کردید یا زیان، به‌هرحال باید مالیات خود را بپردازید. تنها تفاوتی که بین پرداخت مالیات سهام با دیگر دارایی‌ها وجود دارد این است که، مالیات سهام به‌طور خودکار از شما گرفته می‌شود و مثل پرداخت مالیات واحد تجاری و... نیازی به پر کردن اظهارنامه مالیاتی ندارید.

در جدول زیر می‌توانید مقدار کارمزدی را که در هر خرید و فروش سهم از ما کسر می‌شود ببینید.

کارمزد معاملاتی

کارمزد معاملات پس از اعمال قانون جدید

مقدار کارمزد کارگزاری‌ها ممکن است با هم متفاوت باشد اما از یک حدی نمی‌تواند بیشتر شود. در این مقاله ما به‌صورت رندوم یک کارگزاری را برای بررسی انتخاب کردیم.

مثالی از کارمزد معاملات بورس

مثال) فرض کنید قصد خرید 10,000 عدد سهم ایکس، با قیمت 3920 ریال داشته باشیم. برای این که این معامله انجام شود به چقدر وجه نقد نیاز داریم؟

برای محاسبه بهای خالص خرید سهم بدون کارمزد، تعداد سهم را ضرب ‌در قیمت خرید هر سهم می‌کنیم. مقدار زیر به‌دست می‌آید.

39,200,000 = 10,000 * 3920

اما با دقت به جمع کل در صفحه کارگزاری می‌بینیم که مبلغی بیش از این، از حساب ما کسر خواهد شد. برای این مثال جمع کلی که توسط کارگزاری به‌عنوان هزینه معاملات نوشته شده، 39,345,510 ریال است. با کم کردن این دو عدد از هم، مقدار کارمزدی که طی این معامله از ما کسر می‌شود، به‌دست می‌آید. 

   ریال 145,510 = 39,200,000 - 39,345,510 

حال بیایید محاسبه کنیم که این کارگزاری چند درصد از ارش معامله را به‌عنوان هزینه سرمایه از ما می‌گیرد. همان‌طور که گفتیم هزینه مربوط به خرید سهم بدون کارمزد برابر با 39,200,000 است. این مقدار را ضرب در یک مجهول می‌کنیم تا ببینیم چقدر کارمزد بابت خرید این سهم باید بپردازیم.

39,345,510 = X * 39,200,000

با تقسیم کردن مقدار 39,345,510 بر 39,200,000 عدد 1.0037119897959 به‌دست می‌آید که با کسر عدد یک از این مقدار میزان کارمزد کل 0.0037119897959 به‌دست می‌آید که تقریبا برابر با همان کارمزدی است که توسط سازمان بورس اعلام شده.

به‌طور کلی برای خرید این سهم علاوه‌بر مبلغی که به خریئ سهم اختصاص می‌دهیم باید مبلغی هم به کارمزد آن اختصاص دهیم.

مثال) فرض کنید قصد فروش همان سهم ایکس را با همان قیمت 3920 ریال دارید. اگر قرار نبود کارمزدی بابت فروش سهم از شما کسر شود، باید آن را در قیمت 10000 * 3920 = 39,200,000 می‌فروختید و این مقدار به حساب شما اضافه می‌شد. اما می‌بینیم که کمتر از مقدار به‌دست آمده بابت فروش آن به شما پول اضافه شده است.

مبلغ کلی که بابت فروش این تعداد سهم به شما اضافه شده برابر است با 38,855,040 ریال. ما‌به‌التفاوت بین این دو مقدار برابر است با کارمزد فروش.

برای محاسبه کارمزد فروش، مبلغی که در صورت عدم پرداخت کارمزد (39,200,000) باید می‌گرفتیم را ضرب در یک مقدار مجهول می‌کنیم تا میزان کارمزد محاسبه شود.

    38,855,040 = X * 39,200,000 

مقدار مجهول برابر است با 1.00887812 که با کسر عدد یک از این مقدار میزان کارمزد فروش سهم محاسبه می‌شود. یعنی هنگام فروش سهم حدود 0.0088 ارزش کل دارایی به‌عنوان کارمزد کسر می‌شود. دلیل بیشتر بودن کارمزد فروش، مالیاتی است که هنگام فروش سهم از ما گرفته می‌شود. هنگام فروش یک سهم، فرقی ندارد در معامله سود یا زیان کرده باشید در هر دو صورت از شما مالیات کسر خواهد شد.

کارمزد معاملاتی

درصدی از کارمزد فروش را مالیات تشکیل می‌دهد.

با بررسی‌هایی که انجام دادیم می‌بینیم که با افزایش حجم خرید کارمزد معاملاتی آن نیز افزایش می‌یابد. اگر می‌خواهید این مطلب به خوبی در ذهنتات تثبیت شود، می‌توانید مثال‌های بالا را با تعداد سهام بیشتر محاسبه کنید تا ببینید با افزایش حجم، میزان کارمزد چه تغییری می‌کند.

تا اینجا در رابطه با کارمزد معاملات در بورس و فرابورس و تغییراتی که اخیرا در آن ایجاد شده است صحبت کردیم و فهمیدیم که کارگزاری‌ها، شرکت‌های بورس و فرابورس، شرکت سپرده‌گذاری، شرکت مدیریت فناوری و سازمان نظارتی در ازای ارائه خدمات و بهبود زیر‌ساخت‌ها مبالغی را تحت عنوان کارمزد خرید و فروش از ما می‌گیرند. پس اگر در عرضه اولیه‌ای شرکت کردید یا سهمی خریدید و بعد از آن دیدید که در همان قیمت خرید میزان سود شما منفی نشان داده می‌شود، نگران نشوید. این اتفاق به دلیل کسر کارمزد افتاده است. 

معمولا در پنل‌های کارگزاری برای خرید هر سهم یک قیمت سر‌به‌سر نشان داده می‌شود. اگر شما در آن قیمت سهم خود را بفروشید، نه سود و نه زیان کرده‌اید.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده بفرمایید.

3.9/5 - (58 امتیاز)

درباره نویسنده

فائزه حیدری

به‌عنوان یک کارشناس ارشد مالی، برای من پول و مدیریت سرمایه بسیار جذاب است. از این جهت که بتوانم براساس مطلوبیت‌های خودم تصمیم بگیرم، نه براساس موجودی حساب بانکی‌ام.

اشتراک
اطلاع از
guest
6 دیدگاه
Inline Feedbacks
مشاهده همه دیدگاه ها
مونا بزرگی
مونا بزرگی
2 سال پیش

عالی

Jafar molayari
Jafar molayari
3 سال پیش

سلام
اول اینکه مبلغ کارمزد محاسباتی خرید اشتباهه
در ادامه ای کاش برای استفاده هر چه بیشتر کاربران کارمزد خرید و فروش را محاسبه کرده و قیمت فروش در نقطه سر به سر را به دست می آوردید.
کارمزد خرید 145.510 ریال
کارمزد فروش 344.960 ریال
جمع کارمزد معاملاتی (خرید و فروش) 490.470 ریال
پرداختی بابت خرید سهام 39.200.000 ریال

مجمع قیمت سهام و کارمزدها 39.690.470 ریال
قیمت سر به سر فروش 3.969=39.690.470/10.000

موفق باشید

مصطفی خیرخواه
مصطفی خیرخواه
3 سال پیش

سلام یک موضوعی که امروز نظرم رو جلب کرد همین کارمزد معاملات بود که با خودم گفتم بزار دقیق بررسیش کنم! حین این بررسی ها متوجه شدم که کارگزاری مفید برای “خرید” سهام های “فرابورسی”، حق نظارت سازمان بورس رو کامل اخذ میکنه که از لحاظ قانونی همونطور که گفتین نباید اخذ بشه! یعنی بجای 0.00016 همون 0.00024 رو می گیره! در صورتی که کارگزاری آگاه این تفاوت کارمزد که 0.00008 هستش رو اضافه تر نمی گیره. برای تست می تونید “خرید” 1000 تا سهام “فرابورسی” مثلا آریا یا ذوب رو توی این دوتا کارگزاری مقایسه کنید. واسه ما که… ادامه مطلب »

امین
امین
3 سال پیش

تو جدول کارمزد ها اشتباهه

{"email":"آدرس ایمیل وارد شده نامعتبر است","url":"آدرس وب‌سایت وارد شده نامعتبر است","required":"لطفا فیلد‌های مشخص شده را تکمیل نمایید"}

مقالات پیشنهادی


بورس ایران بخش‌های گوناگونی دارد؛ از جمله بازار بورس و اوراق بهادار، بازار آتی و

6
0
شما هم نظر بدهیدx
Success message!
Warning message!
Error message!